آمارها نشان مي‌دهد ارزش معاملات محصولات نفت وپتروشيمي در بورس كالا7درصد افزايش داشته و در 9ماه امسال به 15هزارو818ميليارد تومان رسيده است.به گزارش همشهري، ارز مبادله‌اي پارسال خيلي‌ها را در بورس كالا ثروتمند كرد. قيمت فروش محصولات پتروشيمي در بورس كالا مدت‌ها با ارز مبادله‌اي محاسبه مي‌شد همين موضوع ارز چند نرخي كه هميشه مورد انتقاد اقتصاددان‌ها بوده از يك طرف به مصرف كننده‌هاي واقعي ضربه زد و از طرف ديگر رانت بسيار زيادي را در ميان عده‌اي خاص توزيع كرد.
تا تابستان امسال يك فاصله قيمت 11درصدي بين قيمت محصولات پتروشيمي در بورس كالا و خارج از بورس كالا وجود داشت به همين دليل واسطه‌ها هر روز صبح صف مي‌كشيدند تا با ثبت سفارش خريدشان محصولات پتروشيمي را با ارز مبادله‌اي در بورس كالا بخرند و بعد همان كالا را بيرون از بورس كالا به قيمت گران تري(ارز آزاد) بفروشند اين نحوه مبادله هزاران ميليارد تومان رانت را ميان عده‌اي توزيع كرد. كارشناسان بارها نسبت به‌وجود ارز چند نرخي هشدار داده‌اند و در عين حال پيشنهاد كرده‌اند محلي براي تعين قيمت رقابتي ارز مانند بورس ارز تشكيل شود.
از تابستان امسال با اجراي مصوبه جديدي كه بورس كالا طرح آن را به دولت پيشنهاد كرد، قيمت فروش محصولات پتروشيمي با ارز آزاد محاسبه مي‌شود اين كار بساط واسطه‌هايي را كه از اختلاف قيمت 11درصدي بدون زحمتي سود مي‌بردند در بورس كالا جمع كرد چرا كه با فروش محصولات پتروشيمي در بورس كالا به قيمت ارز آزاد ديگر اختلاف قيمتي بين بورس و خارج از بورس وجود ندارد. هنوز آمار دقيقي در دست نيست كه نشان دهد پس از اجراي مصوبه چه تعدادواسطه از بورس كالا خارج شده‌اند و دوم اينكه نشان دهد ارزش ميزان رانتي كه در گذشته توزيع شده است چقدر است.
- رشد ارزش معاملات
آمارها نشان مي‌دهد از ابتداي سال تاكنون 8.2 ميليون تن محصول به ارزش 15هزارو818ميليارد تومان در بورس كالا مبادله شده است كه اين مقدار نسبت به 9ماه سال گذشته به لحاظ حجم 6درصد و به لحاظ ارزش 7درصد رشد داشته است.البته مقدار معاملات محصولات پتروشيمي در بورس كالا 4درصد كاهش داشته و از 2.6ميليون تن به 2.4 ميليون تن رسيده است اما ارزش معاملات محصولات پتروشيمي از 7800ميليارد تومان به 8400ميليارد تومان رسيده است.
بقيه معاملات انجام شده در بورس كالا هم مربوط به فرآورده‌هاي نفتي است كه در مجموع در 9ماهه امسال 7300ميليارد تومان فرآورده نفتي در بورس كالا فروخته شده كه اين ميزان 12درصد رشد داشته است.اين آمارها بيانگر آن است كه حال رينگ نفت و پتروشيمي بورس كالا پس از مصوبه آزاد‌سازي قيمت محصولات پتروشيمي خوب است. تنها مشكل كنوني بورس كالا انجام قيمت‌گذاري ارز توسط وزارت صنعت در ابتداي هر هفته است كارشناسان معتقدند اين قيمت‌گذاري بايد در يك فضاي رقابتي و در جايي شبيه بورس ارز انجام شود.
- وضع معاملات پتروشيمي پس از آزاد‌سازي
براي اينكه از وضع معاملات پتروشيمي در بورس كالا پس از آزاد‌سازي قيمت‌ها با خبر شويم سراغ مسعود سلطان زالي معاون عمليات و نظارت بورس كالا رفتيم او در اين‌باره توضيح داد:تأثير مهم مصوبه آزاد‌سازي قيمت محصولات پتروشيمي اين بود كه تقاضاي محصولات پتروشيمي را واقعي كرد. پس از اجراي اين مصوبه بسياري از خريداراني كه اين محصولات را خارج از بورس كالا مي‌خريدند از اين بازار رفتند و محصولات در شرايط سالم‌تر و رقابتي تري به خريداران واقعي رسيد.
او تأكيد كرد: در گذشته خريداران محصولات پتروشيمي به‌دليل اينكه رقابت زيادي براي خريد محصولات پتروشيمي وجود داشت با مشكلات زيادي ازجمله كسري منابع مالي نقد مواجه مي‌شدند اما با آزاد‌سازي قيمت در حال حاضر خريداران واقعي به راحتي به محصول مورد‌نظرشان دست پيدا مي‌كنند و ديگر نياز ندارند كه منابع مالي و نقدينگي زيادي را قبل از انجام معامله پرداخت كنند. سلطان زالي تأكيد كرد:عمده‌ترين اثر مصوبه آزاد‌سازي محصولات پتروشيمي اين بود كه كيفيت معاملات پتروشيمي بورس كالا افزايش يافت.