ماجرای تغییر کاربری آشوراده و اجرای طرح گردشگری در بکرترین نقطه برجای مانده از سواحل شمال کشور که در فهرست یونسکو به ثبت رسیده و عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره را بر خود دارد، با گذشت یک‌ماه، همچنان یکی از مباحث داغ محافل زیست‌محیطی و گردشگری است.


مسعود سلطاني‌فر، رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اما در دانشكده خبر، واگذاري جزيره آشوراده را جنجال و هياهوي رسانه‌اي خواند و گفت كه هنوز تصميمي براي واگذاري آشوراده نگرفته‌ايم.

سلطاني‌فر درحالي اعتراض به طرح گردشگري در آشوراده را جنجال رسانه‌اي مي‌خواند كه حتي مشاوران و بدنه كارشناسي سازمان محيط‌زيست همچون 83تشكل زيست‌محيطي كه در نامه‌اي سرگشاده به رئيس‌جمهوري درخواست توقف اجراي طرح گردشگري در آشوراده را مطرح كرده و معتقدند كه اجراي اين طرح در آشوراده به نابودي اين تنها بخش دست نخورده سواحل شمال كشور و ذخيره‌گاه زيست‌كره مي‌انجامد.

مرور تفاهمنامه

تفاهمنامه مشترك سازمان ميراث فرهنگي و سازمان حفاظت محيط‌زيست كه در 699كلمه و در 4بند تنظيم شده است، 9آذرماه به امضاي سعيد شيركوند معاون سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزي سازمان ميراث فرهنگي و احمدعلي كيخا معاون محيط‌زيست طبيعي سازمان حفاظت محيط‌زيست رسيد.

در بند نخست تفاهمنامه گردشگري آشوراده تأكيد شده است كه ساخت‌وسازهاي گردشگري در محدوده 380هكتار از جزيره آشوراده، بايد با استفاده از سازه‌هاي سبك سازگار با محيط طبيعي در 2طبقه با تأييد سازمان حفاظت محيط‌زيست و تنها در 10درصد از زون 380هكتاري يعني در 38هكتار احداث شود.

نقشه جانمايي (سايت پلان) نيز كه قرار بود پيش‌تر توسط مهندس مشاور سازمان ميراث فرهنگي تهيه شود، به‌دليل مغايرت با معيارهاي زيست‌محيطي بايد اصلاح و بازارچه‌هاي سنتي و محلي كه به عرضه محصولات اقوام ايراني مي‌پردازند با رعايت ملاحظات زيست‌محيطي در جزيره ايجاد شوند. اجراي ورزش‌هاي آبي، اجراي تئاتر، موسيقي و فعاليت‌هاي فرهنگي با رعايت ملاحظات زيست‌محيطي در جزيره آشوراده نيز از ديگر نكات مندرج در تفاهمنامه است.

تفاهمنامه گردشگري آشوراده همچنين با احداث هتل در محدوده 10هكتاري شرقي‌ترين اراضي جزيره به شرط رعايت ملاحظات زيست‌محيطي موافقت كرده است. بند دوم تفاهمنامه نيز تأكيد كرده است: «سرمايه‌گذار مورد تأييد سازمان ميراث فرهنگي بايد طرح جامع گردشگري آشوراده را به تأييد سازمان حفاظت محيط‌زيست برساند.»

بند سوم اين تفاهمنامه اما از دولت خواسته است تا با هدف يكپارچه‌شدن طرح گردشگري آشوراده و الزامات حفاظت از محيط‌زيست مناطق مجاور طرح، تكليف 48هكتار از اراضي ضلع شرقي آشوراده را كه در تصرف برخي دستگاه‌هاست مشخص و مصوبات لازم جهت ساماندهي اين محدوده را صادر كند.

در بند آخر تفاهمنامه اما مجري طرح مكلف شده است در همكاري با سازمان حفاظت محيط‌زيست امكانات حفاظتي از پناهگاه حيات وحش ميانكاله و جزيره آشوراده را فراهم كند.

اصرار بر تغيير كاربري با وجود مخالفت كارشناسان

هر چند رئيس سازمان ميراث فرهنگي و رئيس حفاظت محيط‌زيست بر اجراي اين تفاهمنامه اصرار مي‌كنند و رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست به‌رغم مخالفت جامعه دانشگاهي و نخبگان محيط‌زيست آن را براي ايجاد مشاركت مردم و حفظ آشوراده ضروري مي‌داند اما اسماعيل كهرم مشاور او كه از منتقدان جدي طرح گردشگري آشوراده است، مي‌گويد با اجراي اين طرح مرگ آشوراده و پناهگاه حيات وحش ميانكاله حتمي است.