محاسبه اين قضيه كار سادهاي است. با استناد به گفته عليرضا دبير، رئيس كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر، هزينه جمعآوري و تفكيك زباله شهر تهران روزانه بيش از يك ميليارد تومان است. حالا اگر زبالههاي خشك در همان مبدأ (منزل) از زبالههايتر جدا شوند (بدون كاهش حجم زباله كه خود گزينه مؤثري در كاهش هزينهها به شمار ميرود و نيازمند محاسبه جداگانه است) روزانه بالغ بر 150ميليون تومان و سالانه 55ميليارد تومان صرفهجويي خواهيم داشت.
دبير در گفتوگو با همشهري با اشاره به اينكه علاوه بر هزينه «جمعآوري و تفكيك»، «پردازش و دفن زباله» نيز هزينههاي زيادي را به شهر تهران تحميل ميكند، گفت: هزينه ساماندهي زبالههاي شهرهاي ما بسيار بالاتر از آمار استاندارد جهاني است. از سوي ديگر بيش از 60درصد زبالههاي توليدي از نوعتر يعني مواد فساد پذير آلي هستند كه گرچه در طبيعت قابل تجزيهاند و از اين نظر از زبالههاي خشك بهترند اما مشكل اينجاست كه جمعآوري زبالههايتر نسبت به خشك بسيار حساستر و مشكلتر است. اگر حجم زبالههاي توليد شده در تهران را 7500تن در روز درنظر بگيريم اين زبالهها بايد در لايهاي به ضخامت 2متر در خاك دفن شوند كه براي اين كار فضايي حدود 1500مترمربع در روز و 54هكتار درسال نياز است. از سوي ديگر زبالههاي خشك هم كه حدود 40درصد زبالههاي توليدي ما را تشكيل ميدهند صدها سال در طبيعت باقي ميمانند. مثلا يك شيشه نوشابه حدود 1500سال، پلاستيك 100سال و قوطيهاي كنسرو 300تا 400سال زمان نياز دارند تا تجزيه شوند اما اگرتفكيك از مبدا اتفاق بيفتد علاوه بر آنكه با كاهش وزن زبالههاي توليدي، هزينه حمل سيرنزولي خواهد داشت، ميتوان زبالههاي خشك را با بهرهگيري از سيستم بازيافت مجددا به چرخه توليد بازگرداند.
شهروندان يك چهارم هزينه را ميپردازند
منظور از عوارض شهري هزينههايي است كه بابت نوسازي منازل و خدمات پسماند از همه شهروندان صاحب ملك دريافت ميشود كه مجموع آن براي هر واحد مسكوني بهطور متوسط 70 تا 90هزار تومان درسال است. با توجه به اينكه تعداد قبوض عوارض شهري كه سال گذشته براي شهروندان ارسال شد برابر با 2ميليون و 600هزار نسخه بود ميتوان چنين نتيجه گرفت كه اگر همه شهروندان فقط نسبت به پرداخت عوارض پسماند خود (غير از نوسازي و...) بهموقع اقدام كنند رقمي حدود 120ميليارد تومان به خزانه شهرداري واريز ميشود. بهعنوان مثال سال گذشته معاون مالي اداري وقت شهردار تهران با وجود آنكه از افزايش مشاركت شهروندان تهراني در پرداخت عوارض از طريق فرهنگسازي ابراز خشنودي ميكرد اما با اين همه بازهم تنها 50درصد مردم درموعد مقرر نسبت به پرداخت بدهيهاي خود اقدام كرده بودند.
دراين باره عليرضا دبير رئيس كميسيون برنامه و بودجه شوراي اسلامي شهر تهران نيز هزينه جمعآوري و تفكيك زباله را ۳۸۰ميليارد تومان در سال و هزينه پردازش و دفن آن را ۱۲۰ ميليارد تومان در سال اعلام كرد و گفت: قبوضي كه بابت بهاي خدمات مديريت پسماند صادر ميشود حدود ۱۲۰ ميليارد تومان در سال است كه ميزان وصول بهاي خدمات پسماند در سال گذشته ۷۸ ميليارد تومان بوده است اما حتي اگر بهطور كامل هم وصول شود تنها يك چهارم هزينه انجام شده است و فقط هزينههاي پردازش و دفن زباله را پوشش ميدهد. سيددادوش هاشمي معاون مالي اداري شهردار تهران هم معتقد است كه در 2سال گذشته ميزان مشاركت شهروندان پايتخت در پرداخت بموقع عوارض افزايش يافته و اگر چه سهم عوارض در هزينهها كم بوده اما روندي كه در پيش روي ما قرار گرفته به سمت نهادينه كردن پرداخت عوارض است.
عليرضا دبير نيز با اشاره به اينكه تفكيك زباله در منزل حدود ۳۰درصد از حجم زبالههاي شهر تهران را كاهش ميدهد، گفت: هر كدام از ما ميتوانيم تنها با كاهش ۱۰۰ گرم زباله در روزعلاوه بر تفكيك زباله، نقش بسيار مهمي در سلامت شهر و خانوادهمان داشته باشيم. نكته مهم اما اين است كه حتي درصورت پرداخت بموقع عوارض پسماند از سوي تمامي شهروندان بازهم ارقام پرداختي حتي نيمي از هزينههايي كه ازاين محل به اقتصاد شهري تحميل ميشود را جبران نخواهد كرد.