در اين همايش گفته شد كه آسمان آبي و زمين پاك نمي‌شود مگر اينكه آلايندگي‌ها را از سرچشمه كاهش داده و براي اين كار همه دست به دست هم دهيم.دراين همايش وحيد حسيني مدير عامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران به‌عنوان دبير اين همايش به ارائه يافته‌هاي جديد در مورد آلودگي هوا پرداخت و گفت: روزانه 8تن ذرات معلق به‌دليل ترافيك وارد هواي تهران مي‌شود كه دراين ميان سهم عمده مربوط به كاميون‌هاي ديزلي و موتورسيكلتهاي كاربراتوري است و بيشترين تمركز اين آلايندگي‌ها نيز در مركز و حاشيه شهر تهران است.
به‌گزارش همشهري، وي به يافته‌هاي اميدواركننده‌اي نيز اشاره كرد و گفت: پايش مداوم كيفيت هوا از سال 86تا 92 حكايت از كاهش تدريجي آلاينده منواكسيد كربن در هوا دارد. دبير همايش ملي آلودگي هوا همچنين ازتفاوت آشكار ميزان ذرات معلق هوا در نزديكي خيابان‌ها و بزرگراه‌ها درمقايسه با مكان‌هايي سخن گفت كه دور از بزرگراه‌ها و خيابان‌ها هستند كه اين امر نشان مي‌دهد ترافيك نقش مهمي در توليد ذرات معلق هوا دارد.
يكي از آمارهاي مورد اشاره از سوي دبير همايش ملي مديريت آلودگي هوا مربوط به غلظت آلاينده‌اي به نام 5/2پي‌ام، 10پي‌ام و دي اكسيد گوگرد در سال 92بود كه بالاتر از استاندارد گزارش شدند.همچنين مقايسه تعداد روزهاي ناسالم 9ماه نخست امسال درمقايسه با مدت مشابه سال قبل نشان مي‌دهد كه امسال 85روز هواي ناسالم داشتيم اما سال گذشته 113روز، ضمن اينكه به اين مقدار بايد 10روز هواي بسيار ناسالم را هم اضافه كرد.
به گفته اين كارشناس آلودگي هوا امسال كما‌بيش هواي بهتري تجربه كرديم كه برخي از دلايل آن مربوط به مكانيسم طبيعي باد و ناپايداري جوي بود و برخي به‌دليل افزايش تدريجي كيفيت بنزين وسوخت بوده است.يكي ديگر از نكات مورد اشاره از سوي دبير همايش آلودگي هوا مربوط به تعداد ذرات معلق كوچك‌تر از 7دهم ميكرون بود كه درايستگاه شهرك محلاتي به‌عنوان نمونه و به‌صورت 24ساعته ذره‌شماري شد. اطلاعات به‌دست آمده نشان مي‌دهد بين 100تا 200هزار ذره در هر سانتي مترمكعب هوا ذرات معلق وجود دارد كه اين ميزان 10برابر شهرهاي نسبتا سالم اروپا نظير زوريخ است.
اظهارات دبير همايش آلودگي هوا درباره وضعيت خودروهاي گاز سوز به‌مراتب نگران كننده‌تر بود. وحيد حسيني گفت: خودروهاي گازسوز وضعيت بدتري نسبت به بنزين سوزها دارند. اين درحالي است كه ما از گاز به‌عنوان سوخت پاك نام مي‌بريم به همين دليل نيز فرايند گاز سوز كردن خودروها را دنبال كرديم اما گويا اين فرايند شكلي بوده و درست انجام نشده و فاصله زيادي تا استانداردهاي روز دنيا به چشم مي‌خورد زيرا كيت‌هاي گازسوز كار خود را درست انجام نمي‌دهند و وضعيت آلودگي را بيشتر كرده‌اند.
در اين همايش از موتورسيكلت‌ها هم به‌عنوان يكي از منابع مهم آلودگي هواي تهران نام‌برده شد. دراين‌باره حسيني گفت: موتورسيكلتهاي125سي‌سي كاربراتوري به‌مراتب با استانداردها فاصله دارند درحالي‌كه كافي است به صنعت موتورسيكلت‌سازي نگاهي جدي داشته باشيم تا موتورهاي كاربراتوري بنزيني اصلا توليد نشود.
- انفعال در مقابل آلودگي هوا و بروز فاجعه ملي
در همايش ملي مديريت آلودگي هوا محمدباقرقاليباف، شهردار تهران نيز طي سخناني از آلودگي هوا به‌عنوان مهم‌ترين و بزرگ‌ترين چالش شهر تهران و حتي كشور نام برد و از حاضران در همايش خواستار همفكري و چاره‌انديشي شد. قاليباف گفت: اگر اين چالش بزرگ ادامه پيدا كند و اگر خداي ناكرده مديران ومسئولان و مردم نسبت به حل آلودگي هوا منفعل شوند بدون شك يك فاجعه ملي به بار خواهد آمد.
شهردار تهران يكي از فوايد همايش ملي مديريت آلودگي هوا را شناسايي ابعاد مختلف اين پديده اعلام كرد و گفت: 2موضوع اساسي كه بايد به آن پرداخته شود كيفيت سوخت اعم از بنزين، گازوئيل و گاز و همچنين نوع و حجم مصرف آنهاست كه جنبه فرهنگي دارد. تأكيد قاليباف براين بود كه بايد تلاش كنيم كه توليد آلاينده نكنيم نه اينكه آلاينده توليد شود و سپس بخواهيم با آن مبارزه كنيم. يكي ديگر از تأكيدات شهردار تهران جلوگيري از توليد منبع آلودگي بود و اينكه اساسا منبع توليد آلايندگي كجاست و دلايل آن چيست. وي با تشكر از توليد‌كنندگان سوخت در حوزه وزارت نفت گفت: البته بي‌انصافي است اگر از تلاش وزارت نفت در يك سال اخير براي ارتقاي كيفيت توليد سوخت يادي نكنيم زيرا دراين مدت گام‌هاي جدي و اساسي در توليد بنزين و گازوئيل برداشته شده است اما هنوز به نقطه قابل‌قبول نرسيده‌ايم.
وي در بخش ديگري از سخنان خود به فرهنگ مصرف اشاره كرد و گفت: در فرهنگ مصرف همه مقصريم. تقريبا به ازاي هر نفر حدود 320ليتر مصرف بنزين داريم از طرفي به ازاي هر 1000نفر از جمعيت 75ميليون نفري كشور 115خودرو داريم اين در شرايطي است كه در 28كشور اروپايي كه حدود 500ميليون نفر جمعيت دارد سرانه مصرف بنزين 260 ليتر است و به ازاي هر 1000نفر نيز 450خودرو وجود دارد كه اين نشان مي‌دهد فرهنگ مصرف ما چقدر بي‌رويه است.
قاليباف يكي از چالش‌هاي موجود را قوانين و مقررات دانست و گفت: بعضي جاها نيازمند اصلاح قوانين و مقررات هستيم و تلخ‌تر نيز آنجاست كه قوانين جديد بنويسيم اما اجرا نكنيم و اين خسارت بزرگي است؛ ضمن اينكه قوانين و مقررات، مصرف، تكنولوژي و استاندارد ريشه در ساختار غلط و مديريت غلط در كشورمان دارد.
يكي ديگر از ساختارهاي غلط مورد اشاره از سوي قاليباف اين بود كه به هرحال چه‌كسي مسئوليت حل مشكل آلودگي هوا را دارد. وي درعين حال تأكيد كرد كه هرگز با تمركزگرايي موافق نيست اما وقتي از اصلاح ساختار سخن مي‌گوييم، بخشي از آن بدين معني است كه فرهنگ فرابخشي و همكاري نداريم. در اين ميان ستون اصلي خيمه‌اي كه بايد ساختار را مديريت كند وجود ندارد و به جاي اينكه همه به يك جهت حركت كنند هر كسي كار خودش را انجام مي‌دهد. وي دربخش ديگري از سخنان خود آلودگي هوا و آلودگي صوتي را عامل از بين رفتن سلامت و نشاط زندگي دانست و گفت: اين آلودگي‌ها اثرات عميق روحي و جسمي بر كودكان، جوانان، سالمندان، همه محيط‌زيست زندگي و شهروندان شهر مي‌گذارد.
قاليباف يكي از سياست‌ها و تمهيدات انديشيده شده از سوي شهرداري تهران براي مبارزه با آلودگي هوا را راه‌اندازي طرح «آسمان آبي، زمين پاك» دانست و گفت: مطالعات عميق و دقيقي روي اين بحث صورت گرفته و حتي اقدامات مربوط به اين طرح از يكي‌دو سال قبل به‌طور جدي شروع شده و هم‌اكنون خروجي‌هاي آن ارائه مي‌شود. وي دراين باره دست نياز به سوي انديشمندان، متخصصين و همه مردم دراز كرد وگفت: همه باهم پاي اين طرح بياييم نه اينكه فقط شعار دهيم بلكه در دل اين شعار، اقداماتي است كه همه ما بايد قانونا و اخلاقا آنها را انجام داده و به فرهنگ تبديل كنيم.
شهردار تهران با اشاره به اينكه 3عنصر حياتي ما آب و خاك و هوا هستند، گفت: روزانه 8تن ذرات معلق هوا را آلوده مي‌كند و باز روزانه با توليد 8هزار تن زباله، آب و خاك آلوده مي‌شود. دراين صورت چه چيزي براي ما باقي مي‌ماند؟ وي يكي از بحث‌هاي جدي كمپين آسمان آبي، زمين پاك را تمركز به فرهنگ ترافيك دانست و گفت: همه نمودارهاي مربوط به آلودگي هوا نشان مي‌دهد يك رابطه مستقيم بين آلودگي و ترافيك وجود دارد به همين دليل از حدود 15روز گذشته روي موضوع فرهنگ ترافيك متمركز شديم و 2منطقه 6و 8و همچنين بزرگراه‌هاي شهيد بابايي، صدر، نيايش تا شهران را به‌عنوان مناطق پايلوت براي اجراي طرح انتخاب كرده‌ايم به اين ترتيب در اين مناطق اعمال قانون، فرهنگ‌سازي و اخطار با محوريت حركت در خط سفيد انجام مي‌شود.
وي حركت در خط سفيد را به معني نجات جان انسان‌ها، نه از تصادف بلكه از كاهش آلودگي هوا اعلام كرد و گفت: البته اشكالاتي در خط كشي شهر داشتيم به اين منظور از ارديبهشت‌ماه امسال همكاران من زحمت زيادي براي آماده‌سازي زير ساخت‌ها كشيدند و شاهد هستيم در هر كجا كه خط‌ها و مسير را اصلاح كرديم، بدون اينكه حرفي بزنيم 70درصد مردم خودشان فرهنگ ترافيكي را رعايت كردند. اين موضوع نشان مي‌دهد در كنار همكاري دقيق مردم و مسئولان، زير ساخت‌ها بايد فراهم شود. وي در بخش ديگري از سخنان خود بر لزوم توسعه حمل‌ونقل عمومي در شهر تهران تأكيد كرد وگفت: حمل‌ونقل عمومي با محوريت مترو ستون فقرات مبارزه با آلودگي هوا و صوتي است به همين دليل 6سال متوالي است كه 60درصد بودجه شهرداري تهران متمركز بر حمل‌ونقل عمومي است.
به گفته قاليباف هم‌اكنون متوسط ساخت مترو در شهر تهران از 5/2كيلومتر در سال به حدود 22كيلومتر در سال رسيده است. اين سرعت در ساخت حتي در كشورهاي پيشرفته نيز بي‌سابقه است. اين در حالي است كه شهرداري در توسعه حمل‌ونقل عمومي تنهاست، ولي اين كار به‌خاطر بحث آلودگي هوا انجام مي‌شود چون باور ما توسعه حمل‌ونقل عمومي در خطوط بي‌آر‌تي، خط‌هاي محلي اتوبوسراني و مترواست.
وي گفت: قصد داريم طي 3سال از ابتداي 93تا سال 95اندازه خطوط مترو را به اندازه تاريخ گذشته مترو در تهران توسعه دهيم. براين اساس هم‌اكنون خط‌هاي 6،3و7متروي تهران در حال ساخت است كه اين خطوط به خط‌هاي يك، 2و 4مترو اضافه شده و به اين ترتيب 7خط مترو را تا پايان سال95در شهر تهران به اتمام مي‌رسانيم. شهردار تهران گفت: خواهش من از دولت اين است كه براساس بند «ق» و با درنظر گرفتن اينكه به ازاي هر مسافر حمل و نقل عمومي، 13 سنت در يارانه مصرف سوخت صرفه جويي مي‌شود كه سالانه‌اش برابر 2/ 5 ميليارد دلار است،ما زير ساخت را مي‌سازيم و در عوض دولت نسبت به خريد واگن اقدام كند. يعني دولت به جاي 50درصدي كه قانونا بايد در توسعه زيرساخت‌ها به شهرداري كمك كند واگن در اختيار ما قرار دهد تا سرفاصله حركت قطارها به 2.5 دقيقه برسد و متعاقب آن ظرفيت حمل مسافر در مترو و بي‌آر تي به 9ميليون نفر افزايش يابد.
شهردار تهران از تغيير رويكرد در حوزه طرح ترافيك نيز خبر داد و گفت: موضوع ما درحقيقت جلوگيري از آلودگي هواست و نخستين منطقه‌اي كه به اين منظور انتخاب كرديم منطقه 12است كه مقررات جديدي در آن اعمال مي‌كنيم. به‌عنوان مثال از كاهش استفاده از موتورسيكلتهاي كاربراتوري به‌عنوان مهم‌ترين منبع توليد آلودگي شروع مي‌كنيم زيرا اين موتورها درهر كيلومتر 15ميلي‌گرم آلودگي هوا و 75دسي‌بل آلودگي صوتي توليد مي‌كنند.
در قدم نخست اخيرا ورود موتور‌سيكلت به فضاي مسقف بازار را ممنوع كرديم و در آينده، پس از رسيدن نخستين محموله موتورسيكلتهاي برقي مصمم هستيم از ورود موتورسيكلتهاي بنزيني به كل منطقه 12ممانعت كنيم.يكي ديگر از رويكردهاي جدي شهرداري كه از سوي قاليباف به آن اشاره شد نصب فيلتر دوده روي تمام اتوبوس‌ها بود. وي گفت: تصميم گرفتيم تا براي همه اتوبوس‌ها با هر وضعيتي، فيلتر دوده بگيريم. تأمين فيلتر دوده براي هر اتوبوس 30ميليون تومان هزينه دارد كه اعتبارات آن را پيش‌بيني كرده‌ايم و از سال بعد فيلترهاي همه اتوبوس‌ها را نصب خواهيم كرد. شهردار تهران به طرح واكاري درختان در خيابان وليعصر نيز اشاره كرد و از برنامه‌ريزي شهرداري براي توسعه كمربند سبز تهران خبر داد.
- شتاب توليد و فرسودگي خودرو عامل آلودگي هوا
محمدباقر قاليباف، شهردار تهران صبح ديروز در حاشيه سومين همايش ملي مديريت آلودگي هوا و صدا در جمع خبرنگاران حاضر شد و به سؤالات آنان پاسخ داد. وي در توضيح دليل اينكه چرا هنوز بر موضوع آلودگي هوا تسلطي وجود ندارد، گفت: يك دليلش آن است كه به هر ميزان فعاليت مي‌كنيم از شتاب خودروهايي كه وارد شهر مي‌شوند و تعداد ماشين‌هايي كه فرسوده مي‌شوند، عقب هستيم. وي تأكيد كرد: پديده آلودگي هوا به‌درستي شناسايي شده و مشخصاتش درآمده است، البته قانون مسئوليت اين كار را بر عهده محيط‌زيست گذاشته و ما به‌عنوان شهرداري تهران بخشي از اين كار را بر عهده داريم كه بايد همكاري كنيم. اما اين چالش به حدي بزرگ است كه اگر همكاري نكنيم، تبديل به يك چالش ملي خواهد شد.
وي همچنين در پاسخ به سؤالي درباره راهكارهاي كاهش آلودگي ناشي از توليد زباله گفت: هم‌اكنون 2مجموعه تبديل زباله به انرژي را راه‌اندازي كرده‌ايم و نزديك به 800تن زباله در روز به انرژي تبديل مي‌شود كه اين اقدام بايد شتاب بگيرد و در برنامه 2سال آينده 5مركز تبديل زباله به انرژي خواهيم داشت. شهردار تهران با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته به‌منظور كاهش آلودگي هوا با توسعه مترو، گفت: خط 3متروي تهران در خرداد امسال در مصلا و بزرگراه رسالت بوده و الان اين خط به شهرك قائم و شهرك شهيد محلاتي رسيده است. ايستگاه‌هاي اين خط نيز از خرداد تا الان به طول 18كيلومتر آماده‌سازي شده است. بنابر اين خط 3متروي تهران به همراه 2.5 كيلومتر خط فرودگاه مهرآباد تا پايان سال آماده بهره‌برداري خواهد بود. وي گفت: ما در سال توسعه خطوط مترو به طول 22كيلومتر را مورد هدف قرار داده‌ايم.
قاليباف همچنين در پاسخ به سؤالي درباره سهم دولت در توسعه حمل‌ونقل عمومي تهران، گفت: 50درصد هزينه به‌عهده دولت است و توقع ما از دولت نيز پرداخت بدهي گذشته و سرمايه‌گذاري آينده است.
- برخورد قاطع شهرداري با تخلفات كاركنان
قاليباف روز گذشته در پاسخ به سؤالي درباره برخورد با تخلفات صورت‌گرفته در پروژه پاساژ علاءالدين گفت: مطمئن باشيد ما قانون را اجرا مي‌كنيم و هركسي كه خلاف قانون انجام دهد اعم از كارمند شهرداري و شهروند، قطعا با تخلفش برخورد خواهد شد. وي گفت: من حدود 17ماه قبل شهردار منطقه11 را عزل كردم، ولي هيچ زماني اعلام نكردم! مهندس مهران اعتمادي كه شهردار بعدي بود كه به جاي شهردار عزل شده دراين منطقه به كار گرفته شد.
او نيز به تازگي و با درخواست دولت از مجموعه شهرداري تهران جدا شد و نصر‌الله آباديان كار خود را در منطقه 11 آغاز كرده است. هر شهردار منطقه اي كه تخلف كند حتما او را عزل كرده و براساس قانون عمل مي‌كنم. حتما يكي از تخلفات شهردار اسبق منطقه نيز موضوع پاساژ علاءالدين بوده است چرا كه كسي نبايد خارج از چارچوب، كاري را انجام دهد. شهردار تهران در عين حال ابراز داشت: مجموعه علاءالدين خلاف قانون عمل كرده است، اين ساختمان در دهه 70ساخته شده اما دليل اينكه پايان كار ندارد اين است كه مقررات را رعايت نكرده است.