‌ایران در ردیف کشورهایی است که بالاترین میزان امید به زندگی را دارند. براساس تحقیق جامعی که در مورد میانگین طول عمر و دلایل مرگ‌ومیر جهانیان انجام شده، ایران جزو اندک کشورهایی است که در قیاس با سال ۱۹۹۰ بالاترین افزایش امید به زندگی را داشته است.


هفته‌نامه پزشكي لنست (TheLancet) چاپ انگليس يك پژوهش گسترده منتشر كرده كه در آن نشان مي‌دهد اميد به زندگي مردم جهان به‌طور متوسط 6 سال و 2‌ماه افزايش يافته و از 65سال و 3‌ماه به 71سال و 2ماه رسيده است. داده‌هاي اين تحقيق كه با حمايت مالي بنياد «بيل و مليندا گيتس» انجام شده در دسامبر 2014 منتشر شد. بر اين اساس ميانگين اميد به زندگي در جهان در 23سال گذشته، همواره در مورد زنان بيشتر از مردان بوده است.

اميد به زندگي يك شاخص آماري است كه ميانگين طول عمر در يك جامعه يا انتظار جمعيت هر كشور از افزايش طول عمر را نشان مي‌دهد. هر چه شاخص‌هاي بهداشتي و همچنين درماني بهبود يابد، اميد به زندگي بيشتر مي‌شود و براي همين اين شاخص يكي از معيارهاي سنجش پيشرفت و عقب‌ماندگي كشورهاست. اميد زندگي زنان در همه جوامع چند سال (در كل جهان 5 /4سال) بيشتر از مردان است.

  • اميد به زندگي در ايران

در ايران اميد به زندگي در زنان ۸۱ و در مردان ۷۶ و به‌طور ميانگين ۷۸ سال است. متوسط اميد به زندگي زنان در جهان 74سال است ولي اميد به زندگي زنان در ايران براساس آخرين ارزيابي‌ها ۷ سال بيشتر است. وضعيت اميد به زندگي زنان در ايران نسبت به سال ۱۹۹۰ نيز بهبود چشمگيري يافته است. در اين سال‌ها اميد به زندگي زنان ايراني 2 /11سال اضافه شده است. اين وضعيت در مورد مردان ايراني نيز بهبود يافته، به‌طوري كه از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۳ اميد به زندگي مردان 8 /12سال افزايش داشته است. اميد به زندگي در ايران در مقايسه با برخي كشور‌هاي همسايه نيز بالاتر است؛ براي نمونه اميد به زندگي در ايران 2سال از تركيه و امارات متحده عربي، 12سال از پاكستان و 7سال بيشتر از عراق است اما نكته‌اي كه مسئولان وزارت بهداشت بايد به آن توجه كنند اين است كه در ايران و تركيه كه رفاه نسبي بيشتري وجود دارد، ميزان بيماري‌هاي قلبي و عروقي بيشتر از كشوري مثل پاكستان و عراق گزارش مي‌شود.

  • اميد به زندگي در جهان

در صدر جدول كشورهايي كه بالاترين طول عمر را دارند‌ زنان ژاپني با 87سال و مردان ايسلندي با 81سال بيشترين طول عمر و اميد به زندگي را در سراسر جهان به‌خود اختصاص داده‌اند. پس از ژاپن، زنان كشورهاي اسپانيا، سوئيس، سنگاپور و ايتاليا همگي با 85سال بيشترين طول عمر را در بين زنان دنيا دارند. در زمينه طول عمر مردان، پس از ايسلند، مردان كشورهاي سوئيس، استراليا و سنگاپور بالاترين اميد به زندگي را با 80سال سن دارند. اما آمار كاهش اميد به زندگي به مردم جنوب آفريقا تعلق دارد. تنها در اين منطقه از جهان است كه اميد به زندگي به ميزان 5 سال و يك‌ماه كاهش يافته است.

  • عوامل‌ مرگ‌ومير از‌ 1990تا 2013

مطالعات GBD (بار جهاني بيماري‌ها) كه توسط مؤسسه ارزيابي استاندارد‌هاي سلامت انجام شده نشان مي‌دهد كه سهم بيماري‌هايي نظير ايدز، سل و مالاريا‌ در كشور‌هاي در حال توسعه چندين برابر كشور‌هاي توسعه يافته است. مطالعه بار جهاني بيماري‌ها پروژه مشتركي بين سازمان جهاني بهداشت، بانك جهاني و دانشگاه هاروارد بود كه در سال ۱۹۸۸ آغاز شد و بار جهاني بيماري‌ها را براي سال ۱۹۹۰ محاسبه كرد. اين شاخص از مجموع سال‌هاي از دست رفته به‌علت مرگ زودرس و سال‌هاي از دست رفته به‌علت زندگي توأم با ناتواني به‌دست مي‌آيد.

در سال‌هاي 1990تا 2013اميد به زندگي در كشو‌هاي درحال توسعه از 63 سال به 70 سال رسيده درحالي‌كه كشور‌هاي توسعه يافته در اين ۱۳ سال از 74 به 79 سال رسيده‌اند. اميد به زندگي در ايران در مقايسه با كشور‌‌هاي درحال توسعه ۸ سال بيشتر و يك‌سال از كشور‌هاي توسعه يافته كمتر است.

در بخشي از اين تحقيق احتمال مرگ بر اثر بيماري‌هايي كه ذكر شد نيز سنجيده شده است؛ به‌طور مثال در كشورهاي در حال توسعه احتمال مرگ نوزادان در اثر اختلالات دوران نوزادي در بين دختران
42 /1 و در پسران 75 /1درصد است درحالي‌كه در كشور‌هاي پيشرفته اين رقم در بين دختران 2 /0درصد و در پسران 25 /0درصد است. در ايران اين رقم براي دختران 72 /0 و براي پسران 93 /0درصد است.