به‌عبارت روشن‌تر 8 هزار ميليارد تومان بر مبلغ چك‌هاي برگشتي در آذرماه افزوده شده است و 35.1 درصد بيشتر از مدت مشابه پارسال كه نشان از ضربه سنگين به شاخص اعتماد بازار دارد. پيش‌بيني مي‌شود با استقرار سامانه چكاوك در شبكه بانكي كشور، تعداد و مبلغ چك‌هاي برگشتي در ماه‌هاي آينده شفاف‌تر شود. بانك مركزي با انتشار خلاصه‌اي از نتايج شاخص‌هاي ماهانه اقتصادي در آذرماه امسال اعلام كرد:
تعداد چك‌هاي رد و بدل شده در 9ماه اخير نسبت به‌مدت مشابه پارسال 6.5درصد بيشتر شده درحالي‌كه تعداد چك‌هاي برگشتي در اين مدت نسبت به 9ماه نخست سال گذشته 20.4درصد قد كشيده است. به گزارش همشهري به نقل از آمارهاي رسمي بانك مركزي، شاخص مبلغ چك‌هاي مبادله شده تا پايان آذرماه امسال 16.4درصد بيشتر شده حال آنكه شاخص مبلغ چك‌هاي برگشتي رشدي 35.1درصدي دارد.
اين گزارش مي‌افزايد: از ابتداي امسال تا پايان آذرماه 35.9ميليون برگ چك به ارزش 915هزار ميليارد تومان در شبكه بانكي مبادله شده كه در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته تعداد چك‌هاي مبادله شده رشدي 6.5درصدي داشته و ارزش آن 16.4درصد را نشان مي‌دهد. اين در حالي است كه از ابتداي فروردين‌ماه تا پايان آذرماه امسال 4.5ميليون چك به ارزش 49.9هزار ميليارد تومان برگشت خورده كه از حيث تعداد 20.4درصد و از حيث ارزش 35.1درصد بيشتر شده است. به اين ترتيب از هر هزاربرگ چكي كه در 9ماه امسال رد و بدل شده با 1.4درصد رشد به12.4درصد و نسبت ارزش آن با 7.0 درصد رشد به 5.4درصد رسيده است.
روند فزاينده چك‌هاي برگشتي در سال‌جاري به‌گونه‌اي است كه پيش‌بيني مي‌شود ركورد ارزش چك‌هاي برگشتي در دي‌ماه امسال شكسته شود چه اينكه بالاترين ميزان ارزش چك‌هاي برگشتي در تاريخ نظام بانكي كشور مربوط به سال گذشته بوده كه به حدود 52هزار ميليارد تومان رسيده است.
ركود سنگين، از دست رفتن ارزش پول ملي و اوضاع نامتعادل اقتصادي در سال‌هاي اخير باعث شد تا نسبت چك‌هاي برگشتي به كل چك‌هاي مبادله شده در سيستم بانكي كشور از سال 1388به بعد دورقمي شود؛ به‌گونه‌اي كه نسبت تعداد چك‌هاي برگشتي به كل چك‌هاي مبادله‌شده در 9ماه ابتداي امسال با آمارهاي سال 1390برابري مي‌كند، هرچند ارزش چك‌هاي برگشتي با ركورد تازه 5.4 درصدي مواجه شده كه دست‌كم از ابتداي سال 1383تاكنون سابقه نداشته است.
بانك مركزي اعلام كرده كه از مجموع 4.2 ميليون چك رد و بدل شده در آذرماه 546 هزار برگ چك برگشت خورده، به بيان روشن‌تر از هر هزاربرگ چك، 13درصد فاقد اعتبار بوده است. دولت و بانك مركزي بر اين اميد هستند كه با راه‌اندازي سامانه‌هاي جديد مانند چكاوك و اعتبارسنجي مشتريان از حجم چك‌هاي برگشتي كم كنند.