دكتر علياكبر سياري در حاشيه نشست خبري پويش ملي مبارزه با سرطان با بيان اينكه ۶ استراتژي براي كنترل دخانيات در دنيا وجود دارد كه نخستين آن افزايش هزينه لذت بردن از سيگار است يعني اينكه قيمت مواد دخاني از طريق ماليات بالا برود، گفت:«از نمايندگان كميسيون تلفيق مجلس شوراي اسلامي، سؤال كنيد چرا برنامه افزايش ماليات بر سيگار در سال ۹۴ را وتو كردهاند.»
وي با تأكيد بر اينكه ماليات بر سيگار در حال حاضر به قيمت خردهفروشي گرفته نميشود، افزود: ما معتقديم با افزايش ماليات بر سيگار به قيمت خردهفروشي، علاوه بر اينكه مصرف مواد دخاني كاهش مييابد، بلكه باعث خواهد شد قاچاق سيگار نيز كنترل شود. معاون بهداشت وزارت بهداشت با انتقاد از نمايندگان كميسيون تلفيق كه اين موضوع را وتو كردهاند، تأكيد كرد: دوستان معتقدند اگر ماليات بر سيگار افزايش يابد، قاچاق مواد دخاني بيشتر ميشود. بررسيها نشان ميدهد سالانه هزار تريلي سيگار وارد كشور ميشود، چطور ممكن است كسي متوجه ورود قاچاق اين مقدار سيگار نشود. ما معتقديم واردات قاچاق سيگار سازمان يافته است كه ميبايست با آن برخورد جدي شود. وي با تأكيد بر اينكه رانتخوارها قدرتمند هستند، گفت: در حال حاضر ماليات بر سيگار ۱۱ درصد است كه ميبايست اين ميزان به ۸۰ درصد افزايش يابد.
اين در حالي است كه كارشناسان با استناد به آمارهاي رسمي، نسبت به كاهش سن مصرفكنندگان مواد دخاني هشدار ميدهند. در ايالت كاليفرنياي آمريكا در اقدامي جديد طرحي تصويب شده كه براساس آن سن قانوني سيگار كشيدن از 18سالگي به 21سالگي افزايش يافته اما در كشور ما اين مسئله هنوز نهادينه نشده است.
- تلاش براي ماليات بيشتر
وتو شدن افزايش ماليات سيگار در حالي است كه چندي قبل وزير بهداشت خواستار افزايش ماليات بر خرده فروشي سيگار شده بود. دكتر هاشمي با طرح انتقادهايي مستقيم از تصميمگيران درخصوص ماليات سيگار، گفت: درصورتي كه اين افزايش ماليات عملياتي شود وزارت بهداشت تا 5سال آينده به بودجه عمومي نيازي نخواهد داشت چرا كه 10ميليون نفر در كشور سيگار ميكشند و زماني كه بيمار ميشوند بايد براي سلامت آنها از سهم 75ميليون نفر جمعيت كشور هزينه شود.
وزيربهداشت البته تأكيد كرد چشمداشتي براي بودجه به اين افزايش قيمت وجود ندارد و با بيان اينكه قيمت يكي از عوامل بازدارنده مصرف سيگار است، افزود: اين باور كه در دولت و مجلس مطرح شده كه افزايش ماليات موجب افزايش قاچاق سيگار ميشود، دروغ بزرگي است و من كاملا با آن مخالفم. افزايش ماليات بر خرده فروشي سيگار پشتوانه علمي دارد و اكثر كشورهايي كه از اين طرح استفاده كردهاند نهتنها قاچاق سيگار در آنها افزايش نيافته بلكه اين امر موجب كاهش مصرف دخانيات نيز شده است.
- افزايش اضطراب و هراس
هر چند مخالفان افزايش ماليات سيگار، گسترش قاچاق آن را دليل اين مخالفت ميدانند اما دغدغه كارشناسان حوزه سلامت هم جدي است. جعفر بوالهري، رئيس انستيتو روانپزشكي تهران نيز درباره سيگار ميگويد: سيگار بهدليل انواع مواد محرك موجب آرامش موقت ميشود، اما در درازمدت وابستگي، اختلال در خواب و خوراك و افزايش اضطراب و هراس فرد را در پي دارد. سيگار بهدليل انواع مواد محركي كه دارد و بهدنبال وابستگي، تنوع و برخي جذابيتها موجب تسكين، ايجاد سرخوشي و حتي اثر مثبت موقتي و برخي اختلالات روانپزشكي و روانشناختي ميشود.
ترك سيگار يا دستكم كاهش مصرف آن سالهاست به يك چالش و موضوع اصلي در حوزه سلامت تبديل شده است. حالا و با تصميم كميسيون تلفيق مجلس دستكم يكي از راههاي حل اين موضوع يعني افزايش ماليات با هدف كاهش مصرف مسدود شده است.