براساس گزارش CNN، اين روباتها اكنون آمادهاند تا به حياتيترين اندامهاي بدن، مانند مغز يا قلب، تزريق شوند تا داروهايي كه به همراه دارند را با دقت به مقصد برسانند و يا به عنوان ارتشي از نانوجراحها، در بدن جراحي انجام دهند.
اگر تمامي اين ماجرا برايتان به يك داستان علمي تخيلي شباهت دارد، دليلش فيلمي علميتخيلي به نام سفر خارقالعاده محصول سال 1966 است كه به اين موضوع پرداختهاست. در اين فيلم چهار نفر سوار بر زيردريايي مينياتوري شده و وارد جريان خون يك دانشمند آمريكايي مي شوند كه در نتيجه جنگ سرد آمريكا و روسيه بر سر تكنولوژي، در اغما به سر ميبرد. اين گروه تنها يك ساعت فرصت دارند تا يك تكه لخته خون مرگبار را از بدن اين دانشمند خارج كنند زيرا پس از آن به اندازه طبيعي خود درخواهندآمد. در نهايت اين گروه در آخرين لحظات از طريق يك قطره اشك از بدن بيمار خارج ميشوند.
واقعيت در نهايت راهي مييابد تا خود را با روياهاي انسانها وفق دهد، و نانوتكنولوژي يكي از اين شيوهها است كه ميتواند ايدههاي نمايش داده شده در اين فيلم را به واقعيت تبديل كند.
برد نلسون مهندس مكانيك موسسه فدرال تكنولوژي سوئيس، ETH Zurich به همراه گروهي از همكارانش براي يك دهه روي نانوروباتها مطالعه كردهاند و اكنون معتقدند ميتوانند براي اين تحقيقات خود كاراييهاي بسيار بزرگ متصور شوند. وي ميگويد ما درحال ساخت روباتهايي ميكروسكوپي هستيم كه از طريق ميدانهاي مغناطيسي از بيرون از بدن هدايت ميشوند.
- يك تيغ كوچك
اولين بار برنده نوبل ريچارد فيمن بود كه ايده بلعيدن جراح را مطرح كرد و گفت روزي فرا خواهد رسيد كه انسانها جراحان خود را ميبلعند. وي اين سخنان جنجالي را در سال 1959 مطرح كرد، گفتگويي كه اولين مناظره برسر نانوتكنولوژي محسوب ميشود. فيمن در آن سال گفت شما جراحي مكانيكي را درون جريان خوني خود قرار ميدهيد و اين جراح وارد قلب شما شده و به اطرافش نگاه ميكند و ميفهمد كدام رگ دچار مشكل شده و با تيغ جراحياش مشكل را رفع ميكند.
شايد روباتهاي نانويي نلسون هنوز به تيغ جراحي مجهز نشدهباشند، اما از ويژگي منحصربهفرد ديگري برخوردارند: اين روباتها به باكتري ايكولاي شباهت دارند كه با كمك دم چرخاني كه تاژك ناميده ميشود، حركت ميكنند. نلسون ميگويد باكتري ايكولاي داراي موتوري چرخشي است كه اكنون ما به دليل محدوديت تكنولوژي از توانايي بازسازي آن برخوردار نيستيم، اما ميتوانيم از مغناطيس براي حركت دادن اجسام استفاده كنيم، به اين شكل بال مغناطسي كردن اين تاژكها ميتوانيم به روباتها كمك كنيم درون بدن انسان حركت كنند.
اين نانوروباتها تاكنون در يكي از ظريفترين بخشهاي بدن، چشمها مورد آزمايش قرار گرفتهاند. اين روباتها ميتوانند درون زجاجيه چشم، مايع ژلهمانند و شفافي كه كره چشم را پر كردهاست، شنا كنند و داروها را به شبكيه و ديگر بخشهاي چشم انتقال داده و بيماريهاي چشمي مرتبط با سالخوردگي را درمان كنند.
- در قلب انسان
روباتها در محيطي استريل ساخته ميشوند تا از هرنوع آلودگي دور باشند. به گفته نلسون، آزمايشهايي كه روي چشم انجام گرفتهاند الهامبخش استفاده از اين روباتها در انواع ديگر درمانها بودهاست، براي مثال نانوروباتها ميتوانند براي درمان بيماريهاي قلبي كاربرد داشتهباشند. در اين شيوه ميتوان نانوروباتها را از ميان يك سوند دو تا سه ميليمتري به بخش مورد نظر از قلب هدايت كرد.
از همين تكنيك ميتوان براي دسترسي به مغز و ديگر بخشهاي ظريف و حساس بدن نيز استفاده كرد. دقت در دسترسي به حساسترين بخشهاي بدن از اهميت بالايي برخوردار است و از اين رو نانوتكنولوژي همواره به عنوان بهترين سلاح انسان عليه بيماريهاي پيچيدهاي مانند سرطان مطرح بودهاست.
اما جراحان چگونه از نانوروباتها براي جراحي بدن انسان استفاده ميكنند؟
نلسون ميگويد جراحان بايد چگونگي استفاده از نانوروباتها را بياموزند. اما استفاده از آنها مانند استفاده از يك رابط بصري است و ميتوان آنها را به كمك ابزاري مانند جويستيك هدايت كرد. اين تكنولوژي براي آغاز آزمايش روي اولين داوطلبان انساني آمادهاست و به گفته نلسون، آزمايشها امسال آغاز خواهندشد.
- فراتر از پزشكي
نلسون ميگويد به تازگي كاربردهايي متفاوتتر از درمان براي اين نانوروباتها درنظر گرفته شدهاست و افراد به كاراييهايي مانند تصفيه آب و پاكسازي محيطزيست ميانديشند. به اين شكل ميتوان ميليونها نانوروبات را در آب شناور ساخته و به خنثيسازي آلودگيها يا جمعآوري آلايندهها پرداخت.
براي مثال ميتوان از اين تكنيك براي پاكسازي آبهايي استفاده كرد كه دچار نشت نفت شدهاند. اما بلندپروازانهترين كارايي نانوروباتها را نيكلاس نگروپونته، استاد علوم ديجيتال MIT مطرح ساختهاست. وي ميگويد در آينده ميتوان اطلاعات و دانش را از نانوروباتهايي كسب كرد كه از طريق جريان خون خود را به مغز انسان ميرسانند.