كارشناسان پيش از اين تذكر داده بودند كه احتمال تقلب در بسياري از مواد غذايي هست و حالا انگار نوبت به نان رسيده است. بعد از اضافه شدن جوش شيرين، حالا ممكن است برخي نانها جوهر قند هم داشته باشند.
گفته ميشود كه جوهر قند يا سديم ديتيونيت يا بلانچيت، پودري سفيدرنگ با تركيب گوگردي و كاربرد صنعتي است كه در صنايع رنگرزي براي از بين بردن رنگ و بازيافت كاغذ باطله و در موارد محدودي براي زيستشناسي، زمينشناسي و عكاسي استفاده شده و براي سلامت انسان بسيار مضر است. دكتر منصور رضايي، متخصص تغذيه و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در اينباره به همشهري ميگويد: چون مصرف سرانه نان در ايران بالاست و نان قوت غالب ما ايرانيهاست، استفاده از جوهر قند در نان مصرفي مردم، عوارض جبرانناپذيري را براي سلامت مردم درپي خواهد داشت.
او توضيح ميدهد: نانواييها بهدليل آنكه استفاده از جوهرقند، سبب سريع ورآمدن و سرعت تخمير نان ميشود از آن استفاده ميكنند. علاوه براين، جوهر قند رنگ نان را سفيد ميكند و چون مردم تصور ميكنند كه هر چه نان سفيدتر باشد باكيفيتتر است، نانواييها دست به هر كاري ميزنند تا نان سفيد شود؛ البته اين باور اشتباهي است.
اين متخصص تغذيه ميگويد: جوهرقند كه تركيبي است از اكسيژن، گوگرد و سديم، محيط معده را قليايي ميكند و مانع جذب املاح مفيد مثل آهن و روي ميشود و روي ژن تأثير نامطلوب ميگذارد. علاوه بر اين، چون نمك و سديم فشار خون را افزايش ميدهد و باعث تغيير شرايط هضم و جذب غذا و مواد مغذي در درازمدت ميشود، دريافت ريزمغذيها را دچار مشكل ميكند و از همه بدتر اينكه بهطور غيرمستقيم سبب سرطانهاي گوارشي ميشود. همچنين جوهر قند سبب از بين رفتن پرزهاي روده و معده ميشود و سوءتغذيه پنهان به همراه ميآورد.
به گفته اين استاد دانشگاه، جوهر قند براي خود نانواها هم مشكل ايجاد ميكند و باعث مشكلات چشمي، تنفسي و بيماريهاي تنفسي و پوستي ميشود.
دكتر رضايي تأكيد ميكند: از آنجا كه بهنظر ميرسد برخي نانواييها از اين ماده بيش از حد مجاز استفاده ميكنند بايد نظارتها گسترش يابد. بايد نانواييها تجميع شوند و مردم را به مصرف نانهاي صنعتي ترغيب كنيم.
اما علي ميلاني، استاد دانشگاه و متخصص سياستهاي غذا و تغذيه در گفتوگو با جامجم آنلاين چنين ميگويد: از لحظه استفاده و افزودن جوهر قند به نان، عوارض چشمي، گوارشي و پوستياش در بدن نانوايي كه آن را به نان ميافزايد، آغاز ميشود اما فاجعه اصلي وقتي ظاهر ميشود كه مردم نان آلوده به اين ماده را ميخورند.
به گفته او، سديم ديتيونيت با از بين بردن پرزهاي داخل روده مانع جذب مواد غذايي مفيد در بدن ميشود. برخي پژوهشها ثابت كرده است كه تنظيم انسولين را در بدن به هم ميزند و باعث ديابت زودرس ميشود و از همه مهمتر اينكه مانع عملكرد آنتياكسيدانها ميشود. آنتياكسيدانها مواد غذايي مفيدي هستند كه فعاليت راديكالهاي آزاد بهعنوان عناصر سرطانزا را در بدن خنثي ميكنند و بنابراين در نبودشان، بدن در برابر عوامل سرطانزا بيدفاع ميشود كه همه اينها يعني سديم ديتيونيت احتمال ابتلا به سرطان بهويژه سرطانهاي دستگاه گوارش را بهشدت بالا ميبرد. تنها خوراكي كه جوهر قند به آن اضافه ميشود نان نيست و اين ماده براي سفيدتر كردن رنگ كله قند و درستكردن آبنباتهاي سفيد نيز بهكار ميرود و احتمالا نامش نيز از همين كاربرد گرفته شده است.
- مردم نگران نباشند، نظارت ميكنيم
اما مسئولان وزارت بهداشت چه ميگويند؟ مهندس محسن فرهادي، معاون فني بهداشت محيط مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت ولي به مردم اطمينان خاطر ميدهد كه مردم نگران نباشند چراكه نظارتها وجود دارد و با متخلفان بهشدت برخورد ميشود.
فرهادي به همشهري ميگويد: از نظر وزارت بهداشت، استفاده از افزودنيهاي غيرمجاز در مواد غذايي ممنوع است، حالا اين افزودني غيرمجاز ميخواهد جوش شيرين باشد و يا جوهر قند و يا هر چيز ديگر. درصورت مشاهده نهتنها با متخلفان برخورد ميشود كه حتي محل تخلف تعطيل خواهد شد.
به گفته او، حدود 70هزار واحد نانوايي سنتي تحت كنترل هستند. بازرسيها و سركشيهاي تصادفي در حال انجام است و مستمر و با شدت ادامه دارد. از خمير نانها نمونهگيري و براي بررسي به آزمايشگاهها فرستاده ميشود.