«ما نمي‌توانيم با كشتن آنها پيروز شويم»؛اين جمله ماري هارف يكي از سخنگوهاي وزارت امور خارجه آمريكا روز گذشته همزمان با شروع نشست «افراط‌گراهاي خشن» در واشنگتن به خوبي نشان داد كه مقامهاي واشنگتن هم در ميان موج جديدي از خشونت نه‌تنها در خاورميانه بلكه در خيابان‌هاي كشورهاي مختلف اروپا نمي‌دانند چه برنامه‌اي را بايد براي مقابله با گروه‌هاي افراطي پياده كنند.
درحالي‌كه به تازگي گروه تروريستي داعش فيلم سربريدن مسيحي‌هاي قبطي را در ليبي منتشر كرده و دانماركي‌ها با تيراندازي‌ها در پايتخت اين كشور به جمع كشورهاي نگران وضع امنيتي خود در غرب اضافه شدهاند باراك اوباما رئيس‌جمهور آمريكا از روز گذشته ميزبان كنفرانس 3روزه‌اي بود كه محور آن نه‌تنها مقابله با داعش بلكه به‌صورت عام گروه‌هاي افراطي خشن است.
از مدت‌ها پيش و بعد از تيراندازي در دفتر مجله شارلي ابدو در پاريس آمريكايي‌ها تصميم خود براي برگزاري اين نشست را اعلام كرده بودند. واشنگتن تايمز گزارش داده در اين نشست كه قرار است ابعاد داخلي و خارجي تروريسم مورد بررسي قرار گيرد علاوه بر رهبران قومي و مذهبي آمريكا، نمايندگاني از 60كشور جهان شركت كرده‌اند. فهرست كشورهاي شركت‌كننده در اين نشست منتشر نشده اما گفته مي‌شود نمايندگاني از انگليس، اردن، امارات و كويت در آن شركت كرده‌اند.
مقامهاي دولت آمريكا اعلام كرده‌اند كه اين كنفرانس قرار نيست فقط روي مسئله داعش متمركز باشد و قرار است فراتر از يك گروه تروريستي، افراط‌گرايي و مسئله پيوستن جوان‌هاي غربي به اين گروه‌ها مورد بررسي قرار گيرد. هزاران نفر از اتباع آمريكا و كشورهاي اروپايي تاكنون براساس گزارش‌هاي رسمي براي پيوستن به داعش به عراق و سوريه رفته‌اند. علاوه بر اين حملات انجام شده در كشورهاي اروپايي مانند فرانسه و دانمارك نشان داده كه برخلاف گذشته حالا اتباع خود اين كشورها با مليت اروپايي هستند كه با تغيير ناگهاني طرز فكرشان دست به عمليات تروريستي در خاك اروپا مي‌زنند. رئيس‌جمهور آمريكا قرار است خودش 2بار در اين نشست سخنراني داشته باشد تا براي متوقف كردن عضوگيري اين گروه‌ها از داخل آمريكا و كشورهاي اروپايي تلاش كند. به گفته مقامهاي كاخ سفيد، اوباما اميد زيادي به همراهي مقامهاي اقليت مسلمان آمريكا دارد تا در اين زمينه دولت اين كشور را كمك كنند.
جو بايدن، معاون رئيس‌جمهور آمريكا روز گذشته در ديدار با نمايندگاني از بوستون، لس‌آنجلس و مينياپليس اين نشست را آغاز كرد. اين 3ايالت برنامه‌هايي را براي مقابله با افراط گرايي دارند و گفته مي‌شود كاخ سفيد مي‌خواهد از اين برنامه‌ها به‌عنوان نمونه‌اي براي كل آمريكا استفاده كند. دولت آمريكا چندين‌ماه است كه انجام حملات در سوريه و عراق را در قالب يك ائتلاف شروع كرده است اما حالا مقامهاي آمريكا تازه به اين نتيجه رسيده‌اند كه بمباران و كشتن نيروهاي افراطي در هزاران كيلومتر از كشورشان نمي‌تواند آنها را پيروز كند. ماري هارف، يكي از سخنگوهاي وزارت امور خارجه آمريكا به همين‌خاطر در يك مصاحبه تلويزيوني تأكيد كرد كه كشتن نيروهاي افراط‌گرا نمي‌تواند آمريكا را در مقابل گروهي مانند داعش پيروز كند.
او گفت: ما نمي‌توانيم با كشتن آنها در اين جنگ پيروز شويم. ما بايد به‌دنبال ريشه‌هايي باشيم كه باعث مي‌شود افراد به اين گروه‌ها ملحق شوند؛ريشه‌هايي مانند نبود فرصت‌هاي برابر شغلي يا موارد ديگر. هر چند كه گزارش‌ها نشان مي‌دهد در اين كنفرانس حرفي از گروه‌هاي افراطي داخلي مانند احزاب راست افراطي كه به تازگي قدرتشان بيشتر شده زده نمي‌شود اما حرف‌هاي مقامهاي آمريكا هم به خوبي نشان مي‌دهد كه حالا آنها به‌دنبال ريشه‌هاي افراط‌گرايي در كشورهاي خودشان هستند.
حوزه اصلي فعاليت گروه‌هايي مانند داعش خاورميانه است اما بحران امنيتي كه غرب را حالا تهديد مي‌كند حملات صورت گرفته توسط كساني است كه سازمان‌هاي اطلاعاتي غرب به آنها لقب «گرگ‌هاي تنها» را داده‌اند. گرگ‌هاي تنها آمريكايي‌ها و اروپايي‌هايي هستند كه به‌خاطر شرايط اجتماعي و اقتصادي، افراطي‌گرايي را اكنون انتخاب كرده‌اند.
- تعقيب و گريز در خيابان‌هاي اروپا و آمريكا
نيروهاي داعش تاكنون فيلم سربريدن چندين آمريكايي و اروپايي را منتشر كرده‌اند اما پس از حمله به دفتر مجله شارلي ابدو در پاريس بود كه ترس اروپا را فرا گرفت. همين چند روز قبل در كپنهاگ پايتخت دانمارك هم تيراندازي مردي مسلح باعث كشته شدن 2نفر شد و پليس دانمارك چندين ساعت طول كشيد تا بتواند عامل تيراندازي را از پاي درآورد. حوزه اصلي فعاليت داعش در عراق و سوريه است اما حالا هرچند وقت يك‌بار خيابان‌هاي اروپا شاهد تعقيب و گريز با نيروهاي افراطي است.
ماه قبل چند كشور اروپايي دست به عملياتي هماهنگ براي بازداشت هسته‌هاي مرتبط با جريان‌هاي افراطي زدند. در عمليات‌هاي مرگبار بلژيك در چند منطقه اين كشور مظنونان به فعاليت تروريستي در تاريكي شب هدف حمله قرار گرفتند كه در جريان آن حداقل ۲ نفر كشته شده و ۱۳ نفر بازداشت شدند. مقامهاي امنيتي بلژيك اعلام كرده‌اند كه اعضاي اين گروه قصد داشتند مأموران پليس اين كشور را در خيابان‌ها هدف حمله قرار دهند و به قتل برسانند.
پليس آلمان در كنار فرانسه هم در همان موقع دست به عمليات‌هايي در برلين و شهرهاي ديگر براي بازداشت مظنونان به فعاليت تروريستي زدند. شايد زماني حملات با چاقو و سلاح گرم در اروپا نادر بود اما حالا حضور نيروهاي نظامي و وضعيت آماده باش امنيتي براي خيلي از اين كشورها دارد كم كم به يك مسئله عادي و روزمره تبديل مي‌شود. برخي شهرهاي اروپا كه زماني مهد امنيت بودند حالا به جاي جاذبه‌هاي توريستي بيشتر در خيابان‌هايشان نيروهاي ارتش و پليس دارند.
- از ابطال تابعيت تا كمپ‌هاي ترك تروريسم
آمريكا به همراه ائتلاف گروهي از كشورها در حال حملات هوايي در عراق و سوريه است اما حالا خود مقامهاي كاخ سفيد هم فهميده‌اند كه با حملات صرف در خاورميانه نمي‌توانند امنيت را تأمين كنند. واشنگتن و كشورهاي غربي ديگر حالا در اين ميان سردرگم هستند كه چه كرده‌اند كه اتباع‌شان گروه‌هاي تروريستي را به وطن‌شان ترجيح مي‌دهند. در نشست 3روزه واشنگتن، علاوه بر راهكارهاي امنيتي كوتاه‌مدت مقامهاي آمريكا به‌دنبال پيدا كردن راهبردهاي بلندمدت براي مقابله با پيوستن اتباع كشورهاي غربي به گروه‌هاي افراطي هستند.
روشن شدن ابعاد عضوگيري گروه‌هاي تروريستي مانند داعش از ميان شهروندان اروپايي، نه‌تنها جوامع و دولت‌هاي اروپايي را حيرت‌زده كرده بلكه آنها را به فكر راه‌حل‌هاي ريشه‌اي براي اين موضوع انداخته‌است. دولت‌هايي مانند انگليس، آلمان و فرانسه به فكر راه‌هايي مانند سلب تابعيت و اخراج شهرونداني افتاده‌اند كه به اين گروه‌ها مي‌پيوندند. دولت انگليس به تازگي قوانين جديدي در اين‌باره به اجرا گذاشته كه شامل توقيف پاسپورت اين افراد و اخراج آنها از كشور است. در آلمان به تازگي 300شهروند كه عضو داعش و گروه‌هاي تروريستي شده يا قصد عضويت در اين گروه‌ها را داشته‌اند تحت پيگرد قضايي قرار گرفته و در نوبت محاكمه هستند.
در دانمارك دولت راه ديگري در پيش گرفته‌است. در شهرهاي دانمارك ازجمله شهر آرهوس، گروه‌هايي ايجاد شدهاند كه بعد از شناسايي جوانان يا شهرونداني كه قصد عضويت در گروه‌هاي شبه‌نظامي و تروريستي را دارند، آنها را در برنامه‌هاي آموزشي شركت مي‌دهند و سعي مي‌كنند كه آنها را از اين كار منصرف كنند. از حضور گسترده نيروهاي نظامي تا كمپ‌هاي ترك تروريسم؛آمريكا و كشورهاي غربي حالا سردرگم براي پيدا كردن راهكاري هستند تا جلوي گسترش افراط‌گرايي از داخل مرزهاي خود را بگيرند؛ مسئله‌اي كه احتمالا بدون تغيير سياست‌هاي داخلي با كنفرانس، نشست و بمباران هوايي حل نخواهد شد.