زمزمه استفاده از كارت‌هاي شهروندي براي دريافت خدمات مختلف بانكي و پرداخت‌هايي كه با دستگاه‌هاي غيرشتابي انجام مي‌گيرد چند وقتي است از طرف بانك شهر به گوش مي‌رسد. آشنا شدن با مجموعه خدماتي كه از طريق اين كارت مي‌توان دريافت كرد خالي از لطف نيست.
- پرداخت‌هاي خارج از شبكه شتاب
كارت شهروندي؛ كارتي الكترونيك است كه نخستين وظيفه تعريف شده براي آن، انجام عمليات‌هاي مختلف بانكي است؛ يعني همان كارت الكترونيك بانكي كه از طرف بانك شهر صادر مي‌شود. تمام خدماتي كه يك كارت بانك الكترونيك در اختيار مشتركان خود مي‌گذارد، در اين كارت بانك تعريف شده است. نكته اول اينكه براي دريافت اين كارت همه كاره بايد به يكي از شعب بانك شهر مراجعه و در اين بانك حسابي افتتاح كنيد. به همراه داشتن شناسنامه و كارت ملي و كپي از آنها را فراموش نكنيد. به محض افتتاح حساب در اين بانك، كارت شهروندي براي شما صادر مي‌شود. اين كارت با كارت‌هاي الكترونيك ديگري كه از ساير بانك‌ها دريافت كرده‌ايد تفاوت‌هايي دارد؛ در صورت تمايل عكس شما روي اين كارت درج مي‌شود. علاوه بر نوار مغناطيسي معمول در كارت‌هاي الكترونيك بانكي، كارت شهروندي تراشه‌اي هم دارد كه به كمك آن مي‌توان پرداخت‌هاي خارج از شبكه شتاب، يعني پرداخت‌هاي «آف لاين» را انجام داد. اين مهم‌ترين تفاوت كارت شهروندي با ساير كارت‌هاي الكترونيك است.
- از پرداخت كرايه‌ها تا شارژ پاركومترها
«كيف پول كارت شهروندي» كاربرد همان تراشه‌اي است كه گوشه كارت قرار دارد. اين كيف پول قابل شارژ است و همان كار كارت بليت ناوگان عمومي را انجام مي‌دهد؛ يعني كافي است كارت شهروندي را روي سنسور گيت‌هاي ورودي مترو قرار دهيد تا در‌ها باز شده و امكان استفاده از مترو براي شما فراهم شود. براي سوار شدن به اتوبوس‌هاي مجهز به دستگاه پرداخت الكترونيك هم مي‌توان از اين كارت‌ها استفاده كرد. كيف پول شهروندي قرار است هنگام پرداخت‌هاي خرد به شما كمك كند. مثل همين پرداخت هزينه استفاده از مترو و اتوبوس. با اين كارت‌ها، هزينه پاركومترها را هم مي‌توان پرداخت كرد. در ضمن كارت‌هاي شهروندي براي استفاده در تاكسي‌ها و ساير وسايل نقليه عمومي هم طراحي شده است. اما براي استفاده از آن بايد تاكسي‌هاي شهر مجهز به امكانات دريافت كرايه به‌صورت الكترونيك شوند.
- خريد كنيد از فروشگاه‌هاي شهروندي
خريد از فروشگاه‌ها و مغازه‌ها و حتي سوپرماركت‌ها هم براي كارت‌هاي شهروندي تعريف شده است. براي اين كار نيازي به استفاده از حساب متصل به شبكه شتاب نيست و خريد از كيف پول الكترونيك انجام مي‌شود. اين ۲ نوع خريد تفاوت‌هاي زيادي دارد؛ اول اينكه مبلغ خريد از حساب بانك كسر نمي‌شود و از اعتبار كيف پول كم مي‌شود. دومين تفاوت، تفاوت در سرعت پرداخت است. براي اينگونه خريد‌ها مثل زمان استفاده از گيت‌هاي مترو، كافي است كارت شهروندي را به دستگاه كارتخوان نزديك كنيد تا گزينه‌هاي مختلف پرداخت براي شما نمايان شود. روش ديگري هم براي خريد از كيف پول كارت شهروندي وجود دارد و آن وارد كردن كارت در قسمت پايين كارتخوان است. اين نوع خريد، براي پرداخت‌هاي كم مثل خريد از سوپرماركت‌ها و خريدهاي جزئي تعريف شده است. البته فقط درصورت كافي بودن موجودي كيف پول الكترونيك، مي‌توان از اين كارت استفاده كرد.
- خدمات فرهنگي و گردشگري
بخشي از امكانات كارت شهروندي مربوط به خدمات فرهنگي مي‌شود. مثل بازديد از موزه‌ها يا رفتن به سينما و تئا‌تر. استفاده از اين خدمات هم مثل خدمات كيف پول انجام مي‌گيرد. درصورت اجرايي شدن خدمات فرهنگي و گردشگري در كارت الكترونيك شهروندي، براي استفاده از موزه‌ها و مراكز فرهنگي و سينما‌ها ديگر نيازي به پرداخت پول نقد نداريد. با ارائه كارت شهروندي هزينه استفاده از هر خدمت فرهنگي با تخفيف مربوطه از شارژ كارت شهروندي كسر مي‌شود. اين كارت‌ها براي استفاده از امكانات ورزشي شهر ازجمله ورزشگاه‌ها و استخر‌ها هم مورد استفاده قرار خواهد گرفت. يكي از خدماتي كه براي اين كارت درنظر گرفته شده است، استفاده از آن به‌عنوان كارت عضويت در كتابخانه‌هاي شهر است. البته آن دسته از كتابخانه‌هايي كه وابسته به شهرداري هستند. استفاده از كارت شهروندي در كتابخانه هنوز در حد ايده‌اي است كه فاصله كمي تا عملي شدن دارد.
- كارت معتبر شناسايي براي شما
كارت الكترونيك شهروندي با درج نام دارنده و همچنين عكس او روي كارت، به‌عنوان كارتي معتبر براي شناسايي هر فرد مورد استفاده خواهد بود. هنگام افتتاح حساب و دريافت كارت الكترونيك شهروندي امضاي الكترونيك فرد دريافت و در كارت ذخيره مي‌شود. كارت شهروندي علاوه بر اعتبار شناسايي كه دارد، كارتي است كه به وسيله آن مي‌توان از امضاي الكترونيك استفاده كرد. البته هنوز اين كاربرد قابل استفاده نيست و در فازهاي بعدي اجرايي مي‌شود. چه بسا اين كارت هوشمند تا چند سال آينده جاي كارت‌هاي مختلفي ازجمله كارت پايان خدمت، كارت گواهينامه رانندگي، كارت سوخت و ديگر كارت‌هاي موجود در كيف پول شما را هم بگيرد. استفاده از چنين خدماتي در كارت‌هاي شهروندي نياز به زيرساخت‌هايي دارد. ازجمله دستگاه‌هاي هوشمند براي شناسايي و خواندن اطلاعات كارت. حتي كارت الكترونيك شهروندي مي‌تواند جايگزيني براي كارت‌هاي تلفن همگاني باشد.
- كيف پول خود را شارژ كنيد
اگر مبلغ خريد از كيف پول كارت شهروندي بيش از ۵۰ هزار تومان باشد، لازم است براي استفاده از آن رمز خريد از كيف پول خود را وارد كنيد. در واقع براي كارت‌هاي شهروندي ۲ رمز تعريف شده است؛ رمز استفاده از كارت بانك و رمز استفاده از كيف پول الكترونيك. استفاده از كارت بانك در تمام شرايط نياز به وارد كردن رمز و البته استفاده از دستگاه‌هاي شبكه عضو شتاب دارد. اما براي استفاده از كيف پول الكترونيك در مبالغ كمتر از ۵۰ هزار تومان نيازي به وارد كردن رمز نيست. فروشگاه‌هاي شهروند، نانوايي‌ها، ساير فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي و مغازه‌ها، و هر كجا كه مجهز به دستگاه‌هاي پوز باشد مي‌توان از كيف پول كارت الكترونيك شهروندي به جاي پرداخت الكترونيك از كارت استفاده كرد. كيف پول الكترونيك به كمك همين دستگاه‌هاي پوز قابل شارژ هستند. براي شارژ اين كارت‌ها بايد آن را به دستگاه متصل كنيد. اگر مي‌خواهيد اين كيف پول را از طريق حساب موجود در كارت شهروندي يعني حساب بانك شهر شارژ كنيد، با انتخاب گزينه «حساب متصل به كارت» و ادامه روند شارژ آن را با مبلغ دلخواه شارژ مي‌كنيد. اگر هم قصد شارژ با استفاده از حسابي ديگر را داريد، بايد كارت مورد نظر را مانند هنگام خريد از دستگاه‌هاي پوز، به دستگاه معرفي كنيد و بعد با راهنمايي‌هاي گزينه‌هايي كه نمايان مي‌شود، كيف پول خود را شارژ كنيد.
- مزاياي استفاده از كارت شهروندي چيست؟
براي استفاده از تاكسي و اتوبوس، هنگام خريد از يك سوپرماركت، مواقع پرداخت عوارض جاده‌اي و در بسياري از موقعيت‌هاي ديگر بار‌ها برايتان پيش آمده است كه دست در كيف خود مي‌بريد اما پول خرد پيدا نمي‌كنيد. كارت‌هاي الكترونيك شهروندي با تعريف كيف پول الكترونيك، معضل نداشتن پول خرد را برطرف مي‌كند؛ هم كارتان سريع‌تر راه مي‌افتد و هم كيف پول واقعي‌تان سبك مي‌شود. هم كارتان با فروشنده يا راننده به جر و بحث نمي‌كشد سرعت در خريد و پرداخت‌ها با استفاده از كارت‌هاي الكترونيك شهروندي موضوعي بديهي است. امكان استفاده از تمام اين خدمات با يك كارت، باعث مي‌شود مشكلات استفاده از پول نقد و همچنين هدر رفتن كاغذ در باجه‌هاي بليت‌فروشي و گيشه‌ها و... كمتر شود. كارت‌هاي الكترونيك شهروندي در مناسبت‌ها و اتفاق‌هاي خاص، گاهي خدماتي را به‌صورت رايگان در اختيار شهروندان قرار مي‌دهند.
مثل ايام دهه‌فجر كه استفاده از مترو براي دارندگان اين كارت‌ها رايگان بود و با استفاده از كارت‌هاي شهروندي، هزينه‌اي از شارژ كيف پول مسافران مترو كم نمي‌شد. خدمات مختلف تعريف شده براي كارت‌هاي الكترونيك شهروندي يكي يكي آماده استفاده مي‌شوند به گوش باشيد.