شايد بتوان صحت خبر شروع مذاكرات ميان آمريكا و طالبان را از منظر همين تغيير موقعيت تأييد و تحليل كرد.آمريكا همواره طالبان را به 2گروه طالبان ميانهرو و طالبان تندرو تقسيم كرده و ميگويد كه با طالبان ميانهرو ميتوان مذاكره كرد ولي با طالبان تندرو بايد جنگيد. از ديد آمريكاييها، طالبان ميانهرو درواقع بومي هستند و از نيروهاي افغان تشكيل شدهاند، اما طالبان تندرو تركيبي از نيروهاي خارج از افغانستان يا حتي غيرافغانتبارها هستند.
طالبان تندرو اكنون از چند نظر دچار مشكل شدهاند. در ماههاي اخير با ظهور داعش و فعاليت و تحركات وابستگان به آن و همچنين القاعده در نقاط مختلف دنيا، قلمروي عملياتي نيروهاي هميار طالبان تندرو به مناطقي خارج از افغانستان مثل عراق، سوريه و حتي آفريقا گسترش پيدا كردهاست. اين وضعيت در كنار تغيير موضع پاكستان، فشار را بر طالبان تشديد كردهاست. پاكستان در ماههاي اخير برخلاف گذشته، موضعي تندتر در قبال طالبان اتخاذ كرده و به برخورد نظامي با آنها روي آوردهاست. دولت پاكستان همچنين تصميم به همكاري نزديكتر با دولت افغانستان درزمينه برخورد با طالبان گرفتهاست.
در روزهاي اخير يك وزيرپاكستاني گفتهبود، همكاري اسلامآباد و كابل در زمينه مقابله با طالبان، معجزه ميكند. از سوي ديگر، روند دولتسازي در افغانستان با تقويت نيروهاي ارتش و پليس و تحكيم كار وزارتخانهها، روندي رو به جلو را طي ميكند. اين روند، كار طالبان را در خاك افغانستان دشوارتر از گذشته كردهاست. همه اينها دركنار ظهور پديده داعش كه موجب شده افكار عمومي عليه افراطيها موضع سختتري اتخاذ كند، شرايط را براي طالبان سخت كرده و موقعيت طالبان را تغيير دادهاست. طالبان در شرايط جديد در لاك دفاعي فرو رفتهاست.
مجموعه اين شرايط باعث شده كه طالبان يك راه بيشتر مقابل خود نبيند و آن مذاكره است. باتوجه به اينكه آمريكا از گذشته تأكيد ميكرد كه ميتوان با طالبان ميانهرو مذاكره كرد و به آنها سهمي از قدرت داد، اكنون در شرايط جديد طالبان بهدنبال استفاده از اين موقعيت و همچنين موضع آمريكا و وارد شدن در مذاكره است. اين شرايط و البته مذاكرات، ميتواند شاخه تندروي طالبان يا همان شاخه خارجي را بيشتر از گذشته در انزوا فرو ببرد.
- كارشناس مسائل بينالمللي