حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی در این دیدار که چهارشنبه شب برگزار شد، به اهمیت تقویت پیوند و اعتماد مردم به دولت و دولت با مردم و نقش مهم حوزه های علمیه در این فرایند اشاره کرد و اظهارداشت: ما برای ارتباط گسترده تر با مردم نیاز به حوزه داریم و کلام و سخن طلاب، فضلا، سخنگویان، خطبا و مراجع عظام در تقویت این ارتباط بسیار تاثیر گذار است.
رییس جمهوری با اشاره به اینکه دولت نه به دنبال نظریهپردازی است و نه کارش این است، افزود: کار دولت اجرای قانون اساسی، برنامهریزی و حمایت از حوزهها در عین حفظ استقلال کامل آنها است.
دکتر روحانی اظهار داشت: اگر حوزهها استقلال خود را از دست بدهند دیگر حوزه مورد انتظار تاریخ و مردم نیستند و دولت اصلاً قائل به این نیست که حوزهها دولتی شوند و یا حتی در همه مسایل از دولت حمایت کنند. همانقدر که حمایت حوزهها از دولت برای ما مهم است، نقد و تذکر آنها نیز برای ما اهمیت دارد.
رییس جمهوری با اشاره به اینکه همه حق دارند دولت را نقد کنند به ویژه حوزهها که دولت به آنها تعلق دارد، گفت: همواره بزرگترین افتخار زندگی ام این بوده است که در دورهای طلبه مدرسه فیضیه و حوزه علمیه قم بودهام و هنوز هم اگر فرصتی دست دهد و از من بپرسند که دوست دارم کجا بروم، میگویم که دوست دارم به حوزه علمیه قم برگردم چرا که هیچکجا حوزه علمیه نمیشود و هیچ مکانی برای ما دلنشینتر از حجره کوچک و زندگی ساده، طلبگی نمیشود.
رییس جمهوری در ادامه و در تشریح اهمیت نظریهپردازی در حوزههای علمیه، گفت: آن نظریه علمی و دینی که جامعه دوران مشروطه و انقلابش را هدایت کرد و از سوی اندیشمندان بزرگی همانند آخوند خراسانی و علامه نائینی ارایه شده بود، هنوز با گذشت بیش از صد سال درسآموز است.
دکتر روحانی به نظریهپردازی بزرگانی چون شهید مدرس و شهید بهشتی نیز اشاره کرد و ادامه داد: نظریهپردازیهای هر کدام از این بزرگان بخشی از مشکلات جامعه را حل کرد و دروازهها و راههای جدید را مقابل جامعه گشود.
رییس جمهوری با اشاره به اینکه بحث میان سنت و تجدد همواره برقرار بوده و احتمالاً در آینده نیز برقرار خواهد بود، اظهار داشت: اینها مشکلاتی هستند که شما، علما در حوزههای علمیه باید آنها را حل و فصل کنید.
دکتر روحانی با بیان اینکه اساس نهضت و انقلاب اسلامی بر اجتهاد و نظریهپردازی امام خمینی(ره) مبتنی بود، تصریح کرد: امام(ره) با ارایه نظریه جداییناپذیری دین و سیاست و نظریه حکومت اسلامی، نهضت و انقلاب اسلامی را به پا کرد و پس از پیروزی انقلاب نیز نظریات بسیار مهمی را برای اداره جامعه دینی و حکومت ارایه کرد.
رییس جمهوری در ادامه به تحولگرایی شهید بهشتی در حوزههای علمیه و تشویق طلاب به فراگیری دروس جدید اشاره کرد و خاطر نشان کرد: امام(ره) نیز با تحولگرایی خود این نظریه را ارایه کرد که اسلام قادر است که جامعه امروزی را اداره کند و با این تأکید خود راه را پیش روی ما باز کرد. تأکیدی که حضرت امام خمینی(ره) در مسأله کفایت نکردن اجتهاد مصطلح برای اداره جامعه و کشور داشتند، راه و مسیر را به ما نشان میدهد.
دکتر روحانی با بیان اینکه امروز صدها مسأله پیش روی اداره کشور، وجود دارد که شما علما باید آن را حل کنید، گفت: یکی از مسایل مهم، موضوع اقتصاد است که در گذشته بیشتر در تجارت خلاصه میشده است و علما در زمان گذشته نظریهپردازیهای جامع و مستحکمی در تمام ابعاد مسأله تجارت و فرضیات مختلف آن مطرح کردند، اما امروز تجارت تنها گوشه کوچکی از اقتصاد است و لازم است علما در موضوعات مختلف از جمله بانک، سرمایهگذاری، صنایع و معادن به نظریهپردازی و حل و فصل مشکلات بپردازند.
رییس جمهوری با جامع و مستحکم توصیف کردن، کتاب المکاسب و با طرح این سوال که امروز نیاز به کتابهای الصنایع و المعادن و کتابهایی در دیگر زمینهها داریم، اضافه کرد: امروز در سیاست خارجی، پیچیدگیهای زیادی داریم که شما باید آنها را حل و فصل کنید. امروز مسایل مهم و استراتژیکی داریم که پس از ۳۶ سال هنوز نیاز به تدوین و تشریح دارند.
دکتر روحانی با اشاره به اینکه شاید شما بگویید، مقام معظم رهبری یا شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نهادهای مشابه برخی مشکلات را حل و فصل کردند، خاطر نشان کرد: این حرف درستی است، اما اصل کار نظریهپردازی بر عهده علماست. ما این همه عالم و استاد در حوزههای علمیه داریم، اما درس خارج حوزهها هنوز همان است که از قدیم بوده است. این مباحث لازم و محترم است، اما ضروری است مسایل روز نیز در دروس حوزهها دیده شود.
رییس جمهوری در توضیح دومین درخواست دولت از حوزههای علمیه با بیان اینکه اتصال دولت با مردم از طرق مختلف امکانپذیر است، گفت: با وجود این هیچچیز جای مباحث و ارتباط چهره به چهره را نمیگیرد.
دکتر روحانی موضوع اعتماد میان مردم و دولت را بسیار مهم برشمرد و افزود: امروز اگر دولت میخواهد با مردم ارتباط صمیمی و نزدیک داشته باشد و بین دولت و مردم اعتماد به عنوان یک سرمایه بزرگ برقرار باشد، نیازمند تلاش علما و به خصوص مراجع عظام هستیم.
رییس جمهوری با طرح این سوال که باید دید که چگونه حوزههای علمیه و علما در این عرصه وارد عمل شوند، اظهار داشت: بخصوص امروز که شرایط بسیار سختی در دنیا داریم و شاهد هستید که به نام اسلام و با ادعای اسلام چه جنایاتی مرتکب میشوند، خیلی مهم است که صدای اعتدال از ایران به گوش همه جهان برسد و این مهم نیز نیازمند تلاش علماست.
دکتر روحانی با بیان اینکه پس از تأیید مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه این اعتدال درست است، خیلی مهم است که ایران پرچمدار اعتدال باشد، اظهار داشت: در یکی از دیدارهایی که با علمای اسلامی در نیویورک داشتم تعدادی از آنها میگفتند که پس از آنکه صدای اعتدال از ایران بلند شد، ما سرمان را بالا گرفتیم و گفتیم، این همان اسلام و دین اعتدال است که ما پیرو آنیم.
رییس جمهوری با اشاره به تبلیغات ضد ایرانی و ضد اسلامی در غرب که ایران را حامی خشونت و تروریسم معرفی میکردند، تصریح کرد: میدانیم که این اتهامات واهی بوده و هست، اما آنها جو کاذبی علیه ما درست کرده بودند و در همین شرایط بنده پیشنهاد جهانی عاری از خشونت را مطرح کرده بودم و خواستار قرار گرفتن آن در دستور کار مجمع عمومی سازمان ملل متحد شدم و در جلسهای که این پیشنهاد بررسی میشد، حتی کشورهایی که نمیخواستند این پیشنهاد از طرف ایران مطرح شود نیز نتوانستند با آن مخالف کنند.
دکتر روحانی گفت: اینکه چنین پیشنهادی به نام جمهوری اسلامی ایران و توسط طلبهای که در قم تربیت شده و امروز به عنوان رییس اجرایی ایران پرچم جهان عاری از خشونت را از ایران به اهتزاز در میآورد، شکست مفتضحانهای برای همه کسانی بود که تلاش داشتند ایران را حامی تروریسم و اسلام را دین خشونت معرفی کنند.
رییس جمهوری با تأکید بر اینکه امروز باید افکار عمومی جهان را جذب کنیم، خاطر نشان کرد: شما دیدید که نامه مقام معظم رهبری به جوانان غرب چه تأثیرگذاری داشت و تداوم این راه مسئولیت سنگینی است که بر عهده ما و شما در حوزههای علمیه است.
دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنانش به موضوع امر به معروف و نهی از منکر اشاره کرد و گفت: چرا نمیآییم مصادیق این وظیفه دینی مهم را برای مردم روشن کنیم؟ آیا محبت کردن، تلاش برای توسعه کشور و ایجاد اشتغال و نجات محیط زیست معروف نیست؟
رییس جمهوری با تأکید بر اینکه باید آمر به معروف و ناهی از منکر به معنای وسیع کلمه باشیم، ادامه داد: نباید اینگونه باشد که وقتی سخن از امر به معروف و نهی از منکر به میان آمد، ذهن مردم محدود به چند حکم خاص بشود. این چند حکم نیز روی چشم ما قرار دارد و از ضروریات و از تأکیدات دین است. امر به معروف از اصول قانون اساسی است که بنده مسئول اجرای آن هستم. منتها تبیین و تشریح مصادیق معروف و منکر به عهده شماست.
دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: دولت رعایت احترام حوزهها و بویژه مراجع تقلید را وظیفه خود میداند و بنده در هیأت دولت نیز بر این موضوع تأکید کردم که احترام و نظرات مراجع تقلید باید مد نظر همه باشد و به اعضای دولت گفتهام که اگر مراجع نظری در مورد مسایل دارند قطعاً دلسوزانه و خیرخواهانه است و شما نزد آنها بروید و موضوع را توضیح دهید چرا که ما در اصول اختلافی نداریم و شاید در مصادیق برخی مسایل مطرح شود.
رییس جمهوری تصریح کرد: اگر مراجع و علما نظرات خود را قبل از اعلام عمومی به دولت منتقل کنند، خیلی بهتر است، اما ما به مراجع نمیگوییم چه بکنند چرا که آنها خود مرجع هستند و هر نظری داشته باشند برای دولت محترم است.
دکتر روحانی با بیان اینکه یکی از وظایف رییس جمهوری ترویج مذهب شیعه جعفری است که در قانون اساسی آمده و رییس جمهوری سوگند خورده آن را اجرا کند، گفت: اگر رییس جمهوری یا دولت هر کدام در راستای اجرای این وظیفه حرکت نکردند، مراجع و علما باید به آنها تذکر دهند، چرا که برای ما مهم اجرای اسلام و کسب رضایت الهی و در کنار آن رضایت مردم است که دین خدا را مورد حمایت قرار میدهند.
رییس جمهوری در ابتدای سخنان خود نیز حضور در جمع علما و فضلای مدرسه فیضیه قم را مایه خوشحالی دانست و با بیان اینکه امشب برای بنده شب به یادمانی خواهد بود، اظهار داشت: حتماً سعی خواهم کرد علاوه بر سفرهای رسمی، سفرهایی غیررسمی نیز به قم داشته باشم تا یک ارتباط سیستماتیک بین دولت و حوزههای علمیه برقرار شود.