اما سفر به مشهد، علاوه بر زيارت مرقد نوراني حضرت عليابن موسيالرضا(ع) ميتواند فرصت زيارت قبور بسياري از علما را هم نصيب شما كند؛ بزرگاني كه در حريم قدس رضوي آرميدهاند. اين زيارت ميتواند زمينهساز آشنايي شما با اين بزرگان نيز باشد.
- شيخ طبرسي
محل مزار: شمال صحن عتيق
او كه بود: شيخ طبرسي را ازجمله مفسّران بزرگ قرآن و از علماي طراز اول شيعه ميدانند. ماجراي عجيب ۲ بار دفن شدن ايشان ميان مردم شهره شده است. او يكبار در قبر زنده شد و از خدا خواست كه اگر نجات يابد به تفسير قرآن بپردازد كه همان موقع كفندزدي قبر او را شكافت. تفسير مجمعالبيان، مهمترين كتابي است كه از شيخ به يادگار مانده است.
ويژگي بارز: شيخ ۲۵ سال از بهترين ايام عمر خود را در شهر سبزوار به تدريس دانشجويان ديني و تأليف و تحقيق گذراند.
- شيخ حر عاملي
محل مزار: شمالشرقي صحن عتيق
او كه بود: از شيخ حر عاملي بهعنوان يكي از نامداران حديث شيعه ياد ميكنند. مهمترين اثرش يعني كتاب معروف «وسائل الشيعه الي تحصيل مسائل الشريعه» هنوز هم يكي از كتابهاي مهم مطالعاتي در زمينه حديث است كه در حوزههاي علميه تدريس ميشود. كتاب «الجواهر السنيه» نيز مجموعهاي از احاديث قدسي است كه با تلاش شيخ گردآوري شده است.
ويژگي بارز: به اغلب كشورهاي اسلامي سفر و با آثارش، خدمت بزرگي در ماندگاري احاديث شيعه كرد. شيخ سالها، تمام تلاش خود را مصروف نوشتن شرحي بر كتاب وسائل كرد.
- شيخ بهايي
محل مزار: رواق شيخ بهايي
او كه بود: شيخ را يكي از نوادر روزگار در زمينه دانش و ادب ميدانند. البته بيشتر مردم، شيخ بهايي را به مهارت در رياضي و معماري و مهندسي ميشناسند و معماري مسجد امام اصفهان و مهندسي حصار نجف را به او نسبت ميدهند. شيخ بهايي شاگردان بزرگي مثل ملاصدرا داشت. كشكول شيخبهايي از مهمترين يادگارهاي برجاي مانده از اوست.
ويژگي بارز: ميگويند او مردي بود كه از تظاهر و فخرفروشي نفرت داشت و به همين دليل مردم بهطور خالصانه او را دوست داشتند.
- شيخ حسنعلي اصفهاني (نخودكي)
محل مزار: شمال صحن انقلاب، كنار ايوان عباسي
او كه بود: ايشان سالها در شهر مشهد براي رفع نيازهاي معنوي مردم كوشيد. هنگامي كه از او خواسته شد تا براي مراجعات مردم وقتي تعيين كند، پاسخ داد: «ليس عند ربنا صباح و لا مساء؛ آن كس كه براي رضاي خدا به خلق خدمت كند، نبايد وقت معين كند.» كرامات بسيار زياد شيخ نخودكي باعث شده بود كه جايگاه رفيعي نزد مردم مشهد پيدا كند.
ويژگي بارز: ايشان سحرخيز بود و از ۱۵ سالگي تا پايان عمر، ۳ماه رجب، شعبان و رمضان و همه ايامالبيض را روزه و شبها را تا صبح احيا ميگرفت.
- علامه محمد تقي جعفري
محل مزار: رواق دارالزهد
او كه بود: علامه از برجستهترين چهرههاي علمي و علماي روزگار ماست. از ايشان ۲ مجموعه كتاب گرانقدر به يادگار مانده. علاقه فراوان علامه به مولوي و كتاب مثنوي معنوي سبب شد كه به شرح اين كتاب بپردازد و كشفالابيات مثنوي را با نام «از دريا به دريا» بنويسد. پس از آن هم، به شرح و تفسير كتاب شريف «نهجالبلاغه» پرداخت.
ويژگي بارز: ايشان بيشتر عمرشان را به آموزش و پژوهش گذراند. زماني كه در مدرسه طالبيه تبريز درس را شروع كرد بهدليل مشكلات مالي، ناچار بود نيمي از روز را كار كند.
- سيد جواد خامنهاي
محل مزار: رواق توحيدخانه
او كه بود: ايشان پدر بزرگوار حضرت آيتالله سيدعلي خامنهاي، رهبرمعظم انقلاب هستند. سالهاي نوجواني را در رويدادهاي مهم مشروطيت گذراند و مصلوبكردن بزرگان تبريز در روز عاشورا بهدست روسها را به چشم خود ديد. در مشهد از محضر بزرگاني چون ميرزا محمد آقازاده، حاج آقا حسين قمي و حاج فاضل خراساني بهره برد.
ويژگي بارز: ايشان سالها در مشهد به تدريس و اقامه جماعت مشغول بود. در دوران مبارزات مردمي هم بهدليل نقش فرزندانش، رنج بسياري را به جان خريد.
- عبدالجواد اديب نيشابوري
محل مزار: پاي ديوار غربي رواق دارالسياده
او كه بود: علم اديب نيشابوري در زمينه ادبيات و تاريخ آنقدر بود كه خيليها را شگفتزده ميكرد. بد نيست بدانيد كه چهرههاي برجستهاي همچون ملكالشعراي بهار، بديعالزمان فروزانفر، محمد پروين گنابادي، محمدتقي مدرسرضوي، محمدعلي بامداد و سيدجلالالدين تهراني كه هر يك در زمينهاي آوازه يافتهاند، در شمار شاگردان مكتب ادبي او بودند.
ويژگي بارز: او انساني سختكوش بود و با اينكه از بينايي اندكي بهره داشت، هرگز مطالعه را رها نكرد و گاهي تا سپيده صبح كتاب ميخواند.
- الله ورديخان
محل مزار: رواقالله ورديخان
او كه بود: ايشان از امراي شاهعباس بودند كه در آن زمان والي فارس شد. پل معروف سيوسه پل اصفهان را الله ورديخان ساخته. اقدامات عمراني و نظامي زيادي به او نسبت داده شده كه منفعتهاي زيادي براي ايران داشته است. رواق اللهورديخان و گنبد اللهورديخان به دستور خود وي در حرم مطهر رضوي ساخته شد.
ويژگي بارز: شجاعت اللهورديخان شهره بود و در نبردهاي فراوان، فرماندهي ارتش ايران را بهعهده داشت و پيروزيهاي بسياري
كسب كرد.