این تغییرات 4 ویژگی دارد. سرعت تغییرات اجتماعی، شدت و عمق نفوذآن گستردگی و اینکه همه عرصه های زندگی را تحت الشعاع قرارداده است و بالاخره پیچیدگی گوناگونی که این تغییرات دارند. عوامل مختلفی در ایجاد این تغییرات موثر است از جمله رشد تکنولوژیک که رسانه‌های ارتباطی مهمترین محصول آن است.
عصر ما را به درستی به عصر ارتباطات و عصر رسانه، عصر انفجار اطلاعات و عصر انقلاب انفورماتیک نامیده‌اند. روند توسعه تکنولوژیهای ارتباطی باعث کمرنگ شدن مرزهای جغرافیایی و سیاسی و فرهنگی شده و در واقع بواسطه فرآیند جهانی‌شدن مرزها شیشه‌ای شده‌اند.
انواع رسانه های مکتوب اعم از روزنامه ها، مجلات، نشریات تصویری، نشریات دیجیتالی، رادیو، تلویزیون، شبکه های ماهواره‌ای و نهایتاً اینترنت بخشی از جامعه رسانه‌ای امروز را تشکیل می‌دهند. مک لوهان (از نظریه پردازان علوم ارتباطات معتقد است که رسانه همان پیام است یعنی آنکه رسانه مستقل از محتوا، در قالبی که انتخاب می‌کند و حتی نحوه حضور آن در عرصه اجتماع خود پیام تلقی می گردد.
اینکه مطلبی در روزنامه ، یا به صورت پوستریا در مجله‌ی زرد چاپ شود در تأثیرگذاری و نوع مخاطبی که جذب می کند متفاوت است ،این نشانه عمق تأثیر گذاری رسانه ها از یک سو و تأثیر پذیری جوامع از رسانه، از سوی دیگر است.
امروزه چهره شهرها و جوامع شهری بشدت متأثر از فضای رسانه‌هاست. فرهنگ شهری ،فرهنگ تقلیدی است. امروزه افراد، مقلد الگوهای از پیش تعیین شده هستند که از سوی رسانه ها به آنها معرفی می‌شود. هرچه این الگو ها و ابزار رسانه‌ای جذاب تر، پرتکرارتر، متعین‌تر و قابل دسترس‌تر باشند به وسعت بیشتری مورد الگوبرداری قرار می‌گیرند، مخصوصاً در نسل های جدید اعم ازکودک، نوجوان و جوان که هنوز شخصیت آنها شکل نگرفته و یا در حال شکل‌گیری است. منظور از رسانه نیز فقط سینما ،تلویزیون،رادیو و نیست .امروز انواع تبلیغات محیطی اعم از تابلوهای تبلیغات شهری، تلویزیون های شهری، فروشگاهها و مغازه ها و انواع ساختهای شهری نقش رسانه ای دارند. اینکه برج می سازیم مفهوم دارد. اتوبان مفهوم دارد. نوع ماشینی که وارد کشور می شود و یا حتی خود مان مونتاژ و یا می سازیم.حتی پوشش افراد امروز رسانه است و پیام های گوناگون منتقل می کند.این برآیند فعالیت رسانه هاست که می تواند خلق واقعیت کند نه فقط نقل واقعیت. از طریق یک مدیوم یا واسط ارتباطی .یعنی رسانه امروز یک واقعیت را در ذهن مردم ایجاد می کند.
یک تفسیر، یک تحلیل
یک پوشش رسانه‌ای و تمرکز خبری می تواند اذهان را نسبت به امر واقعی مغشوش و حتی منحرف کند. وقتی یک رسانه اقتصادی معتبر نقل می کند که بورس در حال ورشکسته شدن است حتی اگر در واقع چنین چیزی نباشد این اتفاق خواهد افتاد. در بورس نیویورک، در مورد قیمت پوند یک تحلیل گر اقتصادی نوشت قیمت پوند نسبت به دلار کاهش پیدا می کند فلذا مردم رفتند پوند را تبدیل به دلار کردند. قیمت پوند پایین آمد.
رسانه وسیله نقل ارتباط، مدیوم ارتباطی و به نوعی واسطه شناخت و ادراک می باشد، یعنی آنچه رسانه ها به مخاطبین خود نشان می دهند. خبری که نقل می کنند، تحلیلی که ارائه می دهند ، همه شامل انتخاب وگزینش می شود که نهایتاً می تواند واقعیت را به طور صحیح منعکس کند و یا دگرگون و قلب ماهیت نماید.
امروز بدون توجه به نقش رسانه ها نمی توان به طراحی اقدامات موثر اجتماعی و فرهنگی دست زد.در اصل بخش عمده ای از جامعه پذیری افراد و آموزش های شهروندی بطور مستقیم و غیر مستقیم از طریق رسانه های گوناگون به شهروندان انتقال پیدا می کند. علمای علوم اجتماعی مقوله شهروندی را در سه سطح مدنی- سیاسی و اجتماعی تعریف می کنند.بعد دیگری نیز به آن می توان افزود و آن بعد فرهنگی است . یعنی شهروند مدنی ،سیاسی، اجتماعی و فرهنگی داریم.
فلذا هرچه رسانه ها اخلاقی تر و فرهنگی تر و برخوردار از سطح بالاتری از سلامت باشند، جوامع نیز ازآن‌ها تأثیر خواهند پذیرفت و جوامع اخلاقی تر و سالم تری خواهیم داشت و بالعکس.
شاید مهمترین عاملی که می‌تواند درکار رسانه و خدمت رسانی صادقانه آن ها انحراف و خلل ایجاد کند. انحراف در نظام انگیزه است. منافع گروهی،جناحی،شخصی موجب انحراف در شناخت ، تحلیل واقعیت ها و انعکاس آن در رسانه و انتقال آن به مخاطبین خواهد شد.
چون غرض آمد هنر نادیده شد صدحجاب ازدل به سوی دیده شد
فلذا رسالت خبرنگار به تأسی از پیامبر اسلام (ص) که ایام مبعث آن بزرگ مرد الهی است، انتقال و ابلاغ صادقانه پیام از منبع اصلی پیام به مخاطب آن است.
شهرداری یکی از مجموعه هایی است که بطور طبیعی رسانه‌های مختلفی را در اختیار دارد و ماهم جزو خانواده بزرگ رسانه‌ای کشور محسوب می شویم. برخی از اعضاء این جامعه در حوزه شهرداری عبارتند از:
1- گروه مطبوعات همشهری ،همشهری محله، مجلات و روزنامه وابسته به آن.
2- در عرصه خبررسانی الکترونیک یکی از مراکز فعال خبررسانی هستیم، سایت‌های www.Tehran.ir ، خبرگزاری شهر و خبرگزاری سما از جمله آنهاست.
3- همچنین رسانه‌های محیطی شهر تهران در اختیار شهرداری است.
به‌عنوان یک رسانه تأثیرگذارسعی کرده‌ایم رویکردی تحولی را پیش بگیریم و در این راستا ارتباط خوبی نیز طی بیست و دو ماه گذشته با خبرنگاران و اصحاب رسانه بوجود آمده است و اخبار شهر بلافاصله به خبرنگاران و شهروندان عزیز منتقل می‌گردد.
نکاتی که در رابطه با وظایف فرهنگسرای رسانه [سابقه موضوع] حائز اهمیت است:
1- توجه به هویت صنفی خبرنگاران حوزه شهری. این فرهنگسرا می‌تواند مقدمه‌ای برای ایجاد انجمن خبرنگاران شهری و تخصصی شدن این حوزه باشد.
2- فعالیتهای آموزشی و علمی می تواند در قالب چنین فرهنگسرایی دنبال شود. تا نگرش علمی به مقوله خبرنگاری توسعه پیدا کند.
3- خبرنگاران حوزه شهری باید خبرنگاران حوزه شهر باشند نه خبرنگاران شهرداری یعنی به طور مسئولانه هم حوزه های شهری وهم نهادهای شهری را مد نظر قراردهند.
4- باید خبرنگاران شهری به طرح جامع شهر تهران آشنا باشند . تکریم خبرنگاران فارغ ازبرگزاری صرف مراسم‌ها و مناسبت ها، جدی گرفته شود وآنها در جریان مباحث تخصصی مدیریت شهری قرار گیرند تا بتوانند رسالت خود را ایفا کنند.
5- نگاه تهدید محور نسبت به رسانه های مدیریت شهری جایگاه ندارد امروز ما به رسانه ها از زاویه نظارت مسئولانه و متعهدانه ،اطلاع رسانی همه جانبه، نقد منصفانه، ایفای نقش واسط و تعامل میان مردم و ارائه راهکارها و ایده های کارآمد به مدیران شهری نگاه می‌کنیم.در سال گذشته شهردار محترم این موارد را ابلاغ کردند:
1- مطلب محرمانه‌ای برای رسانه‌ها در شهرداری وجود ندارد.
2- کسی از رسانه ها نیز شکایت نکند.
تلاش مدیریت شهری این است که شفاف و بی ابهام مسائل شهر به اصحاب رسانه و شهروندان منتقل شود برای تحقق این معنی همکاری متقابل خبرنگاران را می‌طلبد. مردم از سنگینی سایه سیاست بر مسائل عمرانی، اجتماعی، ناراضی هستند و نمی‌پسندندکه این نگاه به‌طور طبیعی در رسانه‌ها هم بازتاب داشته باشد.
*سرپرست سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران