استفاده از دست چپ برای انجامکارهای اصلی که بهاصطلاح بهآن چپ دستی میگویند و مشکلات چپ دستها سبب شد در سال ۱۹۷۶سازمان جهانی چپ دستان شکل گیرد و روز ۱۳اوت ۲۲مرداد را روز جهانی چپدستها اعلام کند.
در سی سال گذشته از این روز برای بالابردن سطح آگاهی عموم نسبت به موضوع چپدستی در جهان استفاده شده است و در جهانی که راست دستها در آن اکثریت چشمگیری دارند، چپ دستها برای حفظ انجمن خود باشگاهها و فروشگاهها و حتی سایتهای خاص را در اینترنت راه اندازی کردند.
از جمله نشانههای چپدستی یا راست دستی را میتوان بلند کردن دست در کلاس، پرتاب توپ، مسواک زدن، شانه کردن، چکش زدن، آب دادن پایگیاه و دوختن نام برد.
"لیلا فرهاد زاده" کهخود یک چپ دست است، درباره مشکلات چپ دستان میگوید:
در روبوسیکردن انتخاب گونه اول برای بوسیدن بین چپ دستها و راستدستها فرق دارد و همین امر سبب تصادم بینیها میشود.
وی افزود: در مهمانیها هم برخی چپ دستها کارد و چنگال را بهترتیب دیگری در دست میگیرند که این باعث اذیت بغل دستی میشود ، بنابراین باید یک چپ دست هنگامنوشتن و غذاخوردن اطرافش خلوت باشدو بعضا نیز اشتباها از لیوان پهلو دستیشان نوشیدنی میخورند.
"محمدرضا سیفالدین"، دانشجوی رشته معماری، میگوید: تمام امکانات لازم برای این رشته تحصیلی بر اساس و الگوی راست دستی تهیه شدهاست، که این موضوع در دوربینهای عکسبرداری هم دیده میشود.
ویافزود: تهیه امکانات و تجهیزات مخصوص چپ دستان درمقایسه باراست دستان بسیار گران و نایاب است که این تبعیض بسیار سنگینی است.
وی اظهار داشت: به دلیل اینکه تعداد چپ دستها در مراکز دانشگاهیکماست، مسئولان توجهی به تهیه امکانات برای آنها نمیکنند.
وی عنوان کرد: چپ دستان نیز نمیتوانند به دلیل نبود قیچی مخصوص چپ دستان از قیچی معمولی برای موارد مورد نیاز استفاده کنند.
به گفته دکتر "مجتبی فاضل" نحوه استفاده ازاستریل اطاقهای عمل و گرفتن برخی از تجهیزات پزشکی با الگوی راست دستی تهیه شده است و برای چپ دستها در ابتدا سخت است.
این پزشک چپ دست بااشاره به اینکه چپ دستها در مدارس بخصوص در کنکور به دلیل نبودن صندلی مخصوص دست چپ همیشه با خود و همکلاسیهایشان دچارمشکل می شوند، گفت :نبود میز تحریر و کار و یا میز مطب مخصوص هم به نوعی دیگر مشکل ساز شده است.
وی با بیان این که تقلب از روی دست چپ دستها بسیار آسان است عنوان کرد: در بین برخی از فرهنگها نیز دست دادن دست چپیها و خوردن غذا با دست چپ را نوعی بیاحترامی میدانند.
دکتر "رسول عابدی" عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در اینباره گفت: در قدیم چپ دستی را عیب و علت میدانستند، زمانی یک مرد ژاپنی حق داشت زن چپ دستش را طلاق بدهد، اسکیموها فکر میکردند که چپ دستها جادوگرند، در زبان لاتینی چپ را sinisterمیگویند که به معنی شوم و نحس و بد یمن است.
ویافزود: در زبان فرانسوی برای دو واژه چپ و ناشی یک کلمه gaucheبکار میرود و در زبان آلمانی کلمه linkischبه معنی چپدست و آدم ناجور است و در همین فارسی خودمان هنوز بسیاری از مردم راست را درست میپندارند و چپ را بد و نادرست میدانند و اصطلاحاتی مانند چشم چپ بودن، خواب زن چپ بودن، با کسی چپ افتادن و ... نمونههایی از این طرز تلقی است.
وی گفت : وسایل مختلف از وسائل آشپزخانه و قیچی وقلم خودنویس گرفته تا صفحه اعداد روی keyboardبر اساس الگوی راست دستی تهیه و طراحی شده است.
دکتر "ماشاالله کیانرسی" متخصص اعصاب نیز در اینباره گفت: چپ دستی زمینه ارثی دارد و تا حد زیادی ناشی از فعالیت بیشتر سمت راست مغز است و در یک بررسی، مشاهده گردید که حدود ۵تا ۸درصد از جنینها در رحم مادر، طرف چپشان را بیشتر حرکت میدادند.
وی افزود: در خانوادههایی کهحتی یک والد (بخصوص مادر) چپدست است، احتمال بروز چپ دستی بیشتر است.
وی افزود : محققان مغزرا به دونیم کره تقسیم کردند، که این دو از چندین نقطه به هم اتصال و وابستگی پیچیدهای دارند و اطلاعات در حال عبور از این نواحی هستند.
وی گفت: نیم کره راست مغز مرکز پردازش چیزهای بصری و دیداری ، فضایی، حس و ادراک مستقیم، موزیک ، هنر ، قوه نبوغ است ، در حالی کهنیم کره سمت چپ مرکز پردازش و کنترل زبان ، استدلال و برهان و کلام و سخنگویی است.
وی تصریح کرد : هریک از ایندو نیم کره قسمت مخالف بدن را کنترل میکنند، یعنی نیم کره راست دست چپ و نیم کره چپ دست راست را کنترل میکند، که این مسئله باعث تقویت قسمتهای کنترل شده از هر دو نیم کره میشود.
کیانرسی افزود : با این حال، چپدستی به طور کامل ارثی یا ژنتیکی نیست، بلکه عوامل محیطی رشد و نمو و حتی شرائط اجتماعی و فرهنگی نیز در آن دخالت دارد.
وی گفت: کسانی که با دست راست کار میکنند معلوم نیست که از بدو تولد راستدست بودهاند یابعدا و به اقتضای شرائط و عوامل محیطی راستدست شدهاند.
وی اظهار داشت: تشخیص چپدستی و راستدستی در افراد و این که کسی واقعا چپدست یا راست دست است چندان آسان نیست ونمیتوان این دوگروه را با اطمینان از هم جدا نمود و به همین دلیل برآورد نسبت این دو گروه در جامعه مشکل است.
وی با اشاره به این که گفته میشود حدود ۱۰تا ۱۵درصد از مردم چپ دست هستند،افزود: درصد بسیار کوچکی همهستند که چپ و راست برایشانفرقی نمیکند.
وی تصریح کرد: امروزه در جوامع متمدن پذیرفتهاند که چپ دستی مطلقا عیب نیست و نباید کودک را مجبور کرد تا با دست راست بنویسد.
نکته قابلت توجه این است که تنیچند از هنرمندان طراز اول جهان که دستی معجزهگر داشتهاند، از جمله" میکل آنژ"، " لئونارد داوینچی"،" رامبران" و "پیکاسو" چپدست بودهاند.
باخ، بتهوون، انیشتن، اسحاق نیوتن، مونتسکیو، ابن خلدون، جبران خلیل جبران، شکسپیر، چارلی چاپلین و فرد آستر و بسیاری دیگر نیز در زمره چپدستها یاد شدهاند.
میگویند چپدستها با هوشترند ولی هنوز شواهد علمیکافی برایآن وجود ندارد و گفته میشود بسیاری از مدیران شرکتهای رایانهای از جمله بیل گیتس آقای کامپیوتر هم چپ دست است.