آنگونه كه سايت وزارت كار خبر داده است، علي ربيعي آمار اشتغال 600هزار نفري را روز پنجشنبه طي سفري به استان سمنان اعلام كرد و گفت: حدود 23ميليون شغل شناساييشده داريم كه 15ميليون شغل مربوط به بيمهشدگان هستند و بقيه اين مشاغل از مشاغل غيربيمهاي است. البته علي ربيعي 15اسفندماه هم سفري به استان خراسان شمالي داشت و گفت: امسال حدود 600هزار نفر به بيمهشدگان اجباري كشور اضافه شده و در اين بين حدود 200هزار ريزش اشتغال در واحدهاي صنعتي نيز داشتيم. وي اضافه كرد: محاسبه اين بيمهشدگان و ريزش اشتغال در سطح كشور در اين مدت نشان ميدهد كه ما در سال 93حدود 400هزار اشتغال ايجاد كردهايم.
ايرنا، خبرگزاري رسمي دولت كه گزارشي از سفر ربيعي به خراسان شمالي را منتشر كرده، نوشت: ربيعي دليل اشتغال ايجادشده با رقم ابلاغي را نرخ رشد اقتصادي بيش از 3 درصدي كشور در سالجاري عنوان كرد. ربيعي افزود: طبق محاسبات اقتصادي به ازاي هر يك درصد نرخ رشد اقتصادي حدود 110هزار اشتغال ايجاد ميشود و با نرخ رشد حدود 4 درصد اقتصادي همين ميزان اشتغال در كشور ايجاد شده است.
- تفاوتهاي آماري ربيعي
آماري كه علي ربيعي به فاصله 10روز اعلام كرده داراي چند نقطه ابهام است. اگر به ازاي هر درصد رشد اقتصادي 110هزار شغل ايجاد شود، آنگاه اشتغال 600هزار نفري بهمعناي رشد اقتصادي 5.5درصدي است. آخرين آماري كه مقامات دولت و بانك مركزي از رشد اقتصادي كشور اعلام كردهاند، حدود 3درصد براي سال 93خواهد بود. اگر اين آمار را لحاظ كنيم قاعدتا تعداد شغلهاي ايجاد شده بيشتر از 330هزار شغل نخواهد بود. از طرف ديگر ربيعي روز 15اسفندماه در بجنورد از اشتغال 400هزار نفري سخن گفته و 10روز بعد در سمنان اين آمار را تا 600هزار شغل افزايش داده است ولي در همان حال به ريزش شغلها اشارهاي نكرده و دليل آن معلوم نيست. با اين حال آمارهاي مركز آمار هم حاكي از بيكاري 2.5ميليون نفري در سالجاري است كه از نظر عددي نسبت به سال قبل تفاوت معناداري ندارد و نرخ بيكاري تا اول زمستان امسال در كشور 10.5درصد اعلام شد. مركز آمار ايران گزارش داد كه متوسط نرخ بيكاري در سال 92به ميزان 10.4درصد بوده است. اين آمار نشان ميدهد كه خط بيكاري در كشور طي سالهاي 92و 93بريك مدار حركت كرده و تفاوت معنا داري ميان آن ديده نميشود. البته اين فرض هم قابل تصور است كه در سال جديد تعداد كارجويان بيشتر از سالهاي قبل بوده و به همين دليل با وجود شغلهاي ايجاد شده، اما تفاوت معناداري بين نرخ بيكاري در 2 سال گذشته ديده نميشود.
- نظر متفاوت نمايندگان
با اين حال برخي نمايندگان مجلس ديدگاههاي متفاوتي را مطرح كردهاند. اواخر هفته گذشته جمعي از نمايندگان مجلس به ديدار چند تن از مراجع عظام در قم رفتند كه الياس نادران، نماينده تهران يكي از اين نمايندگان بوده. آنگونه كه خبرگزاري فارس گزارش داده است نادران در ديدار با آيتالله نوري همداني گفت: هر چند دولت حاضر مشاغلي را ايجاد كرده ولي در مجموع نزديك به يك ميليون نفر نسبت به ابتداي دولت يازدهم، از بازار كار خارج شدهاند. نادران در ارزيابي كارنامه اقتصادي دولت و چرايي تأخير در ايجاد اشتغال به سياستهاي دولت براي كاهش تورم اشاره كرد. وي با بيان اينكه دولت سعي در كنترل نقدينگي موجود در جامعه با هدف كاهش رشد قيمتها داشت گفت: دولت در اين مدت از نظر مديريت قيمتها موفقيتهايي را بهدست آورده است اما با توجه به فشاري كه به واسطه اين امر به حوزه توليد وارد ميآمد، لازم بود كارخانجات و مجموعه صنايع كشور مورد حمايت قرار ميگرفتند تا اشتغال را تأمين كنند ولي دولت در اين حوزه، تعلل داشته است.
- بازگشايي يك مجادله آماري
بهنظر ميرسد آماري كه علي ربيعي درباره ميزان اشتغال در كشور اعلام كرده است، با نقدهاي كارشناسي ديگري روبهرو شود. كما اينكه وقتي در پايان تابستان امسال نرخ بيكاري 9.5درصدي اعلام شد، آمار منتشر شده از سوي مركز آمار با انتقادات زيادي روبهرو شد و دليل آن را خروج كارجويان از بازار كار دانستند.حال بايد ديد كه واكنشها به نرخ اشتغال ايجاد شده از سوي دولت چيست و چه ديدگاههايي درباره آن اعلام ميشود؟ و آيا شهروندان هم اشتغال 600هزار نفري را حس ميكنند؟
سال | نرخ بيكاري (درصد) |
76 | 13.1 |
77 | 12.5 |
78 | 13.5 |
79 | 14.3 |
80 | 14.2 |
81 | 12.8 |
82 | 11.8 |
83 | 10.3 |
84 | 11.5 |
85 | 11.3 |
86 | 10.5 |
87 | 10.4 |
88 | 11.9 |
89 | 13.5 |
90 | 12.3 |
91 | 12.2 |
92 | 10.4 |
93 | تا اول زمستان: 10.5 |
طبق محاسبات اقتصادي به ازاي هر يك درصد نرخ رشد اقتصادي حدود 110هزار اشتغال ايجاد ميشود.
امسال بانكهاي دولتي 3 هزار ميليارد ريال تسهيلات اشتغالزايي پرداخت كردهاند.
امسال مجلس 40هزار ميليارد ريال اعتبار اشتغالزايي صرفا براي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي مصوب كرد.
تمام اعتبارات در اختيار وزارتخانههاي صنعت، معدن و تجارت و جهادكشاورزي با وجود ركود اقتصادي، براي اشتغال هزينه شده است.
عمده اشتغال بخش وزارت صنعت، معدن و تجارت در واحدهاي بزرگ صنعتي ايجاد شده است.
براي سال آينده در راستاي تثبيت اشتغال در كشور برنامهريزي مدوني با پيشبيني قيمت نفت 40تا 60دلاري انجام شده تا خللي در برنامه اشتغالزايي دولت ايجاد نشود.
مذاكرات هستهاي نشانه عزت و اقتدار نظام اسلامي ماست و در اين مذاكرات، پرستيژ ملت ايران را ارتقا بخشيدهايم.
- انتقادات و توصيههاي اقتصادي نادران به دولت
هر چند دولت حاضر مشاغلي را ايجاد كرده ولي در حال حاضر نزديك به يك ميليون نفر نسبت به ابتداي دولت روحاني، از بازار كار خارج شدهاند كه شامل اخراج، بازنشستگي و... بوده است.
دولت در اين مدت از نظر مديريت قيمتها موفقيتهايي را بهدست آورده است اما درباره اشتغال تعلل دارد.
استدلال دولت آن است كه با برداشته شدن تحريمها، مشكل توليد و ركود حل ميشود و اختلاف اصلي ما با دولت بر سر همين مسئله است.
بورس نيز از ابتداي دولت تاكنون ركود و سقوط جدي داشته بهطوري كه شاخص بورس يك سال و نيم پيش، 89هزار واحد بود و اكنون به 64هزار واحد رسيده است.
مسئولان دولتي، علامت مثبت صرفهجويي و سادهزيستي را نميدهند و نيز جسارت تصميمگيري ازجمله درباره حذف يارانه پولدارها در دولت مشاهده نميشود.
ظرفيت داخل، امكان حل مسائل و مشكلات اقتصادي را دارد ولي دولت عزم و ارادهاي براي اين كار ندارد و مرتكب خطاي استراتژيكي است كه ميخواهيم اين خطا را تصحيح كنيم.