پس نميتوانيم بگوييم انقلاب اسلامي فقط به بُعد سياسي توجه دارد بلكه حتماً به زندگي مردم هم توجه ميكند.
محمد باقر قاليباف در گفتوگو با سايت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله العظمي خامنهاي اظهار داشت: امروز نظام اسلامي نسبت به حوزه تربيت، سلامت، اشتغال و غيره توجه دارد و براي آنها برنامهريزي ميكند. در بعضي از بخشها توانسته موفق باشد و شايد در بعضي از بخشها موفقيت كامل پيدا نكرده است. من مدعيام كه هر كشور ديگري (غير از نظام اسلامي) اگر تا اين حد تحت فشار دشمنان قرار گرفته بود، امكان حيات نداشت. ما نهتنها امكان حيات پيدا كرديم بلكه امروز قدرت مؤثر هستيم. البته مشكلاتي هم داريم و حتماً بايد تلاش كنيم تا رفع شود. بدون شك مهمترين هدف ما رسيدگي به زندگي مادي و معنوي جامعه است و بايد در بعضي از زمينهها توجه به موضوعات مادي را هم (نسبت به معنويت)، در اولويت قرار بدهيم، چون لازمه يكديگرند؛ همانطور كه اگر نياز اقتصادي افراد تأمين نباشد و دغدغه آن را داشته باشند، حتماً در حوزه تربيتي، فرهنگي و روحي و رواني دچار مشكل ميشوند.
وي در تشريح وضعيت محيطزيست در عرصه بينالمللي و داخلي نيز اظهار داشت: بخشي از آسيبهاي زيستمحيطي ما تحتتأثير جهان اتفاق افتاده است. ما در كمربند خشك كره زمين قرار گرفتهايم و بهنظر ميرسد با اين مشكلات اقليمي و تغييرات آبوهوايي، هرقدر جلوتر ميرويم، خشكسالي و آسيبهاي محيطزيست بيشتر ميشود. حال به اين موضوع برگرديم كه بايد چه كاري براي مقابله با اين وضعيت انجام دهيم؟ به گفته وي امكان ندارد توسعه پايدار در كشور، بدون توجه به موضوع محيطزيست، صورت بگيرد. پس موضوع محيطزيست بهقدري براي ما مهم است كه در كنار فرهنگ، امنيت و مسائل اقتصادي و اجتماعي مطرح ميشود.
قاليباف درباره تأكيد بر اهميت محيطزيست يادآور شد: مقام معظم رهبري هم در سياستهاي كلان، بر موضوعات محيطزيستي تأكيد و آن را ابلاغ كردهاند. ممكن است در اجراي آن ضعفهايي داشته باشيم، ولي نبايد هيچ پروژه عمراني و توسعهاي را بدون توجه به موضوعات محيطزيست انجام بدهيم. در فرهنگ اسلامي هم بر اين موضوع تأكيد شده است. حفظ جنگلها و توجه به حيوانات، جزو موضوعات جدي مورد توجه اسلام است.
همچنين سلامت 3عنصر مهم هوا، زمين و آب در كشور ما، كه در واقع كشور خشكي است، اهميت دارد. بهعنوان مثال، متوسط بارندگي در تهران كمتر از ۲۵۰ميليمتر است. ميانگين بارندگي در جنوب تهران حدود ۱۵۰ميليمتر، شمال تهران حدود ۲۷۰ميليمتر و وسط شهر ۲۳۰ميليمتر در سال است.شهردار تهران يادآور شد: موقعيت تهران كه كنار البرز است، نيمهخشك محسوب ميشود و با استفاده از فضاي سبز و جلوگيري از آلودگي هوا، بايد به آن توجه كنيم. پس نميتوان به توسعه پايدار بدون توجه به سلامت آب، خاك و هوا دستيافت. بايد منابع زيرزميني را حفظ كنيم، چون اساس كار است.
شهردار تهران در بخش ديگري از اظهارات خود درباره لزوم توجه به اقتصاد مقاومتي و ارتباط آن با محيطزيست تأكيد كرد: ما روزي 8هزار تن زباله توليد ميكنيم. اگر واقعاً از زاويه اقتصاد مقاومتي و درونزا به آن نگاه كنيم، ميتوانيم آن را به 2هزار تن در روز كاهش بدهيم كه كاملاً نيازمند فرهنگسازي است. از طرف ديگر، در حوزه صنايع نيز نيازمند بستهبندي درست هستيم. مثلاً يكي از كارهايي كه در اين بخش دنبال ميكنيم، تبديل كردن زباله است. بخشي از اينها ثروت ملي ماست. زباله خشك قابل تبديل شدن و معروف به طلاي كثيف است. بخشي از آنها كاغذ و بخشي شيشهاند. قسمتي از اين زبالهها، قابل بازيافت هستند. به گفته شهردار تهران، محيطزيست با صرفهجويي و اقتصاد مقاومتي و پايين آوردن هزينهها، رابطهاي مستقيم دارد.
قاليباف گفت: ما حتي معتقديم توليد بعضي از اقلام كشاورزي كه جنبه غذايي، حياتي و ضروري براي ما ندارند، منطقي نيست و با كمبود آب فعلي، شايد بهتر باشد برخي از آنها را وارد كنيم. اما بعضي از اقلام ديگر چون حياتي هستند، مهم نيست كه توليدشان به چه قيمتي تمام ميشود.
وي درباره اقدامات صورت گرفته براي رفع معضلات زيستمحيطي اظهار داشت: وقتي كه در نيروي انتظامي بودم، ايشان اشاره كردند كه امنيت و آبروي مردم در دست شماست. در نظام اسلامي، شما بهعنوان كسي كه ميخواهيد امنيت عمومي را برقرار كنيد، حق نداريد نگاه كنيد كه سليقه مردم چيست.
ايشان فرمودند كه امنيت حكم نور خورشيد را دارد. فارغ از اينكه هركس چه سليقه، گرايش، دين و مذهبي دارد، همين كه در سايه نظام اسلامي است، بايد امنيت او برقرار شود. ممكن است كسي هم جرم كرده باشد.
قاليباف درباره فعاليت در شهرداري تهران نيز گفت: روزي كه در شهرداري توفيق خدمت پيدا كردم، ايشان بر 2موضوع مهم تأكيد كردند و بدون استثنا در هر ملاقاتي آن را تكرار كردند كه عبارت است از توجه به محيطزيست و حفظ فضاي سبز و جلوگيري از گسترش شهر تهران و انسداد ساختوساز در ارتفاعات البرز. واقعاً تهران به اين كوه تكيه داده است و محيطزيست اين شهر همان ارتفاع پشت سر ماست.
وي افزود: همه شهرهاي بزرگ دنيا يا نقطههاي جمعيتي بدون شك بايد به يك عنصر طبيعي تكيه كنند؛ يعني بايد كنار دريا يا رودخانهاي عظيم يا كوه بزرگي قرار بگيرند. عنصر طبيعي در شهر تهران ارتفاعات البرز است كه همه شهر پاي آن نشسته و از نعمت آن برخوردار است. آقا ميفرمودند كه نبايد بگذاريد به كوههاي البرز آسيبي برسد. البته متأسفانه در ساختوسازها بهخاطر مشكلات، ضعف قوانين و ضعف نگرشها و منافع شخصي، قطعاً بخشي از فضاي سبز آسيب ديده است. قاليباف تأكيد كرد: من خاطرم هست كه در بخش غربي ارتفاعات البرز، گروهي مشغول راهسازي بودند و خاكها را از بالا ريخته بودند و به بخشي از درختهاي كف دره آسيب زده بود.
آقا فرمودند وقتي ديدم خاك، تنهها و شاخههاي درخت را گرفته است احساس خفگي به من هم دست داد. چرا اين موجود زنده را زير خاك دفن ميكنيم؟ به هر قيمتي بايد جلوي اين كار گرفته شود. پس ايشان با اين حساسيت موضوعات را دنبال ميكنند.
همچنين در ارتفاعات شرق تهران حدود 70هكتار زمين وجود داشت كه كاربري آنجا براساس طرح تفصيلي پهنه R بود. اين پروژه مربوط به يكي از نهادها و ارگانهاي مرتبط با رهبري محسوب ميشد. ايشان مستقيم و بدون هيچ ملاحظهاي دستور دادند كه همه آن يكجا تبديل به فضاي سبز شود. الان هم پاركي در آنجا احداث شده است.
شهردار تهران همچنين با اشاره به اهميت حراست از حيوانات گفت: يكي از موضوعات جدي در شرق تهران، نداشتن كمربندي است. همه از غرب و جنوب، به سمت شمال و مازندران ميروند. در نتيجه، باعث آلودگي ميشوند. كاميونها مشكلات ايمني و تصادفات را ايجاد ميكنند. ما به اين نتيجه رسيديم كه حتماً بايد در آنجا كمربندي بزنيم. اين كمربندي نميتواند خيلي دور از شهر باشد. اين مسير از بخشي از مراكز نظامي و حياتوحش منطقه سرخهحصار عبور ميكند. با نيروهاي مسلح هماهنگ كرديم و پيشبينيهاي امنيتي اين كار را كرديم تا آسيب امنيتي براي نيروهاي نظامي قصر فيروزه نداشته باشد. ما به خيال خودمان پيشبيني لازم را كرديم و طرح را خدمت ايشان فرستاديم تا مجوز بگيريم. آنجا مربوط به نيروهاي مسلح بود و طبيعتاً ايشان بايد اجازه ميدادند. اما ايشان گفتند در اينجا از وسط پارك رد ميشويم. پس تكليف آهوهاي اينجا چه ميشود؟ يعني ضمن آنكه بهعنوان فرمانده كل قوا بحث امنيتي بزرگراه را از حوزه مراكز نظامي درنظر گرفتند، به حياتوحش توجه كردند. 16ماه زمان برد تا طراحيها را عوض كرديم. در واقع، بهگونهاي نظر ايشان را تأمين كرديم كه وقتي كل اين بزرگراه به ارتفاعات سرخهحصار ميرسد، همه را تونل احداث كنيم. در واقع هزينه مضاعف را قبول كرديم تا مزاحمتي براي حياتوحش ايجاد نشود. قبل از اربعين، گزارش كامل را به ايشان داديم و گفتند اين طرح قابلقبولي است و من مطمئن شدم آسيبي به محيطزيست نميخورد. شهردار تهران درباره روزهاي آلوده هواي تهران نيز گفت: البته در تهران در حوزه محيطزيست با وجود همه توجهات و عنايات حضرت آقا، وضعيت خوبي نداريم. روزهاي پاك به تعداد انگشتان يك دست در سال ميرسد و واقعاً هوا ناسالم است. حدود 90روز سالم و بقيه يا ناسالمند يا وضعيت كاملاً قرمز دارند. واقعيت اين است كه منشأ توليد اين آلودگيها بايد از بين برود.
وي درباره كمآبي سالهاي اخير و توصيه رهبر انقلاب در اين زمينه تأكيد كرد: خاطرم هست كه مقام معظم رهبري در همان سال اول گفتند كه من شنيدهام بخشي از آبياري فضاي سبز از آب شرب تأمين ميشود، سزاوار نيست و نبايد اين اتفاق بيفتد. امروز اكثر قريب به اتفاق از آبياريها تحت فشار و قطرهاي است و ديگر بهصورت غرقابي آبياري انجام نميدهيم. همچنين تأكيد آقا اين بود كه هرقدر ميتوانيد درختهاي برگپهن بكاريد، مثل چنار. اتفاقا مطالعات هم همين را نشان ميدهد كه اينگونه درختان، تأثير بسزايي در تصفيه هوا و سالمسازي بيشتر آن دارند.
شهردار تهران درباره نقش مردم در بهبود وضعيت محيطزيست، گفت: همه موضوعات، مخصوصاً محيطزيست، به همراهي و مشاركت مردم نيازمند هستند، چون به هر حال مردم در اين محيط زندگي ميكنند. مثلاً در آلودگي هوا، يك بخش اين است كه كيفيت بنزين را ارتقا دهيم. در مقابل، فرهنگ مصرف را هم بايد اصلاح كنيم. در بحث زباله، بايد بستهبنديها را درست كنيم. در مقابل، فرهنگ مصرف را هم بايد اصلاح كنيم. در فضاي سبز هم نبايد منافع فردي بر منافع جمعي غلبه پيدا كند.
قاليباف درباره مهمترين توصيههاي رهبري در ديدار مسئولان و دستاندركاران محيطزيست نيز تأكيد كرد: يكي از موضوعات مهمي كه مطرح كردند، ضرورت همدلي و همكاري براي حل مشكلات محيطزيستي است؛ به اين معنا كه ميبايست همه نهادهايي كه به نوعي مرتبط با موضوع محيطزيست هستند، به مثابه يك كل واحد و منسجم عمل كنند.
نكته ديگر اينكه به موضوع محيطزيست نبايد نگاه تقويمي داشته باشيم. اينطور نباشد كه وقتي به اين روزها و ايام ميرسيم، موضوع محيطزيست در جامعه و رسانهها داغ شود و بعد از آن، ديگر تبش فروكش كند. نگاه نمادين به موضوع محيطزيست، مانع از انجام كارهاي بنيادين و ساختاري ميشود.
موضوع ديگر اينكه آقا درباره مشخص شدن تكليف زميني كه در بزرگراه شهيد بابايي قرار دارد نيز صحبت كردند. به تبع آن، ما سراغ اين زمين رفتيم و كار ساخت فضاي سبز و پارك تفريحي را در آن كليد زديم تا انشاءالله در روز طبيعت بتوانيم آن را بهعنوان هديه به مردم تحويل دهيم.