از تخیلات که بگذریم، هم اکنون روبات‌ها سهم بهسزایی در پیشبرد اهداف صنعتی بشر دارند و باعث افزایش سرعت تولید، بالابردن بازدهی و دقت در عملکرد می شوند. ولی یکی از نکات جالب توجه دیگر روبات‌ها ذهن بسیاری از دانشمندان دنیا را تسخیر کرده است.
تصور کنید که در یک وضعیت بسیار خطرناک و یا در یک جای بسیار کثیف و مسموم مأموریتی باید انجام شود. طبیعتاً کمتر انسانی رغبت به انجام چنین مأموریتهایی دارد زیرا جانش در خطر است و اینجاست که روبات‌ها بار دیگر پا به عرصه حضور میگذارند.
دانشمندان در چندین پروژه عظیم بر روی ساخت ماشین های بی سرنشینی متمرکز شدهاند که توانایی انجام مأموریت های هوایی، زمینی و دریایی را داشته باشند.
مأموریتهایی که انسانها به سختی انجام می دهند و اگر هم انجام دهند بسیار پرخطر است و کوچکترین اشتباهی باعث از دست دادن جانشان می شود. نمونه چنین روبات‌هایی هم اکنون در افغانستان و عراق در حال انجام مأموریت هستند.
هواپیماهای بی سرنشین (UAV) همواره در حال جاسوسی و عکسبرداری از وضعیت محیط هستند و روباتهای مین یاب نیز در حال خنثی کردن مین ها و بمبهای کارگذاشته شده در مناطق مختلف.
ارزیابی عملی روبات‌ها در میدان جنگ، نیروهای نظامی آمریکایی را بر این داشته است که پروژه‌های ساخت روباتهای نظامی را با تلاش بیشتری پیش برند و هم اکنون بودجه های هنگفتی را از دولت برای این کار می‌گیرند.
در همین راستا چندی پیش در شهر واشنگتن دی سی نمایشگاه بزرگی با نام وسائل بی سرنشین و سیستم های بین المللی مربوط به وسائل بی سرنشین (AUVSI) برگزار شد.
این نمایشگاه در 5 بخش روباتهای زمینی، ارزانترینها، روباتهای هوایی یا همان هواپیماهای بی سرنشین، کاربردهای غیر نظامی و تهدیدات روبات‌ها برای انسان ها برگزار شد که هر بخش جذابیت مخصوص به خود را داشت.
روباتهای زمینی
روباتهای زمینی، اولین نوع روباتهای ساخت بشر بودند و تاکنون پیشرفت قابل توجهی داشتهاند. دکتر دوار دانیثرن مسئول برگزاری نمایشگاه می گوید: به نظر من با چنین نرخ رشدی در عرصه ساخت روباتهای زمینی، در سال 2050 اگر کسی بخواهد به سفر و یا گردشی برود برایش خیلی امن تر، ارزانتر و راحت تر است که از یک ماشین اتوماتیک یا یک روبات استفاده کند ودیگر خودش فقط از سفر لذت ببرد.
یکی از روباتهای بسیار عجیب و کامل بخش روباتهای زمینی را شرکت جنرال داینامیکز به نمایش گذاشته بود. این روبات به راحتی و با استفاده از چندین کانال هدایتی مسیر خود را تشخیص می دهد و در زمان حرکت خود می تواند مأموریت‌های فراوانی را انجام دهد.
شرکت جنرال داینامیکز با انعقاد قراردادی با ارتش آمریکا تعداد زیادی از این نوع روبات را باید برای ارتش آمریکا بسازد.
روبات مذکور برای مناطق بسیار حساس طراحی شده است که در آن ها انواع گوناگون بمب و مواد منفجره وجود دارد. دوربین‌های دقیق و سنسورهای مادون قرمز، توانایی جستجو و تشخیص مکان و نوع مواد منفجره را به آن می‌دهد.
با یک تانک سوخت، 16 ساعت بدون وقفه حرکت می‌کند و دیگر احتیاجی به کنترل از راه دور ندارد زیرا مسیر خود را (حتی در شلوغ‌ترین و صعب‌العبورترین مکان‌ها) به صورت هوشمند تشخیص می دهد.
جی راسنبلام رییس بخش تحقیقات روباتیک شرکت جنرال داینامیکز می گوید: برای فروش این روبات هیچ مشکلی نداریم و در حال حاضر مشتریان دولتی و غیر دولتی بسیاری از این مدل درخواست کرده اند و ما هم اکنون تنها در فکر تولید ارزان تر آن هستیم.
ارزانترینها
در بخش ارزانترینها شرکت سیستم های روباتیک جی پی او (JPO) روباتی را عرضه کرده بود که حضور فعالی در عراق و افغانستان داشته است.این روبات برای موقعیت های درگیری استفاده میشود و به صورت هوشمند عمل می کند و دیگر احتیاجی به یک اپراتور برای هدایت و کنترل آن نیست.
کاپیتان جیمز لی از نیروی تفنگداران دریایی می گوید: این روبات می تواند تا شعاع 10 کیلومتری خود را زیر نظر داشته باشد که در نوع خود بی نظیر است.
وی می افزاید: انجام مأموریت در شب و روز برای این روبات فرقی ندارد و به همین دلیل می تواند در کاهش میزان مرگ و میر نظامیان نقش بهسزایی داشته باشد. قیمت هر دستگاه از آن ها 100 هزار دلار است و با توجه به مواد به کار رفته در آن ها عمر طولانی دارند.
بی‌سرنشین‌های هوایی
تکنولوژی ساخت هواپیماهای بی سرنشین رشد عجیبی داشته است. کمال طراحی یک هواپیمای بی سرنشین را می توان در شاهین جهان(global hawk) که یک هواپیمای جاسوسی است دید.
این بار شرکت لاکهید مارتین یک هواپیمای بی سرنشین بسیار کوچک را ارائه کرده است تا ظرافت در طراحی یک پرنده جاسوسی را به رخ رقبای تجاری خود بکشد.
نام این هواپیما استاکر (stalker) است که به چشم طلایی نیز معروف است. استاکر می تواند بهترین دید را در شب داشته باشد و به صورت عمودی فرود و برخواست می کند. با وجود جثه کوچکش می تواند 8 ساعت پرواز کند و 3 ساعت به صورت ساکن (hover) در آسمان بماند و هیچ راداری توانایی تشخیص آن را ندارد.
به گفته بیشتر کارشناسان استاکر تحولی در عرصه ساخت هواپیماهای بدون سرنشین است زیرا با وجود ابعاد کوچکش می تواند در سخت ترین شرایط آب و هوایی پرواز کند.
کاربردهای غیرنظامی
در این بخش از نمایشگاه یک موجود بسیارعجیب ارائه شده بود که تنها 28 گرم وزن داشت. شرکت کانادایی میکروپایلت یک سیستم بسیار کوچک را به نمایش در آورد که بر روی یک پرنده 7/2 کیلوگرمی نصب میشود و برای هدایتش تنها یک لپ تاپ لازم است.
این سیستم 28 گرمی دارای یک دوربین بسیار قوی است که می تواند عکس هایی با وضوح بالا را از مناطق مختلف برای کاربرش مخابره کند.
قیمت آن فقط 7000 دلار است و به گفته مدیر فروش شرکت سازنده به دلیل قیمت پایینش، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی می‌توانند از بهترین خریداران آن باشند تا در جاهایی که انسان ها نمی توانند به راحتی رفت و آمد کنند دیگر مشکل تحقیقاتی نداشته باشیم، مانند مطالعات زیست جانوری در جنگل ها و یا مطالعه بر روی نحوه زندگی عقابها در آسمان.
در این نمایشگاه، روباتهای بسیار ارزنده ای از طرف شرکت های سازنده و متخصص این زمینه ارائه شده بود که مجال توضیح تمامی آن ها در یک صفحه روزنامه نیست ولی قطعاً برگزاری این نمایشگاه می تواند چشم انداز ابزارهای جنگی آینده بشر باشد.