براساس آخرين اطلاعات رسيده به همشهري قرار است از آبان‌ماه امسال نظر قطعي در مورد اجرايي‌شدن اين مهم ارائه شود.
به گفته سيدجعفر تشكري هاشمي، معاون حمل ونقل و ترافيك شهردار تهران، طرحي كه مديريت شهري براي اجراي آن به‌عنوان جايگزين طرح زوج و فرد درنظر دارد، در مهندسي ترافيك با عنوان LEZ يا «محدوده كم انتشار» شناخته مي‌شود. اما موضوعي كه شرايط را براي حذف طرح زوج و فرد فراهم كرده است، ناكارآمدي و تجربه ناموفق آن در شرايط بحراني آلودگي هواست. در سال‌هاي 90، 91و 92با بحراني شدن آلاينده‌هاي جوي، طرح زوج و فرد از در منازل اجرا شد كه طرحي بي‌اساس بود و موجب شد تردد شهروندان در شهر مختل شود.
پيش از اين، شهردار تهران نيز در سخناني بر غيركارشناسي بودن طرح زوج و فرد سراسري تأكيد كرده بود. همچنين حسين شهيد‌زاده، قائم‌مقام شركت كنترل كيفيت هواي شهر تهران در اين خصوص معتقد است: ايجاد منطقه كم انتشار آلودگي ارتباط تنگاتنگي با بحث معاينه فني دارد و بنا به صلاح ديد مسئولان شهري پس از اطلاع‌رساني در نيمه دوم سال‌جاري به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد. به گفته معاون شهردار پايتخت، در گام نخست قرار است طرح پايلوت تعيين مناطق كم انتشار آلودگي در نقاط مركزي شهر و منطقه 12به اجرا گذاشته شود. ايجاد اينگونه مناطق تنها يكي از راهكارهايي است كه مديريت شهري به آن توجه ويژه داشته و براي آن برنامه‌ريزي كرده است. همچنين به موازات بررسي اين طرح، طرح‌هاي ديگري چون تعبيه فيلتر دوده در اتوبوس‌ها و انرژي‌هاي تجديدپذير با همكاري ستاد محيط‌زيست شهرداري تهران در حال مطالعه و تحقيق هستند.
- معاينه فني دقيق براي تردد آزادانه در تهران
حذف محدوده زوج و فرد در مركز مطالعات معاونت حمل‌ونقل شهرداري تهران در حال بررسي است. به گفته ولي‌الله آذروش، رئيس ستاد معاينه فني خودروهاي تهران، براساس طرح‌هاي اوليه قرار است خودروها براساس آلايندگي به چهاررنگ قرمز، زرد، آبي و سبز تقسيم شوند و ميزان آلايندگي خودروها پس از معاينه فني دقيق، مشخص و براساس حدود مجاز آلايندگي به محدوده زوج و فرد و ترافيك وارد شوند.
- سه مرحله براي اجراي طرح
براساس مطالعات اوليه شركت كنترل كيفيت هواي تهران قرار است طرح مناطق كم انتشار(LEZ) با 3پيشنهاد روند اجرايي خود را بيابد. اين پيشنهادها شامل ايجاد محدوديت تردد براي خودروهاي ديزلي فرسوده، ايجاد محدوديت براي تردد موتورسيكلت‌هاي بنزيني و ممنوعيت تردد خودروهاي سواري و وانت براساس سطح آلايندگي است.
- منطقه كم انتشار چيست؟
مناطق كم انتشار (LEZ) مناطق جغرافيايي‌اي هستند كه با هدف بهبود كيفيت هوا ايجاد شده‌اند. براي رسيدن به اين هدف، خودروهاي با آلايندگي بالا و غيراستاندارد از ورود و خروج در اين مناطق منع شده‌اند و دسترسي وسايل نقليه به آنها براساس ميزان انتشار آلودگي‌شان تعريف و محدود شده است. براي اين مناطق استانداردهاي خاصي درنظر گرفته شده است و خودروهايي كه خواهان عبور و مرور در اين مناطق هستند بايد استانداردهاي تبيين شده را مراعات كنند. اين مناطق ابتدا در سال 1996در شهر استكهلم سوئد معرفي شد و در حال حاضر حدود 225منطقه كم انتشار در 10كشورعضو اتحاديه اروپا وجود دارد. حدود 211منطقه كم انتشارآلودگي هوا در 10كشور اروپايي، شامل آلمان، دانمارك، سوئد، ايتاليا، هلند، مجارستان، اتريش، انگلستان، نروژ و سوئيس وجود دارد و كشورهاي ديگر نيز درحال برنامه‌ريزي وانجام اقدامات لازم براي افزايش اين مناطق هستند. استانداردها و قوانين اين مناطق كاملاٌ مشابه يكديگر نيست ولي هدف تمام آنها كاهش غلظت آلاينده‌هاي هوا به‌خصوص ذرات معلق كمتر از 10ميكرون و دي اكسيد نيتروژن است.
- آلايندگي خودروها براساس سطح فناوري
آبي - خودروهاي برقي و هيبريدي
سبز - خودروهايي با استاندارد آلايندگي يورو2 و بالاتر مشروط به موفقيت در معاينه فني
زرد - خودروهاي بدون استاندارد آلايندگي با استاندارد پايين‌تر از يورو2، با عمر كمتر از مصوب فرسودگي مشروط به موفقيت در معاينه فني
قرمز - خودروهاي فرسوده وفق قوانين و مقررات لازم‌الاجرا خودروهاي فاقد برگه معاينه فني