از اواخر شهريور سال گذشته طرح‌هايي در دستور كار شهرداري و شوراي شهر تهران قرار گرفت تا معلولان، جانبازان، روشندلان و افراد كم‌توان بتوانند راحت‌تر از امكانات شهري استفاده كنند و نيازهاي خود را برطرف سازند. از اين طرح‌ها به‌عنوان طرح‌هاي شهر دسترس‌پذير ياد مي‌شود. نمونه اين طرح‌ها بخشنامه‌اي بود كه شهردار تهران به‌منظور احقاق حقوق شهروندي جانبازان و معلولان به همه واحدهاي تابعه شهرداري ابلاغ كرد تا فردي واجد شرايط، پيگير امور جانبازان و معلولان در اداره‌هاي شهرداري شود. پس از آن علي صابري، عضو روشندل شوراي شهر تهران نيز از توافقنامه‌اي خبر داد كه براساس آن قرار شد يك مشاور اجرايي از جامعه روشندلان در شهرداري حضور پيدا كند. اگرچه وي عنوان كرد كه قدم‌هاي اصلي آن از سال 94برداشته مي‌شود.
البته واقعيت آن است كه هنوز تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي وجود دارد چراكه اساسا اين موضوع در ساختار ابتدايي شهرهاي ما ديده نشده و ايجاد يك‌شهر دسترس‌پذير كار بسيار سختي است به همين‌خاطر صابري معتقد است كه نمي‌توان شهر ساخته‌شده را خراب كرده و تمام معابر را براي معلولان مناسب‌سازي كرد. از سوي ديگر شهرداري نيز به‌خاطر ارزش بالاي ملك در سطح تهران نمي‌تواند به تنهايي اقدام به خريد ملك و مناسب‌سازي معابر كند. همچنين در راه جلوگيري از فعاليت سدمعبرها هم مشكلات حقوقي و قانوني وجود دارد.
صابري، عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران همچنين بر اين نظر است كه نيازهاي نابينايان و كم‌بينايان تنها به مناسب‌سازي معابر و خيابان‌ها ختم نمي‌شود و شهر دسترس‌پذير مسائل بيشتر و عام‌تري را در بر مي‌گيرد. وي گفت: مناسب‌سازي به تعبيري ظاهري و فيزيكي است؛ درحالي‌كه دسترس پذيري، مفهوم مهم‌تر و گسترده‌تري دارد كه به‌عنوان مثال در محيط‌هاي مجازي خريد از فروشگاه‌هاي شهري را فراهم مي‌كند.
- فعاليت كارگروه جدي‌تر مي‌شود
سال گذشته كارگروه حمايت از حقوق معلولان با عضويت 31عضو شوراي شهر تشكيل شد. پس از آن نيز قرار بر اين شد تا براي اين موضوع كارگروه‌هاي تخصصي به رياست فاطمه دانشور، عضو كميسيون فرهنگي- اجتماعي شورا تشكيل شود. موضوعاتي كه در دستور كار اين كارگروه قرار گرفت عبارتند از: حل و فصل مشكلات معلولان در زمينه معابر شهري، مصوبات ويژه شورا براي معلولان و همچنين توجه ويژه شورا به معلولان در تصويب مصوبات عمومي.
روز گذشته علي صابري در پاسخ به اين سؤال كه اين كارگروه چه اقداماتي را انجام داده، گفت: «بيشتر فعاليت‌هاي كارگروه مطالعاتي و كارشناسي بوده اما به‌نظر مي‌رسد اين كارگروه امسال طرح‌هايي را آماده ارائه كند كه بتوان از آنها در جهت مناسب‌سازي معابر و حمايت از جامعه معلولان استفاده كرد.»
وي همچنين اعلام كرد كه به‌احتمال فراوان تا 16ارديبهشت امسال وجود يك‌مشاور فني و متخصص براي پيگيري امور معلولان در شهرداري عملي شود. صابري با بيان اينكه اصراري نيست كه اين فرد حتما معلول باشد، افزود: «البته وي بايد به همه امور معلولان آگاه باشد و بتواند با اختيارات كامل با همه معاونت‌هاي شهرداري ارتباط برقرار كند.» به گفته اين عضو شوراي شهر تهران بودجه مختص شهر دسترس‌پذير و مناسب‌سازي معابر به‌خاطر اينكه هنوز فعاليت ستاد مربوط به آن به‌طور جدي آغاز نشده مشخص نيست و بودجه آن هنوز زيرمجموعه معاونت شهرسازي تعريف مي‌شود. وي اظهار اميدواري كرد كه اين اتفاق بيفتد و بسياري از مشكلات موجود با بودجه مناسب رفع شوند.
صابري همچنين درمورد دستگاه جي‌پي‌اس براي نابينايان گفت كه اين دستگاه هنوز به‌طور كامل و آنچه مدنظر ماست، توليد نشده است و به سرانجام رسيدن آن به زمان بيشتري نياز دارد.وي در مورد قانون جامع حمايت از معلولان گفت: بازنگري اين قانون هنوز تمام نشده است.
- قدم اول؛ مديريت يكپارچه
با همه اينها بايد گفت كه اول قدم در حركت به سمت شهر دسترس‌پذير، تحقق مديريت يكپارچه شهري است. صابري نيز بر اين موضوع تأكيد كرد و گفت كه تا وقتي سازمان‌ها و نهادهاي مختلف به‌صورت جزيره‌اي عمل كنند و موضوع‌هاي مربوط به معلولان، جانبازان و اقشار كم‌توان را درنظر نگيرند مناسب‌سازي معابر محقق نمي‌شود. وي به همين منظور عنوان كرد كه تمامي سازمان‌ها ازجمله آب و برق و گاز بايد زير مجموعه شوراي شهر و شهرداري قرار گيرند.
مجتبي شاكري، ديگر عضو شوراي شهر تهران هم به اين نكته اعتقاد دارد. به گفته وي مناسب‌سازي و ايمن‌سازي بايد يكپارچه باشد؛ به اين معني كه همه حوزه‌هاي شهري به آن اهميت بدهند. به‌طور مثال اگر در مترو مناسب‌سازي صورت گرفت، در كوچه و خيابان هم اين اتفاق بيفتد. شاكري عقيده دارد كه اگر در كنار اين مسئله ايجاد شهر دسترس‌پذير به يك‌باور تبديل شود به‌راحتي با تغييراتي مي‌توان بين 10تا 15سال به آن رسيد.
- مناسب‌سازي معابر در 9400نقطه شهر
در پي ابلاغ بخشنامه سال گذشته شهرداري براي احقاق حقوق جانبازان و معلولان ۱۴ ميليارد تومان به مناسب‌سازي معابر پايتخت اختصاص يافت. به همين منظور اقدامات مختلفي از سوي شهرداري تهران در 9هزارو400نقطه انجام گرفت. همچنين 20مورد مناسب‌سازي منازل و معابر منتهي به منازل جانبازان كه از سوي انجمن نخاعي اعلام شده بود در دستور كار مناسب‌سازي سازمان حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران قرار گرفت. نصب 80دستگاه آسانسور در ايستگاه‌هاي مترو براي تردد و استفاده معلولان و جانبازان ويلچري نيز از ديگر اقداماتي بود كه انجام شد. البته سيدجعفر تشكري هاشمي، معاون حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري اعلام كرد اين درحالي بوده كه رفت‌وآمد و استفاده معلولان ويلچري در طراحي‌هاي گذشته خطوط مترو درنظر گرفته نشده بود. به گفته وي در طراحي‌هاي ايستگاه‌هاي جديد نصب بالابر لحاظ شده است. در طرح استقبال از نوروز سال 94نيز همسطح‌سازي معابر پياده‌رو و سواره‌رو به‌منظور تسهيل تردد جانبازان و شهروندان كم توان جسمي در دستور كار قرار گرفت. سال گذشته همچنين به فروشگاه‌هاي شهروند ابلاغ شد كه معلولان مي‌توانند به محض ورود به فروشگاه يكي از كاركنان را براي كمك به خريد همراه خود كنند. بر همين اساس معلولان مي‌توانند موارد خلاف اين موضوع را پيگيري و شكايت كنند.