درباره علل افزایش قیمت نفت و نقش اوپک در بازار با جولیان لی تحلیل‌گر انرژی مرکز مطالعات جهانی انرژی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با توجه به روند صعودی بهای نفت در چند ماه اخیر، پیش‌بینی شما از آینده بازار نفت در سال جاری میلادی چیست؟
در صورتی که اوپک سقف تولید خود را افزایش ندهد، بهای نفت در نیمه دوم سال 2007 نیز به علت کاهش ذخایر تجاری نفت به رشد خود ادامه خواهد داد.
پیش‌بینی من این است که ذخایر تجاری نفت خام کشورهای صنعتی در سال جاری 200 میلیون بشکه نسبت به سال گذشته کاهش خواهد یافت و سطوح بالای قیمتی نفت دیگر به علت رشد تقاضا رخ نخواهد دارد، بلکه کمبود عرضه عامل رشد بهای نفت خواهد بود.
- سازمان اوپک همچنان نسبت به درخواست کشورهای غربی برای افزایش تولید مخالفت می‌کند. دیدگاه شما نسبت به نقش اوپک در بازار نفت در حال حاضر و همچنین در ماه‌های آتی چیست؟
سازمان اوپک دائماً درخواست‌های متعدد برای افزایش سقف تولید خود را رد کرده و علت افزایش قیمت نفت را مسائل ژئوپولتیک و مشکلات پالایشگاهی عنوان کرده و سطح ذخایر تجاری نفت خام کشورهای صنعتی را مطلوب خوانده است.
از سوی دیگر، محمد الهملی رئیس دوره‌ای اوپک در اظهاراتی اعلام کرده بود که سازمان اوپک نسبت به روند صعودی قیمت نفت نگران است و خواستار قیمت عادلانه 60 تا 65 دلار است که هم برای مصرف‌کنندگان و هم برای تولیدکنندگان قابل قبول است.
به عبارت دیگر، اوپک از یک سو از نگرانی خود نسبت به قیمت بالای نفت سخن می‌گوید اما از سوی دیگر، اعلام می‌کند که کاری برای جلوگیری از افزایش بهای نفت نمی‌تواند انجام دهد.
در واقع، اوپک معتقد است که اگر در شرایط فعلی ظرفیت تولید خود را افزایش دهد، این تولید جدید تماماً راهی ذخایر تجاری کشورهای واردکننده خواهد شد.
اما من معتقدم که اوپک باید تولید خود را افزایش دهد زیرا با توجه به 2 کاهش تولید اوپک در سال گذشته، هم‌اکنون میزان تولید این سازمان پایین‌تر از میزان تقاضا برای نفت آن است.
اواخر تابستان سال گذشته به علت افزایش ذخایر تجاری کشورهای صنعتی، قیمت نفت روند شدیداً نزولی گرفت و اوپک اقدام به کاهش تولید کرد، اما الان من معتقدم که ذخایر تجاری کشورهای صنعتی رو به کاهش است.
به عقیده من، بازارهای جهانی هم‌اکنون با کمبود نفت خام روبه‌رو هستند و اوپک می‌تواند نبود تعادل در بازار را با افزایش تولید خود رفع کند و قیمت نفت را به سطح 60 دلار که به نظر می‌رسد قیمت دلخواه باشد، برساند.
با وجود این، پیش‌بینی من این است که اوپک در آینده نزدیک اقدام به افزایش تولید خود نخواهد کرد. در واقع، تجربه سال گذشته این نهیب را به اوپک می‌زند که امکان کاهش قیمت نفت حتی در فصول سرد سال وجود دارد.
تاثیر عوامل ژئوپولتیکی بر بازار نفت را چگونه تحلیل می‌کنید؟
عوامل ژئوپولتیکی در شرایط فعلی تاثیر به مراتب کمتری بر بازار نفت نسبت به چند ماه پیش دارند، زیرا دولت ایران رویه متعادل‌تری در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتخاذ کرده، حملات خرابکارانه به تاسیسات نفتی عراق کاهش یافته و شرایط بحرانی تاسیسات نفتی نیجریه به علت حملات شورشیان، دیگر به یک رویه ثابت تبدیل شده و اثر خود بر بازار نفت را از دست داده است، هر چند که شورش‌ها موجب کاهش 750 هزار بشکه‌ای تولید نفت نیجریه در 2 سال اخیر شده‌است.