ساختماني كه در نخستين سالهاي سده حاضر و بين سالهاي 1300 تا 1302 ساخته شده بود و در سال 1347 به دستور نيكپي، شهردار وقت ويران شد، پس از گذشت تقريبا نيمقرن دوباره در ميدان امام خميني ساخته ميشود و جلوهاي تازه به قديميترين ميدان پايتخت خواهد داد. روز گذشته معاون فني و عمراني شهرداري تهران در ميدان امام خميني حاضر شد تا در نخستين روزهاي عمليات اجرايي طرح ساماندهي ميدان امام خميني بر اجراي اين طرح نظارت داشته باشد. اقبال شاكري، رئيس كميته فني و عمراني شوراي شهر تهران نيز روز گذشته از آغاز عمليات اجراي اين طرح خبر داد و گفت كه طرح ساماندهي ميدان امام خميني در اولويت بوده و از اينرو كار اجراي آن نيز به سرعت آغاز شده است.
سيدمازيار حسيني، معاون فني و عمراني شهرداري تهران نيز در بازديد ميداني از طرح ساماندهي ميدان امام خميني علاوه بر حضور در محل خاكبرداري پروژه، بخشهاي مختلف ميدان امام خميني را مورد پايش ميداني قرار داد و در جريان آخرين وضعيت پروژه قرار گرفت. وي از احداث ساختمان خانهشهر در ضلع شمالي ميدان امام خميني به همان شكل و سيماي بلديه تهران هم خبر داد.
- گام نخست احداث خانهشهر
26مردادماه سال93 شوراي شهر تهران در جلسهاي كه با حضور محمدباقر قاليباف برگزار شد، طرحي يكفوريتي را به تصويب رساند كه براساس آن قديميترين ميدان پايتخت يعني ميدان امام خميني به همراه 29ميدان ديگر ساماندهي شود.ميدان امام خميني در سال۱۲۸۴ هجري قمري و به دستور ميرزاتقيخان اميركبير در زميني مستطيلشكل و در بيابان شمالي ميدان توپخانه قديم (ميدان ارك كنوني) ساخته شد. پيش از آن و از زمان فتحعليشاه، اين بيابان به جايگيري توپها و توپچيها اختصاص داشت. اين ميدان كه طي مدت 10سال ساخته شد، از نخستين گذرگاهها و ميادين تهران است كه سنگفرش و بعدها آسفالت شده است.
در طرح ساماندهي ميدان امام خميني ساختماني به شكل و سيماي بلديه تهران به نام خانه شهر در ضلع شمالي ميدان احداث ميشود. قرار است اين ساختمان 18هزار مترمربعي با كاربري فرهنگي در قالب 2طبقه منهاي يك و 2طبقه مثبت يك در زميني به مساحت 4500مترمربع احداث شود.
رئيس كميته فني و عمراني شهرداري تهران با اشاره به اجراي اين طرح از ابتداي فروردينماه سالجاري گفت: طرح ساماندهي ميدان امام خميني بهمنظور تفكيك بين سطوح خدماتي، ترافيكي و پيادهراهي صورت ميگيرد و از منظر ديگر اين طرح بهگونهاي به اجرا در ميآيد كه ابنيه تاريخي آن در ضلع غربي و جنوب غربي و شرقي نمايان شود. اقبال شاكري با اشاره به اهميت تاريخي اين ميدان و وضعيت فعلي آن تصريح كرد: در اجراي اين طرح هدف اين است كه يك بناي با سيماي تاريخي در ضلع شمالي اين ميدان احداث شود تا ضمن ساماندهي كسبه منطقه، بتواند اهداف فرهنگي ازجمله وضعيت منظر عمومي اين ميدان را بهبود بخشد.
به گفته اين عضو شوراي اسلامي شهر تهران وضعيت فعلي ميدان امام خميني بهگونهاي است كه شايسته نامش نيست چرا كه نام بنيانگذار انقلاب اسلامي بر اين ميدان گذاشته شده است اما از نظر كيفي اين ميدان چندان زيبنده نامي كه بر آن گذاشته شده، نيست. از اينرو تلاش داريم تا اين ميدان را بهگونهاي ساماندهي كنيم كه زيبنده نام بزرگ حضرت امام(ره) باشد و شايسته جايگاه رفيع آن شود.
اقبال شاكري با اشاره به اينكه اين ميدان در حال حاضر مقصد بسياري از شهروندان تهراني است افزود: ميدان امام خميني به واسطه عبور خطوط مترو و اتوبوسراني روزانه محل تردد بسياري از شهروندان تهراني و كشور است و از اينرو يكي از مهمترين ميادين پايتخت قلمداد ميشود كه كار ساماندهي آن با حساسيت ويژه در حال پيگيري است.
- تاريخ يك ميدان قديمي
ميدان امام خميني تهران يكي از خاطرهانگيزترين ميادين شهر تهران است. شايد به همين دليل است كه بسياري از كارشناسان نگاه ويژهاي نسبت به آن دارند. اين ميدان داراي پهنايي نزديك به ۱۱۰متر و درازاي تقريبا ۲۲۰متر و چهارگوش مستطيلي است.
در گذر زمان، ميدان امام خميني داراي ساختمانهاي گوناگوني بود كه در زمان خود از مهمترين مراكز دولتي به شمار ميرفتند و پس از تخريب بناي يكنواخت و منظم اوليه، در سمت غرب ميدان، ساختمان نظميه و در ضلع شرق آن، ساختمان بانك شاهي ايران برپا شد و سپس در ضلع شمال، ساختمان اداره بلديه (ساختمان شهرداري) ساخته شد و پس از آن در جنوب ميدان ساختمان تلگرافخانه بنا شد، آنگاه نظميه، دوباره تغيير شكل داد و تجديدبنا شد و در ضلع جنوبغربي ميدان، اداره عبور و مرور (راهنمايي و رانندگي) ساخته شد.
پس از آن، بانك شاهي تغيير شكل داده شد و بهجاي بناي نخستين، ساختمان جديد بانك بازرگاني (بانك تجارت كنوني) بر پا شد. ساختمان تلگرافخانه نيز تخريب و به جاي آن ساختمان بلندمرتبه وزارت پست، تلگراف و تلفن بنا شد. ساختمان بلديه نيز كه به شهرداري تغيير نام داده بود، تخريب شد و پس از مدتي كه محدوده تخريب شده آن با فضاي سبز جايگزين شده بود، جاي آن به پايانه اتوبوسراني شركت واحد و تاكسيراني سپرده شد و به جاي اداره راهنمايي و رانندگي، ايستگاه مترو امام خميني ساخته شد.
سيدمازيار حسيني با اشاره به اين مطلب درباره پروژه ساماندهي ميدان امام خميني و احداث خانهشهر گفت: اين ميدان محل تقاطع خيابانهاي اصلي و كليدي شهر تهران است، بهطوريكه خيابانهاي لالهزار و فردوسي، بهترتيب از شمال غرب و شمال شرق و خيابان امام خميني از شرق، خيابانهاي بابهمايون و ناصرخسرو بهترتيب از جنوب شرق و جنوب غرب، به اين ميدان ميپيوندند. مساحت كل پروژه در حدود 30840 مترمربع است.
- اهداف اجراي طرح ساماندهي ميدان امام خميني
1- باز زندهسازي و بازتعريف نقش ميدان امام خميني با رويكرد احياي بافت تاريخي و توسعه گردشگري
2- احياي فضاي باز شهري سرزنده با قابليت مكث طولاني در حضور شهروندان
3- پذيرايي و ساماندهي حضور فعاليت گردشگران داخلي و خارجي حاضر در مركز شهر تهران
4- ايجاد فضاي تنفس بافت متراكم پيرامون خود در مركز شهر براي ايجاد ريتمي متناسب ميان توده و فضا در مركز تاريخي شهر
5- واگذاري نقش معبري و مفصلي ترافيكي به شريانهاي پيراموني در جهت تقويت مقصدي
6- كمك به ارتقاي ميدان امام خميني در جهت تبديل شدن به يكي از مقاصد اصلي گردشگران (بهخصوص گردشگران خارجي) در تهران