ديروز مقام‌هاي ارشد 2كشور با برگزاري ديداري قدم مهم ديگري در اين مسير برداشتند.با اين حال ولاديمير آندرس گونزالس كسادا، سفير كوبا در تهران اعتقاد دارد كه مسير عادي‌سازي روابط 2كشور بسيار طولاني و پيچيده خواهد بود. او در مصاحبه‌اي اختصاصي با همشهري تأكيد كرده كه به‌خاطر سياست‌هاي آمريكا، هنوز ديوار بي‌اعتمادي به واشنگتن بسيار بلند است و زمان طولاني نياز است تا مسائل ميان دوطرف ازجمله لغو تحريم‌ها براي عادي‌سازي روابط حل و فصل شود.
- جناب سفير، مقام‌هاي ارشد كشورتان پس از 55سال در حال ديدار و مذاكرات نزديك با واشنگتن هستند. در مقابل دولت شما بلافاصله بعد از اوج گرفتن تنش‌ها ميان ونزوئلا و آمريكا حمايت «بدون شرط» خود را از كاراكاس اعلام كرده است. چطور در شرايط حساسي كه داريد توازن ميان اين دو محور را مي‌خواهيد برقرار كنيد؟
تصميم براي از سرگيري روابط ميان 2كشور، به‌نظر ما يك قدم و فرصت تاريخي پس از نزديك 6دهه دشمني است. كوبا هميشه خواستار روابط خوب و مناسب با آمريكا بوده است. اكنون واشنگتن هم مي‌خواهد تا رابطه با كوبا را ازسر بگيرد. براي عادي‌سازي روابط اما مسائل مختلف و گسترده‌اي وجود دارد كه بايد ميان دوطرف مورد بحث قرار بگيرد. ما اما همچنين رابطه‌اي تاريخي و طولاني با همه كشورهاي آمريكاي لاتين داريم و هيچ توافقي نمي‌تواند به اين رابطه و محوريت سياست خارجي ما خدشه وارد كند. هيچ تغييري در سياست‌هاي كوبا از جمله در سياست خارجي به‌خاطر از سرگيري روابط با آمريكا ايجاد نخواهد شد. اين آمريكايي‌ها هستند كه بايد سياست‌هاي خود را در قبال كشورهاي آمريكاي لاتين تغيير دهند.
به‌خاطر اينكه امكان اينكه آمريكا بخواهد سياست گذشته خود را در محيط جديد آمريكاي لاتين ادامه دهد وجود ندارد. ما اكنون شاهد يك همبستگي و يكپارچگي در ميان كشورهاي آمريكاي لاتين هستيم. ما به هيچ عنوان نمي‌توانيم قبول كنيم كه حتي درصورت ازسرگيري روابط با واشنگتن، دولت آمريكا، ونزوئلا را مورد تحريم قرار دهد. مهم‌ترين محور مذاكرات ما با آمريكا اين است كه آنها بايد ماهيت سياست و رفتار خود را در قبال كشور ما تغيير دهند. ما در دوران جديدي از جهان زندگي مي‌كنيم و ديگر غيرممكن است كه آمريكايي‌ها بخواهند سياست‌هاي خود را به كشور ديگري ديكته كنند.
- جان كري، وزير امور خارجه آمريكا با وزير امور خارجه كشور شما روز گذشته ديدار كرده، اوباما هم قرار است به‌زودي با رائول كاسترو، رئيس‌جمهور كوبا نشست و ديداري مهم و تاريخي داشته باشد. مي‌توانيم بگوييم روابط دوطرف عادي شده است؟
قطعا نه. روابط ما هنوز عادي نشده است. آنچه در جريان است تنها تلاش براي از سرگيري روابط است اما دوطرف بايد مسيري پيچيده و طولاني را براي اين منظور طي كنند. اين روند شامل موارد بسيار زياد و مهمي است كه يكي از آنها تحريم‌هايي است كه آمريكا طي حدود 60سال عليه كوبا وضع كرده است.
آنها بايد اين تحريم‌ها را لغو كنند. همچنين ما بايد بحث‌هاي مهمي درباره پايگاه نظامي آمريكا در خليج گوانتانامو كه در خاك كوبا قرار دارد داشته باشيم. آنها خاك كوبا را با اين پايگاه نظامي اشغال كرده‌اند. آمريكايي‌ها بايد همچنين ارسال امواج تلويزيوني و راديويي عليه كوبا را متوقف كنند. مسائل زيادي از اين دست پس از سال‌ها تنش وجود دارد اما مسئله بنيادي اين است كه آمريكا بايد ماهيت سياست خود را در قبال كوبا تغيير دهد.
- فيدل كاسترو، رهبر انقلاب كوبا بارها گفته است كه نمي‌شود به آمريكا اطمينان كرد. با نقشي كه كاسترو در كوبا دارد به نظرتان مذاكرات چطور پيش مي‌رود؟
فيدل كاسترو، رهبر تاريخي انقلاب كوباست. از زمان انقلاب كوبا ما صدمه و ضربه‌هاي مختلفي را به‌خاطر تجاوزهاي آمريكا عليه كشورمان متحمل شده‌ايم. اقدام‌هاي مختلفي از سوي آمريكا صورت گرفته كه اين دشمني را نشان داده است. فيدل كاسترو ديگر در دولت كوبا نقشي ندارد اما به‌خاطر همين سابقه است كه مي‌گويد نمي‌تواند به آمريكايي‌ها اطمينان كند. او هم مانند ديگر مردم كوبا از سياست‌هاي آمريكا عليه كوبا لطمه ديده و آنها را لمس كرده است.
رهبر تاريخي انقلاب كوبا گفته است كه از تصميم براي مذاكره حمايت مي‌كند اما ما نمي‌توانيم به آمريكا اطمينان كنيم. اين مسئله هم به‌خاطر سابقه‌اي كه او از آمريكا مي‌داند طبيعي است. آمريكايي‌ها هم هنوز هيچ اقدام و كاري براي اينكه رويكرد جديدي از خود نشان دهند و اين بي‌اعتمادي را از بين ببرند صورت نداده‌اند. براي كساني كه از نتايج اقدام‌هاي آمريكا عليه كوبا رنج ديده‌اند بسيار سخت است كه در مدت كوتاهي بتوانند به اين كشور اطمينان كنند. آمريكايي‌ها بايد نشان دهند كه رويكرد و سياست‌شان تغيير كرده است.
- هميشه مقام‌هاي كوبا از بي‌اعتمادي به آمريكا حرف زده‌اند. فكر مي‌كنيد واشنگتن بايد چه كارهايي انجام دهد كه قابل اعتماد باشد؟
آمريكايي‌ها پرونده‌اي قطور و سابقه زيادي در دشمني با كوبا ازجمله تجاوز نظامي در سال 1961دارند. آنها كارهاي زيادي بايد انجام دهند تا بشود به آنها اعتماد كرد. همانطور كه گفتم آنها بايد ماهيت سياست خارجي خود را در قبال ما تغيير دهند. دشمني عليه ما را پايان دهند و از هر نوع تجاوزي عليه كوبا اعم از سياسي، اقتصادي و تجاري دست بردارند. ما به مردم آمريكا اطمينان داريم اما اعتمادي به دولت اين كشور نداريم. ما به مردم آمريكا احترام مي‌گذاريم و دوست داريم روابط خوبي با آنها داشته باشيم اما نمي‌توانيم هيچ نوع زورگويي و تحميل را از سوي دولت آمريكا قبول كنيم.
اين بنياني است كه در مذاكرات ما وجود دارد. ما هيچ وقت درخواستي از واشنگتن در حوزه استقلال، تغيير رژيم يا تغيير داخلي در اين كشور نداشته‌ايم. زماني كه از روابط دوطرف حرف مي‌زنيد نمي‌توانيد از طرف مقابل خواستار تغيير رژيم يا سياست‌هاي داخلي آن شويد. ما حاضر به مذاكره با آمريكايي‌ها در شرايط برابر و عادلانه با احترام متقابل شده‌ايم.
- كشور شما از تحريم‌هاي آمريكا چقدر صدمه ديده است؟
بسيار زياد. ما ميلياردها دلار به‌خاطر تحريم‌هاي آمريكا عليه كوبا ضرر مي‌كنيم. به‌خاطر تحريم‌هاي آمريكا نمي‌توانيم روابط عادي تجاري با بسياري از كشورها ازجمله آمريكا به جز موارد محدود داشته باشيم. براي ما تحت اين تحريم‌هاي شديد بسيار سخت بوده است كه روابط تجاري خود را با بسياري از كشورها گسترش دهيم؛مخصوصا با كشورهايي كه به دلار آمريكا وابسته هستند و روابط تجاري با واشنگتن دارند.
به همين‌خاطر است كه مي‌گوييم مذاكرات ميان آمريكا و كوبا تنها يك مسئله دوجانبه نيست يك مورد همه جانبه است كه به كشورهاي مختلفي ارتباط پيدا مي‌كند. ما تحت تحريم‌ها بسيار صدمه خورده‌ايم و مشكلات زيادي ازجمله در واردات كالا داشته‌ايم. مواردي وجود دارد كه تحت انحصار شركت‌هاي آمريكايي است. تحريم‌ها باعث شده تا جلوي پيشرفت و توسعه كشور ما گرفته شود و سال‌ها از جامعه جهاني خواسته‌ايم كه از اجراي اين تحريم‌ها امتناع كنند.
- به‌عنوان قدمي در بهبود روابط، آمريكايي‌ها هيچ‌كدام از تحريم‌هاي شما را تعليق يا لغو كرده‌اند؟
تا‌كنون هيچ قدمي از سوي آمريكايي‌ها براي تعليق يا لغو تحريم‌ها برداشته نشده است؛ بايد بگويم هيچ اقدام عملي صورت نگرفته است. ما تنها مذاكرات را براي عادي‌سازي روابط شروع كرده‌ايم كه به‌نظر ما بسيار طولاني و پيچيده خواهد بود. موارد زيادي به‌عنوان مانع در اين مسير وجود دارد كه بايد برداشته شوند؛ مانند مذاكرات هسته‌اي شما. اميدواريم كه در نهايت پس از اين مسير طولاني مذاكرات به توافق نهايي دست پيدا كنيم. همه اين مسائل اما مشروط به تغيير سياست آمريكا در قبال كوبا و احترام به استقلال و تماميت ارضي كشور ماست.
- مردم كوبا درباره تلاش براي عادي‌سازي روابط با آمريكا چه نظري دارند؟
مردم كوبا آدم‌هايي بسيار روشنفكر هستند. ما روابط بسياري خوبي با كشورهاي بسياري در جهان داريم و به مردم آمريكا هم احترام مي‌گذاريم. مشكل ما سياسي است و بين دولت‌هاي كوبا و واشنگتن وجود دارد. اين به‌خاطر سال‌ها تلاش آمريكا براي تحميل سياست‌هاي خود عليه كوباست. مردم كوبا دوست دارند كه ارتباط فرهنگي با مردم آمريكا داشته باشند و افكار عمومي كوبا نسبت به اين مذاكرات خيلي خوشبين هستند و اميدوارند كه روابط ميان دوطرف بهبود يابد. ما به مذاكرات خوشبين هستيم اما همزمان از استقلال و تماميت ارضي خود دفاع مي‌كنيم.
- پس از سال‌ها دشمني و آنطور كه شما مي‌گوييد صدها بار تلاش سيا براي ترور فيدل كاسترو فكر مي‌كنيد چه شده است كه حالا و در اين موقعيت آمريكايي‌ها به فكر آب كردن يخ روابط ميان دوطرف افتاده‌اند؟
دلايل مختلفي درباره اين مسئله وجود دارد اما به‌نظر ما مهم‌ترين مورد آن تغيير محيط و شرايط در آمريكاي لاتين است. دولت‌هاي آمريكاي لاتين اكنون به يكپارچگي و وحدت رسيده‌اند و آمريكايي‌ها مي‌دانند كه ديگر مانند گذشته نمي‌توانند سياست‌هاي خود را در اين منطقه تحميل كنند.
آنها فهميده‌اند كه بايد سياست خود را تغيير دهند و به همين‌خاطر به‌دنبال عادي‌سازي روابط با كوبا هستند اما از سوي ديگر دست به تحريم ونزوئلا مي‌زنند. اين يك روش اشتباه از سوي آمريكاست كه همزمان با مذاكره با كوبا كشور ديگري در آمريكاي لاتين را مورد تحريم قرار مي‌دهند. آمريكايي‌ها بايد بدانند كه ديگر شرايط تغيير كرده و بايد روش خود را در قبال كشورهاي منطقه آمريكاي لاتين تغيير دهند.