به گزارش سایت خانه موسیقی داریوش پیرنیاکان، دبیر و سخنگوی خانه موسیقی گفت: با توجه به اینکه چند سال قبل ردیف موسیقی ایرانی را هم برای ثبت در یونسکو فرستاده بودیم، مدتها در فکر این بودیم که سازهای مختلف موسیقی ایرانی و محلی را هم در یونسکو ثبت کنیم.
با تغییر و تحولی که در آن زمان پیش آمد در این مورد وقفه افتاد، همچنین جمهوری آذربایجان ساز تار را به نام خودش در یونسکو ثبت کرد که همین مسائل برای ما هشداری بود که برای ثبت سازها اقدامی جدی انجام دهیم. در آن موقع فکر کردم که چون کمانچه در آن مناطق وجود دارد شاید آن کشور به فکر بیافتند که کمانچه را هم ثبت کند. همین باعث شد روی این قضیه فکر شود بنابراین از یک سال پیش تصمیم گرفتیم پرونده ساز کمانچه را برای ثبت در یونسکو جمع آوری کنیم. با مسئولین میراث فرهنگی تماس داشتیم و راهکارهایی را طی چند جلسه به ما ارائه دادند و یک پروسه طولانی را دنبال کردیم.
پیرنیاکان با اشاره به نقش کانونهای خانه موسیقی در جمعآوری پرونده ثبت ساز کمانچه در یونسکو گفت: در خانه موسیقی کانون پژوهشگران و کانون نوازندگان سازهای ایرانی همکاری تنگاتنگی برای جمع آوری پرنده ساز کمانچه داشتند که یک گروه 6 نفره از این دو کانون کار را دنبال کردند.
وی افزود: برای جمع آوری پرونده تحقیقات میدانی و کتابخانهای زیادی باید صورت بگیرد تا نکات زیادی را در مورد آن ساز یا فرهنگ جمع آوری شود و ادله محکمی باید تا در یونسکو قابل قبول باشد. این گروه در طول این یکسال خیلی کارهای مفیدی انجام دادند. برای مثال این گروه نمی دانستند که چه پروسهای برای ثبت ساز باید طی شود، که ما از دوستان میراث فرهنگی خواستیم تا مستر کلاس هایی را برای گروه تشکیل دادند.
رئیس کانون نوازندگان سنتی خانه موسیقی با اشاره به محتوای پرونده ثبت ساز کمانچه گفت: این پرونده نه تنها ادله نوشتاری به همراه دارد بلکه یک فیلم هم در این پرونده موجود است. این فیلم یک ساعته تصاویری از مناطقی است که این ساز در آنجا نواخته می شود را نشان می دهد؛ نوازندگان مناطق مختلف در این فیلم اجرا داشته اند؛ ساخت ساز از آغاز تا انتها در آن نشان داده شده و همچنین جاهایی که ساز در آنجا تدریس می شود از جمله هنرستان ها، آموزشگاه ها و دانشگاه ها را شامل میشود.
وی افزود: از بین این فیلم یک ساعته تنها باید 10 دقیقه فیلم انتخاب شود زیرا در یونسکو فیلم های طولانی تر قابل قبول نیست. همین حساسیت و وسواس زیادی را می طلبید تا این فیلم 10 دقیقه ای بتواند گویای ادله محکم باشد. این فیلم باید زیر نویس و نریشن انگلیسی داشته باشد و همچنین تمامی مدارک باید به انگلیسی ترجمه شود.
دبیر و سخنگوی خانه موسیقی گفت: ما موفق شدیم این مدارک و پرونده و فیلم ها را اوایل اسفند به میراث فرهنگی رساندیم که بتوانند به یونسکو ارسال کنند و یونسکو هم آن را اعلام وصول کرده است. پرونده ما الان در نوبت بررسی قرار دارد و در سال 2016 در یونسکو بررسی می شود.
وی در باره روال کاری یونسکو برای ثبت یک ساز گفت: روال کاری ثبت در یونسکو به همین صورت است که پرونده را یک سال قبل ارائه می دهند و مراحلی در آنجا وجود دارد که انجام می شود. بعد از آن در کنفرانس عمومی یونسکو مطرح می شود که اگر اعتراضاتی وجود دارد ارائه شود. این پرونده ها را به همه نمایندگی ها ارائه می دهند و نمایندگی کشور ها اگر موردی وجود داشت باید اعتراض کنند؛ در مورد پرونده ساز تار باید بگویم نمایندگی وقت ما در یونسکو به این پرونده اعتراضی نکرده بود. من هم از طریق سایت ها متوجه شدم که ساز تار توسط جمهوری آذربایجان به ثبت رسیده است و بعد از آن گفتگو کردم و سر و صدایی راه افتاد که متاسفانه همان موقع هم این مساله دنبال نشد.
پیرنیاکان در پایان با اشاره به تلاش خانه موسیقی برای جمع آوری پرونده برای ثبت دیگر ساز ها گفت: ما این گروه را حفظ خواهیم کرد و سعی میکنیم برای سازهای دیگر هم پروندههایی را جمعآوری کنیم. این دوستان هم بسیار علاقمند هستند تا این کار انجام شود و سالهای دیگر این پرونده ها را برای ثبت در یونسکو ارائه دهیم. در پایان جا داد از آقایان دکتر نظری و دکتر پرمون از دوستان و همکاران ما در سازمان میراث فرهنگی که در این راه همراه ما بودند، تشکر ویژه داشته باشم.