دولت يازدهم در بودجه سال93 رقمي براي حمل ونقل ريلي شهري اختصاص داد كه كارشناسان با عنوان «فقيرترين بخش بودجه» از آن ياد كردند و با فاصله گرفتن از سال مالي گذشته هماكنون مشخص شده كه دولت تنها 10درصد پرداخت قانوني خود را در سال گذشته انجام داده است. سال93 اعتبارات تخصيص يافته به متروي تهران از سوي شهرداري تهران بالغ بر 1100ميليارد تومان بود كه منجر به پيشرفت فيزيكي توسعه خطوط حملونقل ريلي شده و بنابر وعده مديريت شهري، قرار است هرماه يك ايستگاه مترو به پايتخت اضافه شود.
در عين حال دولت به پرداخت سهم قانوني خود توجهي نكرد. مسعود رنجبريان، مديركل برنامهريزي و توسعه شهري معاونت حملونقل و ترافيك شهرداري تهران در گفتوگو با همشهري تصريح كرد كه در سال93 از سوي مديريت شهري حدود 2هزارميليارد تومان اعتبار به متروي پايتخت اختصاص يافت كه از اين عدد 1100ميليارد آن بهصورت نقدي پرداخت شد و در ساير بخشها نيز مديريت شهري به تعهد خود عمل كرد.
در عين حال دولت مطابق ماده5 قانون حمايت از سامانههاي حملونقل ريلي شهري بايد دستكم 50درصد هزينههاي متروي تهران را پرداخت كند كه اين رقم بايد 1100ميليارد تومان باشد اما دولت حدود 10درصد اين رقم يعني 109ميليارد تومان را به پايتخت پرداخته است. ناگفته نماند دولت در اين زمينه حتي به رقم مصوب 275ميليارد توماني نيز پايبند نبود؛ و در نهايت حدود 40درصد رقم مصوب محقق شد.
- انتظارات و واقعيات
براساس سند برنامه 5ساله شهرداري تهران (93 تا 97) در سال93 بايد 30كيلومتر مترو در تهران به بهرهبرداري ميرسيد كه شامل 18كيلومتر از خط3 و 12كيلومتر از خط7 ميشد. پيش از اين سيدجعفر تشكري هاشمي معاون حملونقل شهردار تهران اعلام كرده بود كه تنها براي تكميل خط3، رسيدن واگنها، پلههاي برقي و تمام ملزومات ايستگاهي به حدود 3هزار ميليارد تومان بودجه نياز است. البته اين بودجه بهعلاوه قرار است در ساخت پايانه ريلي براي مبدا خط3 در جنوب ايستگاه آزادگان، تجهيز هواكشهاي ايستگاهي و تونلها و همچنين رفع نواقص موجود هزينه شود. اما دولت از اين رقم تنها به پرداخت 109ميليارد تومان اكتفا كرد تا مديريت شهري يكتنه بار پيشرفت حملونقل تهران را به دوش بكشد. اين همان دليلي است كه افتتاح 30كيلومتر متروي سالگذشته را با تأخير مواجه كرده است.
- ساخت يك كيلومتر مترو با اعتبار دولتي
براساس آخرين اعلام هابيل درويشي مديرعامل شركت متروي تهران و حومه، براي ساخت و احداث هر كيلومتر مترو به 150ميليارد تومان اعتبار نياز است كه از اين ميزان دولتمردان رقم ناچيزي را پرداخت كردهاند. پيشبيني ميشود براي سال94 با توجه به تكيه بر اعتبارات دولتي تنها بتوان يك كيلومتر مترو در تهران ساخت. بدينترتيب مشخص ميشود كه در سالجاري نيز نبايد بودجه اختصاص يافته دولتي را كمكي چشمگير براي حملونقل ريلي تهران دانست و بار اصلي براي ساخت و توسعه مترو در تهران همچنان بر دوش مردم و شهرداري تهران خواهد بود.
- چرا مترو و بودجه آن مهم است؟
استفاده از مترو بهعنوان يك سيستم حملونقل شهري همواره بهعنوان يكي از راهحلهاي اساسي ترافيك شهري و صرفهجويي در وقت شهروندان مطرح بوده است. امروز اهالي پايتخت اين واقعيت را كه مترو تنها مشكلگشاي سفرهاي درونشهري است ، پذيرفتهاند. همچنين مترو مهمترين راه براي كاهش آلايندههاي مضر آب و هوايي است كه هراز گاهي سلامت شهروندان را هدف قرار ميدهند. اما توسعه زيرساختهاي آن رابطه مستقيم با بودجه مترو دارد.