16سال از عمر طرح زيرگذر شدن خط‌آهن منطقه 17و 18تهران مي‌گذرد و حالا حدود يك‌كيلومتر باقيمانده آن حسابي دردسرساز شده است. صداي گلايه اهالي محل بارها از صداي سوت قطارهاي گذري هم بالاتر رفته اما انگار گوش شنوايي نيست. اگرچه بارها شهرداري تهران اعلام كرده كه درصورت اتمام پروژه و واگذاري ملك سطحي خط‌آهن، آمادگي لازم را براي احداث طولاني‌ترين پياده‌راه كشور دارد اما به‌نظر مي‌رسد ديگر نهادهاي اجرايي، قصدي براي فراهم كردن بستر لازم را ندارند.
به هرحال آنچه مشخص است اينكه مردم بخشي از جنوب‌غرب پايتخت نه‌تنها بايد صداي تردد هواپيماهاي بالاي سرشان و آلودگي هواي چند كارخانه آلاينده كه براي انتقال به خارج از شهر مقاومت مي‌كنند را تحمل كنند بلكه بايد با رنج صدا و لرزش‌هاي گذر حدود 15قطار در روز هم كنار بيايند.
يكي از اهالي محله خليج‌فارس كه خانه‌اش تنها چند متري با خط‌آهن فاصله دارد به خبرنگار همشهري ميگويد: «قطارها بيشتر ظهرها سر مي‌رسند و بوق بلند آنها اعصاب همه را خرد مي‌كند. بوق‌شان هم بيشتر به اين خاطر است كه بچه‌ها از روي ريل كنار بروند.» او ما را به خانه‌اش دعوت مي‌كند و كنار پنجره منتظر مي‌مانيم تا قطاري عبور كند. قطار اول كه ظاهر‌تروتميزي دارد با سرعت از محل مي‌گذرد و كمي بعدتر قطار ديگري با سرعت آرام سر مي‌رسد كه حركتش با لرزش‌هاي خفيف اين آپارتمان و واحد طبقه چهارم همراه مي‌شود.
- نشاني از 488پايه ستون تونل نيست!
همراه با عكاس روزنامه به انتهاي كوچه بلفكه جنوبي در اين محل مي‌رويم. از كنار يك چاله آب گل‌آلود عبور كرده و به جايي مي‌رسيم كه به راحتي مي‌شود روي خط آهن رفت. بولدوزري براي احداث يك‌زيرگذر خودرويي خاكبرداري مي‌كند و پروژه احداث خط جديد تردد متروي اقماري تهران تا كرج نيز همچنان ادامه دارد. جالب اينجاست كه كاركنان و كارگران پروژه نسبت به عكاسي و تهيه خبر از محدوده حساس‌تر از حضور بچه‌هاي سرگرم بازي روي خط‌آهن هستند. محسن.م، يكي ديگر از اهالي محل به اعتراضات 4ساله خودشان براي بي‌توجهي مسئولان در انتقال خطوط آهن به زير زمين اشاره مي‌كند و ميگويد: «در شادآباد كه بيشتر بازار آهن است، خطوط ريلي را به زير زمين برده‌اند اما نمي‌دانيم چرا در اين منطقه مسكوني اين اتفاق نمي‌افتد. چرا نبايد وعده دولت قبلي تا تحقق نتيجه اجرا شود؟ آيا نبايد مجلس شوراي اسلامي پيگير اين مسئله باشد؟»
عضو شوراياري محله خليج‌فارس شمالي نيز در گفت‌وگو با خبرنگار همشهري مسائل ديگري را در رابطه با اين پروژه عنوان مي‌كند. به گفته علي‌اكبر همتي بعد از اينكه وزير راه و شهرسازي دولت پيشين وعده زيرگذرشدن خطوط راهآهن را اعلام كرد، مانع‌تراشي‌هاي برخي هم شروع شد. وي اينكه خط‌آهن نمي‌تواند از زير پل كن عبور كند را در اين‌باره مثال مي‌زند و ميگويد: «با وجود اين، شركت مشاور گفت كه مشكلي وجود ندارد و سپس 488پايه ستون براي احداث تونل حفر شد. از اين تعداد براي 300پايه بتن ريخته و 180پايه ميلگرد زده شد.» اينطور كه همتي عنوان مي‌كند دولت جديد هم 5ماه روي اين پروژه كار كرده اما يكباره پروژه متوقف و روي پايه‌ها با خاك پوشانده شده است. در اين ميان يكي از معتمدان محل نيز مدعي مي‌شود احداث پايه ستون‌هاي تونل كه البته الان اثري از آنها نيست بالغ بر 20ميليارد تومان هزينه در بر داشته است.
به گفته همتي جلسات‌شان با شركت راهآهن و اعضاي كميسيون عمران مجلس هم بي‌نتيجه مانده و نامه نايب‌رئيس مجلس به وزير راه و شهرسازي فعلي هم پاسخ شفافي نداشته است؛ هرچند اعلام كرده‌اند كه تا نتيجه نهايي، پروژه موقتا بايد متوقف شود. عضو شوراياري محله خليج‌فارس شمالي ميگويد كه راهآهن بر اين نظر است كه به زيرزمين رفتن خط‌آهن در اين محدوده يك‌كيلومتري (از پل كن تا تقاطع بزرگراه آزادگان) امكان‌پذير نيست. البته در مهر‌ماه سال91 نيز مديرعامل راهآهن وقت طي گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام كرده بود كه مسير خط آهن از پل نواب تا بازار آهن شادآباد به زيرزمين منتقل مي‌شود. روزنامه همشهري نيز براي روشن شدن ماجرا مكاتبات متعددي را با شركت راهآهن انجام داد اما پاسخي از سوي مسئولان اين شركت دريافت نكرد.
- بيمارستان چرا در لب‌خط؟
يكي از مسائلي كه نمي‌شود كتمان كرد اين است كه قدمت خط آهن خيلي بيشتر از منطقه مسكوني اطرافش است و بايد حريم راهآهن حفظ مي‌شد. البته حريم ريل هم براي يك‌خط راهآهن حفظ شده است اما همتي، عضو شوراياري محله خليج‌فارس شمالي سؤالش اين است كه چرا بايد خطوط جديد كه نياز به حريم بيشتر دارند احداث شود؟ وي از اينكه در آينده قطارهاي جديد با سرعت بالغ بر 200كيلومتر در ساعت، به هر دليلي از ريلي خارج شوند اظهار نگراني مي‌كند و بر اين نظر است كه به اين خاطر بايد حريم ريل حفظ شود. شايد يكي از راه‌ها همكاري مسئولين در خريدن خانه‌هاي كوچه لب خط و ساختن راهي امن براي عبور و مرور اهالي، به‌خصوص دانش‌آموزان باشد.
در اين ميان اينكه چرا بيمارستان فياض‌بخش در نزديكي خط‌آهن احداث شده جاي سؤال دارد. همتي در اين‌باره نيز ميگويد كه قرار است تعدادي تخت به آن اضافه شود. يكي از كاركنان اين بيمارستان نيز ميگويد كه عبور قطارها باعث لرزش برخي دستگاه‌ها و تأثيرگذاري روي نتايج آنها مي‌شود.
- از لحاظ فني امكان‌پذير نيست
رئيس كميسيون عمران و حمل‌ونقل شوراي شهر تهران چندين‌بار در اين‌باره در صحن شورا تذكر داده است. احمد دنيامالي در گفت‌وگو با همشهري آخرين وضعيت اين پروژه را چنين اعلام مي‌كند: «به هرحال بخش عمده‌اي در منطقه18 تا پل كن به زير زمين رفته اما طبق آن چيزي كه شركت راهآهن اعلام كرده از لحاظ فني اين اقدام براي بعد از پل امكان‌پذير نيست.» به گفته وي اساسا رفتن كل اين خط آهن به زيرزمين مشكلات فني خاصي داشته و دارد كه ارتباط به مديريت شهري تهران ندارد. احتمالا مشكلاتي كه دنيامالي به آن اشاره مي‌كند بحث آلودگي صوتي و لرزش‌هاي جت‌فن‌ها و مشكلات خروجي آب در تونل راهآهن منطقه17 است.
- احداث بزرگ‌ترين پياده‌راه كشور روي تونل راهآهن
دنيامالي، رئيس كميسيون عمران و حمل‌ونقل شوراي اسلامي از آخرين توافقات صورت گرفته براي احداث پياده‌راه در مناطقي كه خطوط راهآهن به زيرزمين رفته است خبر مي‌دهد. به گفته وي شهردار تهران نيز دستور طراحي پياده‌راه‌سازي و زيباسازي اين محدوده را صادر كرده است. اينطور كه دنيامالي گفت احتمالا در فصل تابستان در اين بخش از مناطق 17 و 18 تهران تحول مناسبي از نظر توسعه فضاي سبز با رويكرد مبلمان شهري شاهد خواهيم بود. شهرداري تهران هم اواخر سال گذشته جلساتي را با مسئولان راهآهن برگزار كرد و توافق شد كه 10كيلومتر از اين راهآهن به بزرگ‌ترين پياده‌راه كشور تبديل شود. همچنين پيش‌بيني مي‌شود پاركينگ‌هايي با فضاي قابل توجه براي كاهش معضل ترافيكي احداث شود.