و در غیر اینصورت پایداری جوامع موقتی و متزلزل خواهد بود .
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محمد بهشتی رئیس ایکوم ایران و رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در نشست خبری که به مناسبت هفته موزه‌ها در محل پژوهشگاه برگزار شد با بیان این مطلب گفت: هر سال ایکوم شعاری را برای توجه بیشتر به جنبه های مختلفی که موزه می‌تواند داشته باشد و هم نسبت موزه با محیط پیرامونش اعم از محیط انسانی، محیط طبیعی، فرهنگی و جهات مختلف مطرح می‌کند.
او تصریح کرد: تقریبا می‌توان گفت که موضوعات مختلف و شعارهای مختلف که ایکوم مطرح می‌کند هیچگونه مغایرتی با سالهای قبل و بعدش ندارد و اگر دقت کنیم می‌بینیم که همه آنها از یک جنس هستند و به یک موضوع مربوط هستند.
رییس ایکوم با اشاره به اینکه هدف مطرح ساختن معنا و مفهوم جدیدی از موزه نیست افزود: ایکوم تلاش می‌کند جنبه جدیدی از موضوع موزه را مورد توجه قرار داده و توجهات را به سوی آن جلب کند .
بهشتی در ادامه نسبت بین موزه و پایداری را موضوع انتخابی امسال توسط ایکوم جهانی اعلام کرد و به بیان عبارت پایداری پرداخت.
او با اشاره به اینکه درباره تفاوت توسعه پایدار و ناپایدار تأمل جدی نمی کنیم خاطر نشان ساخت که فقط می‌دانیم توسعه پایدار خوب است چون پایدار می‌باشد.
به گفته بهشتی، سابقه تاریخی بشر حکایت از این دارد که هر زمان جامعه ای در وضعیت پایداری قرار گیرد فرهنگ در آن فرصت عرض اندام پیدا کرده است و در دوره ای که بحران و ناپایداری وجود داشته فرهنگ به سایه رفته و وظیفه اش تنها حفظ بقا شده است.
رییس ایکوم با تأکید بر این نکته که شکوفایی فرهنگ در دوره های ثبات و پایداری اتفاق می‌افتد گفت : بنا به مأموریتی که موزه دارد و آن تذکر نسبت به فرهنگ، به کیستی و یادآوری جایگاه هر سرزمین است ،می بینیم که نسبت بین موزه و پایداری نسبتی مستقیم است .
او تصریح کرد: موزه‌ها هم محصول پایداری جوامع هستند و هم عامل آن به عبارت دیگر در نسبت با پایداری جوامع یک نسبت دوسویه دارند ؛ یعنی هم علت قرار می‌گیرند هم معلول.
رئیس ایکوم ایران افزود: هر قدر موزه‌ها نقش خودشان را بهتر ایفا کنندجامعه را به سمت ثبات و پایداری بیشتر و بهره مندی از این ثبات و پایداری پیش می‌برند و در غیر اینصورت پایداری جوامع موقتی و متزلزل خواهد بود.
موزه‌ها اگر مأموریت خود را درست انجام دهند، مانند ستون هایی هستند که باعث استحکام جوامع می‌شوند و در غیر اینصورت بود و نبودشان تفاوتی ندارد.
بهشتی گفت :با این توضیحات می‌بینیم که شعار امسال که توسط ایکوم مشخص شده یک ضلع دیگر از منشور موزه را بیان می‌کند و چیزی مغایر با شعارهای سال گذشته نیست.
بهشتی شکوفایی موزه‌ها را محصول پایداری جامعه دانست و افزود: درکاری که ما در ایکوم ایران انجام می‌دهیم همین دو سو وجود دارد یعنی اینکه وقتی کمیته موزه های ایران فعال است حکایت از این دارد که میزان و نوع فعالیتش حاصل پایداری جامعه است و خود فعالیتش می‌تواند به پایدار شدن جامعه کمک کند.
ما در جامعه محدودی که جامعه موزه‌ها است کار می‌کنیم همانگونه که حضور ذهن دارید در دولت گذشته برای موزه‌ها شرایط ناپایداری ایجاد شده بود و ایکوم در آن زمان برای کشتی طوفان زده موزه های کشور نقش یک لنگر را ایفا می‌کردو آنجا ما نقش علت قرار گرفتن ایکوم را می‌دیدیم.
رئیس ایکوم ایران اظهار داشت: امروزوبا توجه به قرار و آرامش حاکم بر حوزه موزه‌ها و رونق و گسترش فعالیت موزه‌ها شاهد یک جنبه دیگری از موجودیت ایکوم هستیم که متأثر از این وضعیت ثبات و قرار است و ایکوم فعالیت هایش را گسترش می‌دهد و جمله مصادیق آن در انتخاب موزه برتر متجلی خواهد شد.
- انتخاب موزه برتر
در ادامه این نشست سید محمدمحیط طباطبایی قائم مقام ایکوم به بیان گوشه ای از برنامه های هفته موزه‌ها پرداخت و تصریح کرد که :امسال در رأس برنامه های هفته موزه‌ها انتخاب موزه برتر را داریم.
به گفته وی : انتخاب موزه برتر یک مسابقه نیست و اهمیت آن در این است که موفقیت موزه های برتر می‌تواند به عنوان تجربه ای برای سایر موزه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
محیط طباطبایی با اشاره به اینکه انتخاب موزه برتر در 2بخش موزه های دولتی و خصوصی انجام می‌شود خاطر نشان ساخت که موزه برتر در 12شاخص ایکوم جهانی و ایکوم ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.
قائم مقام ایکوم، آموزش، بازدید از موزه ها، گردآوری، نگهداری، حفاظت، توسعه، خلاقیت، تلاش برای بقا، کودک و نوجوان و ...را شاخص های مورد نظر برای انتخاب موزه برتر در سطح کشور اعلام کرد که در این میان بخش های بقاو کودک و نوجوان مربوط به ایکوم ایران است .
وی با اشاره به برنامه های دیگر ایکوم در هفته موزه‌ها اظهار داشت: همانند هر سال موزه هایی که مکان ندارند توسط ایکوم معرفی می‌شوند همانطور که سال گذشته موزه گرافیک معرفی و صاحب مکان شد.
محیط طباطبایی، برگزاری همایش‌ها، نمایشگاه آثار مجموعه داران، تکریم پیشکسوتان، تجلیل از واحد های صنفی که 80سال موجودیت خود را حفظ کرده اند ،محکوم کردن تخریب موزه موصل و ...را نیز از برنامه های ایکوم در هفته گرامیداشت موزه‌ها اعلام کرد.
وی ابراز امیدواری کرد نگاه موزه ای در جامعه، تشکل‌ها، نهادها و...عمیق تر شود و به دلیل به وجود آمدن همگرایی فعالان در حوزه موزه شاهد اتفاق هایی باشیم که این نگاه‌ها را تقویت می‌کند.
- نقش موزه‌ها و بناهای تاریخی در اقتصاد هر منطقه
محیط طباطبایی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا بخش اقتصاد موزه‌ها باید توسط خودموزه تأمین شود گفت: در هیچ جای دنیا موزه‌ها خود کفا نیستند و مردم به عنوان صاحبان میراث فرهنگی باید بدانند که حمایت از میراث فرهنگی حمایت از خودشان است و این مردم ،دولت، شهرداری‌ها و ...هستند که می‌توانند موزه‌ها را اداره کنند.
بهشتی نیزدر پاسخ به این پرسش گفت: فرض کنید یک سال درب تخت جمشید، حافظیه، سعدیه و سایر اماکن تاریخی شیراز بسته شود آن وقت ببینید برای رفتن به شیراز بهانه ای باقی می‌ماند؟دراین صورت تمام اقتصاد منطقه شامل خرید، فروش حمل و نقل و...که بر پایه گردشگری در منطقه استوار است از بین می‌رود زیرا که همه اینها به بهانه بازدید از این آثار تاریخی است که اتفاق می‌افتد.
او تصریح کرد: اگر ما اقتصاد دان‌ها را متوجه این موضوع بکنیم می‌شود توقع داشت که موزه محل در آمد شود زیرا در آن صورت می‌توان در آمد موزه را در محیط پیرامونش، نه در خود موزه و صرف فروش بلیط جستجو کرد.
محیط طباطبایی در پاسخ به پرسش دیگری در باره مشورت گرفتن از رئیس و قائم مقام ایکوم در مورد ساخت و اداره موزه‌ها گفت: در بیشتر این موارد پیشنهادهایی بدون آنکه رسانه ای شود توسط ایکوم ارایه می‌شود و برخی موارد نیز اصلا مورد توجه قرار نمی گیرد .مثلا زمانیکه موزه هنرهای ملی بسته و قرار شد به خیابان آزادی منتقل شود ایکوم در اعتراض های شفاهی و کتبی مخالفت خودش را مطرح کرد و این موزه به جای اول خود برگشت.
همین موضوع در مورد بسته شدن موزه های بهزاد و میرعماد نیز تکرار شد که با تلاش ایکوم این موزه‌ها باز شدند.
بهشتی نیز در پاسخ به این خبرنگار تصریح کرد: ایکوم یک موقعیت مشورتی و دیده بانی دارد، مشاهده می‌کند ونظر می‌دهد و برایش مهم نیست چه کسی متصدی اجرا است زیرا تنها موزه برایش اهمیت دارد.
او تأکید کرد:ایکوم در امر موزه‌ها صاحب تجربه و نظر است و ما اطمینان داریم که مشورت‌ها سنجیده مطرح می‌شوند و الزام آور نیستند زیرا ما مقام حاکمیتی نیستیم.
محیط طباطبایی در پاسخ به پرسشی درباره میزان همسو بودن استانداردهای موزه های ایران با استانداردهای ایکوم جهانی گفت:استاندار یک مقوله قطعی نیست و بستگی به مخاطب، محیط، شرایط و ...تغییر می‌کند و ارتباطی که بین موزه و مخاطب وجود دارد مهم است.
به طور مثال یک نانوایی در وین از دید ایکوم موزه است زیرا که سالهاست موجودیت خود را به عنوان نانوایی حفظ کرده است.
بهشتی در پاسخ به به پرسشی مبنی بر اینکه آیا در برنامه توسعه جایی برای ایکوم در نظرگرفته شده است اظها راشت : ایکوم یک تشکل مردمی (NGO) است و اگر برای تداوم فعالیت خود نیاز به پشتوانه دولتی ندارد.
او تأکید کرد:یک تشکل مردمی اگر صدایش بلند باشد و توسط رسانه‌ها حمایت شود می‌تواند به راحتی فعالیت کند و بدیهی است که حمایت دولتی تشکل مردمی را از ماهیت اصلی اش خارج می‌کند.
مراسم انتخاب موزه برتر همزمان با 28اردیبهشت روز جهانی موزه ،ساعت 17عصر در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار می‌شود.