به گزارش ایرنا، سید عباس عراقچی در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما از نیویورک تاکید کرد: ما در مذاکرات پذیرفته ایم که پروتکل الحاقی را اجرا کنیم به شرطی که مجلس شورای اسلامی نیز اجرای آن را بپذیرد لذا تصویب نهایی پروتکل الحاقی در دست دولت نیست بلکه در دست مجلس شورای اسلامی است البته ممکن است دولت برای مقطعی داوطلبانه آن را اجرایی کند که آن هم باز منوط به دیدگاه نمایندگان مجلس شورای اسلامی است.
وی تاکید کرد: پروتکل الحاقی دسترسی‌های بیشتر و امکان نظارت و اعتماد سازی بیشتری را برای آژانس فراهم می‌کند و همان طور که گفته شد بیش از ۱۰۰ کشور دنیا در حال حاضر این پروتکل را اجرا می‌کنند و با توجه به دغدغه‌های امنیتی کشور‌ها پروتکل الحاقی به نحوی تنظیم شده که بازرسان آژانس نتوانند از نظارت‌هایی که انجام می‌دهند، سوء استفاده کنند.
عراقچی تاکید کرد: ما روی این نکته به شدت حساس هستیم و همه راه‌هایی که این نظارت‌ها و بازرسی‌ها بتواند منجر به سوء استفاده‌های احتمالی توسط بازرسان آژانس شود را شناسایی کرده و آن‌ها را بسته‌ایم لذا برای نظارت‌هایی که پذیرفته شده است دغدغه‌های امنیتی درنظر گرفته شده است.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در رد ادعاهای غرب درمورد تلاش ایران برای دستیابی به سلاح کشتار جمعی گفت: ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران و براساس فتوای رهبر معظم انقلاب اعتقاد داریم که سلاح‌های کشتار جمعی خلاف اصول بشریت، اخلاق و بالا‌تر از آن‌ها خلاق اعتقاد اسلامی ماست.
وی تصریح کرد: ما بر اساس فتوای مقام معظم رهبری هیچ‌گاه سراغ این سلاح‌های نرفته و نخواهیم رفت علی الاصول برای اعتماد سازی و برای شفاف سازی مشکلی نداریم ولی همان طور که بار‌ها گفته شد و توسط مقام معظم رهبری نیز تاکید شده نگرانی ما در این است که از این نظارت‌ها و شفاف سازی‌ها سوء استفاده و جاسوسی صورت گیرد و بخواهند به اطلاعاتی از مراکز نظامی و دفاعی ما دست یابند و افراد و دانشمندان ما را شناسایی کنند که ما روی این مسئله به شدت حساس هستیم.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه اگر آژانس درخواست بازدید از یک مرکز نظامی ما را داشته باشد و ما مخالفت کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد، اظهار داشت: پروتکل الحاقی در این خصوص سکوت نکرده، بحث، بحث مراکز نظامی نیست بلکه بحث عمومی کل مراکزی است غیر از مراکز هسته‌ای، چرا که برای مراکز هسته‌ای ترتیبات بازرسی خاصی پیش بینی شده است.
به گفته وی برای مراکز غیر هسته‌ای نیز اگر آژانس درخواست بازرسی داشته باشد این گونه نیست که بازرسی سریع و آسان داده شود بلکه آژانس حتما باید دلایل و مدارک خود را ارائه دهد و حتما باید عنوان کند که چرا فکر می‌کند در فلان نقطه و دقیقا در کجای آن مرکز احتمالا کار غیرقانونی صورت می‌گیرد و سپس آن کشور مربوطه می‌تواند نسبت به این خواست آژانس وارد مذاکره با آژانس شود.
عراقچی گفت: در نهایت هم اگر به این نتیجه برسند که دسترسی برای آژانس ایجاد کنند این بازرسی یک بازرسی مدیریت شده است و این طور نیست که آن‌ها هر جایی که بخواهند بتوانند بازرسی کنند بلکه تحت کنترل شدید و تنها آن نقطه‌ای که مد نظرشان است و آن هم با یک ترتیبات خاصی که نتوانند به اطلاعات دیگری دست یابند صورت خواهد گرفت.
- مجموعه‌اي موازي با آژانس براي بازرسي وجود ندارد
عراقچی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا مجموعه‌ای موازی با آژانس وجود دارد که بازرسی‌ها را انجام دهد تا ما شاهد درز اطلاعات خود نباشیم، اظهار داشت: مجموعه موازی با آژانس وجود ندارد و این سازمان مورد قبول سازمان ملل و جامعه بین المللی است.
معاون وزیرامورخارجه کشورمان گفت: برای راست آزمایی و بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ما نیز آژانس بین المللی انرژی اتمی این وظیفه را بر عهده دارد لذا خود ما باید مراقب باشیم و روزنه‌های نفوذ اطلاعات را ببندیم.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه اگر ما مخالف بازدید آژانس از مراکز نظامی خودمان باشیم آن زمان چه اتفاقی خواهد افتاد چرا که راستی آزمایی‌ها منوط به بازرسی‌های آژانس است، گفت: همه چیز منوط به راستی آزمایی آژانس شده در رابطه با اقداماتی است که ایران باید در توافق انجام دهد و ربطی به مراکز نظامی ما ندارد.
وی افزود: بر اساس توافقی که ما خواهیم کرد مثلا تعداد دستگاه‌های سانتریفیوژ باید محدود شود یا اینکه ما در اراک تغییراتی ایجاد کنیم تا باعث شود پلوتونیوم کمتری تولید شود یا ذخایر مواد غنی شده ما تبدیل به سوخت شود.
عراقچی تصریح کرد: راستی آزمایی که مد نظر شماست ربطی به مراکز نظامی ندارد بلکه در رابطه با اجرای تعهدات ما در توافق آژانس است که نظارت و راستی آزمایی می‌کند مثلا تعداد سانتریفیوژ‌ها به آن تعدادی که باید می‌رسیده، رسیده است یا خیر لذا ربطی به اجرای توافق نهایی نخواهد داشت.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه اجرای توافق نهایی مراتب خود را دارد، گفت: ممکن است در آینده در راستای بحث شفاف سازی آژانس بنا به هر دلیلی درخواست بازدید از مراکز نظامی ما را داشته باشد و در آینده در راستای پروتکل الحاقی آژانس مدعی می‌شود که در یکی از مراکز غیر هسته‌ای ما مثلا اقدام غیرقانونی صورت گرفته که بر اساس پروتکل الحاقی باید درخواست بازرسی را مطرح کند.
به گفته عراقچی، دراین صورت طبق همان پروتکل باید اسناد و مدارک ارائه دهد که چرا گمان می‌کند کار هسته‌ای خلافی در فلان نقطه صورت می‌گیرد و باید مشخصات آن نقطه را بیان کند و آن طور نیست که از هر جایی که بخواهد بازدید داشته باشد بلکه بازرسان آژانس به ترتیب خاصی که نتوانند جای دیگری را ببینند به همان نقطه برده می‌شوند و از روی خاک آن نقطه و یا دیوار آن نقطه نمونه برداری می‌کنند و نمونه آن را به مراکز خود می‌برند و آزمایش می‌کنند که آیا ذرات اتمی وجود دارد یا نه لذا این بازرسی‌ها به معنی این نیست که آن‌ها مراکز نظامی ما و تجهیزات آن را مشاهده کنند.
وی در ادامه در خصوص موضوع پی.ام. دی اظهار داشت: بحث پی.ام. دی مربوط به گذشته می‌شود اما ادعاهایی وجود دارد از اینکه در گذشته ایران فعالیت‌های هسته‌ای غیرقانونی در راستای ابعاد نظامی داشته، ما این ادعا‌ها را رد کردیم و در طول ۱۰ سال گذشته هم با آژانس همکاری کردیم که ثابت کنیم این سؤالاتی را که عموماً توسط مراجعی که می‌دانیم چه کسانی هستند طراحی شده ما در پاسخگویی به این سؤالات با آژانس همکاری کردیم البته همکاری ما با آژانس فراتر از پروتکل بوده که آنجا‌ها را ما خودداری کردیم و بعد با آژانس توافقی را دو سال پیش امضا کردیم تا یک چارچوب همکاری جدیدی داشته باشیم لذا این موضوع ربطی به برنامه آینده و همکاری آینده ما نخواهد داشت.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا این دور از مذاکرات در نیویورک به اتمام رسیده است، گفت: بله، مذاکرات در این دور به اتمام رسیده است به طوری که چهار روز کامل و فشرده را با طرف مقابل درباره نگارش متن پیش نویس نهایی پشت سر گذاشتیم و دور بعدی مذاکرات سه شنبه هفته آینده در وین ازسر گرفته خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه هنوز پرانتزهای زیادی باقی مانده است، تاکید کرد: متن نهایی پیچیده و مفصل است به طوری که همه ابعاد مذاکره را در بر می‌گیرد.
- فعاليت هسته‌اي، نظارت و تحريم‌ها بخش‌هاي مورد بحث مذاكره
عراقچی با اشاره به اینکه قسمتی از مذاکرات مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای است و بخش دیگری مرتبط با شفافیت‌ها و نظارت‌ها است، تصریح کرد: بخش دیگری هم نیز مربوط به برداشته شدن تحریم‌ها است.
وی با بیان اینکه متن کاملا مفصل است به طوری که ضمایم زیادی خواهد داشت، افزود: بحث تحریم‌ها مهم‌ترین مبحث مذاکرات بوده است بنابراین طبق آن چیزی که مد نظر ماست تحریم‌ها باید در همان ابتدای شروع توافق برداشته شود.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای با تاکید بر اینکه باید تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی در روز اجرایی شدن توافق لغو شود، تاکید کرد: باید قوانین مرتبط با تحریم‌ها مشخص شود.
وی گفت: در همان روزی که توافق به جمع بندی برسد هر دو طرف باید اقداماتی را برای اجرا انجام دهند.
عراقچی با اشاره به اینکه کنگره آمریکا در حال تصویب لایحه‌ای است که ممکن است اجرای توافق را به تعویق بیندازد، افزود: بازده زمانی برای رفع تحریم‌ها در متن توافق جامع ذکر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه هر دو طرف باید آماده انجام اقداماتی باشند، اظهار داشت: ما به توافق‌های خود عمل خواهیم کرد بنابراین برخی اقدامات اولیه باید صورت گیرد.
عراقچی با بیان اینکه در ابتدای توافق غرب تحریم‌های خود را لغو می‌کند، ادامه داد: بر اساس توافق ژنو همه تحریم‌های هسته‌ای برداشته می‌شود. اجرایی شدن لغو تحریم‌ها در روزی خواهد بود که توافق توسط هر دو طرف انجام شود، باید برای انجام اقداماتمان آماده شویم.
- طرف مقابل در روز توافق، لغو تحريم‌ها را اعلام مي‌كند
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه طرف‌های مقابل در روز توافق اعلام خواهند کرد که تحریم‌ها را لغو خواهند کرد، گفت: در روز اجرایی شدن تصمیمات هر دو طرف تعهداتشان را انجام خواهند داد.
وی با بیان اینکه تمامی تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای لغو خواهد شد، افزود: دسترسی ایران به بازارهای تجاری، مالی، انرژی و فناوری با توافق ایجاد خواهد شد.
عراقچی با اشاره به اینکه ایران به بازارهای انرژی و تکنولوژی دسترسی پیدا خواهد کرد، اظهار داشت: سوء تفاهمی درباره توافق ژنو و بیانیه سوییس به وجود آمده است به طوری که بیانیه سوییس بسیار مختصر بود.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه در حال تبدیل بیانیه لوزان به متن توافق نامه هستیم، خاطر نشان کرد: در توافق نامه ژنو به تمامی تحریم‌های چندجانبه و یک جانبه اشاره شده است.
وی تمامی تحریم‌ها را شامل تحریم‌های شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا دانست و گفت: همه این تحریم‌ها باید برداشته شود.
عراقچی با بیان اینکه بیانیه لوزان بیانیه مطبوعاتی مختصر است، افزود: لغو تمامی تحریم‌ها در متن نهایی مورد پذیرش است بنابراین تمامی تحریم‌های اتحادیه اروپا، شورای امنیت و آمریکا باید برداشته شود.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای با اشاره به اینکه ما به عنوان عضو ان. پی. تی دسترسی آژانس به تأسیسات هسته‌ای را پذیرفته‌ایم، گفت: پروتکل الحاقی را پذیرفته‌ایم که اجرایی کنیم اما این امر منوط به تصمیم مجلس شورای اسلامی است.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که تیم مذاکره کننده هسته‌ای در حال حاضر روی متن لوزان کار می‌کند یا توافق نامه ژنو اظهار داشت: ما در لوزان متنی نداریم بلکه در لوزان تنها یک بیانیه صادر شد در لوزان به یک مجموعه‌ای از راه حل‌ها رسیدیم راه حل‌هایی که در مذاکرات مفصل چند ساعته بین همه وزرای خارجه بحث شد و نهایتا مورد توافق واقع شد.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای خاطر نشان کرد در لوزان به این راه حل‌ها رسیدیم که در اراک، فردو و نطنز چه اتفاقی قرار است بیفتد و بحث نظارت‌ها، رفع تحریم‌ها از جمله تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت چگونه خواهد بود و بر سر قطعنامه‌های شورای امنیت چه خواهد آمد و همه این‌ها راه حل‌هایی است که ما در لوزان به آن رسیدیم و الآن در مرحله‌ای هستیم که این راه حل‌ها را مکتوب کنیم.
عراقچی گفت: در پایان مذاکرات لوزان یک بیانیه مطبوعاتی دو صفحه‌ای صادر شد این بیانیه هیچ متن خاصی نیست که بخواهد ملاک ما قرار گیرد بلکه فقط بر اساس آن اعلام شده که این راه حل‌ها وجود دارد و اشاره به راه حل‌ها شده است و آنچه ما اکنون روی آن کار می‌کنیم بر اساس راه حل‌هایی است که در لوزان به آن رسیدیم و ما اکنون در مرحله‌ای هستیم که بیانیه لوزان را به متن یک تفاهم نامه تبدیل می‌کنیم.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه همزمان با این دور از مذاکرات هسته‌ای چند تن از مقام‌های آمریکایی حرف‌هایی در خصوص بازرسی‌ها تا ابد و بازرسی‌های فراتر از پادمان عنوان کردند آیا قرار است ما فراتر از پروتکل الحاقی کاری را انجام دهیم یا خیر اظهار داشت: من نمی‌دانم چرا فضاسازی روانی طرف مقابل به خصوص طرف آمریکایی که انجام می‌دهد این قدر راحت در ایران پذیرفته و منعکس می‌شود.
عراقچی با بیان اینکه آن چیزی که جان کری مطرح می‌کند یک امر بدیهی است و بیش از ۱۰ کشور دیگر هم بر اساس ان. پی. تی و موافقت نامه پادمان این امر را پذیرفته‌اند و آن را اجرا می‌کنند اما اینکه وی یک امر بدیهی را به یک فضای روانی تبدیل می‌کند و آن قدر این بحث در کشور ما آسان پذیرفته می‌شود و همه روی آن حساس می‌شوند اینجای تعجب دارد.
وی تاکید کرد: این موضوع چیز عجیبی نیست و این موضوع حتی بدون توافق ژنو نیز وجود داشته و ما به عنوان یک عضو ان. پی. تی وقتی موافقتنامه پادمان را با آژانس بین المللی انرژی اتمی امضا کردیم قبول کردیم که تمام تأسیسات هسته‌ای خودمان را در معرض بازرسی و بازدیدهای آژانس قرار دهیم تا در مقابل این، حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای ایجاد شود.
عراقچی تصریح کرد: این اقدامی نیست که تنها ما آن را انجام داده باشیم بلکه همه کشورهایی که به ان. پی. تی ملحق شدند همه آن‌ها با این برداشت به ان. پی. تی ملحق شدند که در مقابل برخورداری از حق استفاده صلح آمیز انرژی هسته‌ای و همکاری که کشورهای دیگر با آن‌ها خواهند کرد تأسیسات، برنامه‌های هسته‌ای خود را در معرض نظارت آژانس قرار دهند و فعالیت خود را شفاف سازی کنند تا از صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای آن‌ها اطمینان حاصل شود.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای با بیان اینکه این صنعت، صنعتی است که می‌تواند خطرناک باشد، گفت: بنابراین طبق توافق نامه پادمان که ما با آژانس امضا کردیم بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران طبق روال مشخص شده است و این بازرسی برای همیشه و تا زمانی که ما عضو ان. پی. تی هستیم خواهد بود.
عراقچی اظهار داشت: بحث دسترسی به مراکز نظامی به این شیوه که در جامعه ما مطرح شده اصلاً مطرح نیست و قطعاً هیچ کسی در این کشور به هیچ فرد خارجی اجازه دسترسی به مراکز نظامی خود را نخواهد داد.
وی اظهارداشت: اما در چارچوب پروتکل الحاقی که یک قانون شناخته شده در سطح بین المللی و برای اطمینان سازی بیشتر راه‌هایی به مراکزی که آژانس ممکن است مدعی شود که در آن فعالیت‌های غیرقانونی وجود دارد پیش بینی شده که این راه‌ها هیچ خطرات امنیتی را برای آن کشور‌ها فراهم نمی‌کند.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای خاطر نشان کرد: دسترسی‌ها به نحوی تنظیم شده که تبعات و تهدیدات امنیتی آن پوشش داده شود و ما اگر در گذشته به شکلی عمل کردیم که ممکن است اطلاعات درز پیدا کرده باشد شاید این ناشی از این بوده که ما درست عمل نکردیم و نتوانستیم به گونه‌ای عمل کنیم که این اطلاعات درز پیدا نکند.
وی با بیان اینکه بازرسی‌ها راه و شیوه‌های مربوط به خود را دارد، گفت: همه کشورهایی که پروتکل را اجرا می‌کنند به این شیوه‌ها آشنا هستند و از این طریق عمل می‌کنند و انشاالله در آینده هم به نحوی عمل خواهد شد که هیچ دغدغه‌ای از نظر امنیتی و نظامی پیش نیاید و آن خطوطی که مقام معظم رهبری ترسیم کردند که اصل آن حس مسائل امنیتی، دفاعی و نظامی کشور و عدم دسترسی به این مراکز است، حتماً رعایت شود.
عراقچی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا قرار است در خصوص پروتکل الحاقی کمیته‌هایی تشکیل شود یا خیر گفت: هیچ کمیته و نهادی که فراتر از آژانس بین المللی انرژی باشد از ما پذیرفته نخواهد شد.
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه اگر مجلس شورای اسلامی ان. پی. تی پروتکل الحاقی را رد کند چه اتفاق خواهد افتاد گفت: ما تابع نظر مجلس شورای اسلامی هستیم و اگر مجلس شورای اسلامی تصمیم بگیرد که به هر گونه فعالیتی خاتمه دهد و صلاح دید کشور را این گونه تشخیص دهد همه طبق آن صلاح دید حرکت خواهیم کرد.
وی افزود: ممکن است مجلس تشخیص دهد که اصولا توافقی که به آن می‌رسیم اصلاً اجرایی نشود و ما همکاری‌هایمان را در برخی موارد محدود کنیم لذا تشخیص، تشخیص مجلس است که در رأس امور قرار دارد و ما به عنوان دولت مجری نظرات مجلس هستیم.
عراقچی در ادامه در پاسخ به این سؤال که افق مذاکرات وین را چه طور می‌بینید گفت: سه شنبه آینده مذاکرات را در وین شروع خواهیم کرد و تا روز جمعه یک جمع بندی صورت خواهیم داد.
- تا آخر هفته به متني با پرانتز كمتر برسيم
عضو ارشد مذاکره کننده هسته‌ای ادامه داد: گمان می‌کنم ما تا اواخر هفته آینده بتوانیم به متنی برسیم که میزان پرانتز‌ها به حداقل ممکن رسیده باشد.
وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا ما اصراری داریم که تا دهم تیر ماه به توافق برسیم یا خیر اظهار داشت: اصولاً ما اصراری نداریم به توافقی برسیم که آن توافق، توافق خوبی نباشد لذا قطعاً ما دنبال توافق خوب هستیم و این توافق خوب باید به دست آید.
عراقچی با بیان اینکه حتی تلاش خواهیم کرد که زود‌تر هم به نتیجه برسیم گفت: گمان می‌کنم با چشم اندازی که از نحوه مذاکرات می‌بینم امکان رسیدن به توافق تا قبل از دهم تیرماه وجود دارد.
عراقچی درخصوص جو مذاکرات نیز گفت فضای مذاکرات خوب است و ما در لوزان سوییس به راه حل‌ها رسیده‌ایم و اکنون باید راه حل‌ها را روی کاغذ بیاوریم که کار سختی هم هست که با توجه به زیاده خواهی‌های طرف مقابل، آهسته ولی پیش می‌رویم.