آیدا ابوترابی: خیلی از اختراع‌هایی که در زندگی روزمره از آن‌ها استفاده می‌کنیم، آرزو و ایده‌ی یک نفر بوده‌اند که به واقعیت تبدیل شده‌اند

اين وسط بعضي از اختراع‌ها هم دغدغه‌ي خيلي‌ها بوده و هستند و براي راحت‌تر‌كردن زندگي ما به وجود آمده‌اند؛ مثل کنترل از راه دور، دستگاهي كه در شبانه‌روز از آن زياد استفاده مي‌كنيم و به مرور پيشرفته‌ و مجهزتر شده است.

شهرت اصلي دستگاه‌هاي کنترل از راه دور، به زمان فراگیر‌شدن تلويزيون برمي‌گردد. زمانی که افراد برای مشاهده‌ي تلویزیون باید از آن فاصله می‌گرفتند و کم و زیاد کردن صدا و عوض‌کردن شبکه‌های تلویزیونی به‌یک دردسر تبدیل شده بود. در سال 1950 ميلادي، اولین کنترل از راه دور متولد شد. این ریموت‌کنترل که «لیزی‌بونس» نام داشت، با یک سیم به تلویزیون وصل مي‌شد. هر چند اين دستگاه كار را كمي راحت‌تر مي‌كرد؛ اما وجود سیم، مشكلاتي به همراه داشت؛ مشكلاتي مانند محدودیت در فاصله گرفتن از تلویزیون و قطع‌شدن سیم و گیر‌کردن آن به وسایل.

در نتيجه مخترعان به فکر ساختن یک کنترل از راه دور بدون‌سیم افتادند که برای اولین‌بار در سال 1955 میلادی اختراع شد و نامش «فلاش متیک» بود. این کنترل از راه دور با نور کار می‌کرد. يعني مثل یک چراغ‌قوه مي‌بايست نور از ریموت‌کنترل دقیقاً به گیرنده‌ي روی تلویزیون تابيده مي‌شد و این کار باید با دقتی مثل یک هدف‌گیری با تفنگ انجام می‌گرفت.

یک‌سال بعد، یعنی سال 1956ميلادي (1335 هجري شمسي) با اختراع ترانزیستور، انقلاب عظیمی در محصولات الکترونیکی به‌وجود آمد و مخترعی به نام «رابرت آدلر» يك ریموت‌کنترل فر‌اصوت اختراع کرد که با صداهایی که قابل شنیدن نبود، فرمان‌ها را به گیرنده‌ي تلویزیون منتقل می‌کرد. اما این اختراع هم هرچند كه دقتی به مراتب بیش‌تر نسبت به ریموت‌کنترل‌های گذشته داشت، گاهي اوقات تحت‌تأثير صداهاي محيطي قرار مي‌گرفت و روی فرمان‌هايي که به تلویزیون می‌رسید تأثیر می‌گذاشت! مثلاً یک‌باره صدا زیاد و کم و یا شبکه‌ي تلویزیون عوض می‌شد!

این روند تا دهه‌ي 70 میلادی ادامه داشت. با ظهور «تله‌تکس» که اطلاعاتی مثل صفحه‌ي روزنامه‌ها يا نتایج مسابقات ورزشی و يا شماره‌تماس‌هاي مهم را روی گیرنده‌ها ارسال می‌کرد، نياز به یک ریموت‌کنترل دقیق و کارآمد بيش‌تر احساس شد. بالأخره شرکتي به نام «آی‌‌تی‌‌تی» توانست يك دستگاه کنترل از راه دور مبتنی بر امواج مادون قرمز بسازد که تا امروز هم دربسياري از ریموت‌کنترل‌های وسایل برقی مثل كولر و وسايل صوتي تصويري از اين فناوري استفاده می‌شود.

امروزه دستگاه‌هاي کنترل از راه دور پيشرفته‌تري هم وجود دارند؛‌ مثل دسته‌ي‌ کنسول‌های بازی كه از امواج بلوتوث استفاده می‌کنند؛ يا كنترل‌هايي كه به فرمان‌هاي صوتي پاسخ مي‌دهند. حتي كنترل‌هايي نيز به وجود آمده‌اند كه با اتصال به شبکه‌ي وای‌فای و اینترنت، امكان كنترل بسیاری از وسایل خانه مثل یخچال، گاز و سیستم تهویه‌ي هوا ‌ را،  از راه دور فراهم مي‌كنند!


در آخرین تلاش‌ها برای پيشرفت دستگاه‌هاي كنترل از راه دور، به‌تازگي در شهر لیسبون پرتغال، برای اولین‌بار یک پهپاد يا هواپیمای مدل با نیروی «ذهن» به پرواز در آمده است. يعني با فکر کردن به مسیر و فرمان‌دادن بدون لمس وسیله‌ای، فقط با نگاه‌کردن به صفحه‌ي‌ نمایش و با استفاده از امواج رادیویی، كنترل هواپیما در دست گرفته شده است. این خبر در عین هیجان‌انگیز بودن، یک خبر خوب برای بيماران مبتلا به ناتواني‌هاي حركتي هم هست و مي‌توان اميدوار بود فناوري كنترل اجسام در بسياري وسايل، شاهد تغييرات بزرگي شود.

يكي ديگر از جديدترين فناوري‌ها در کنترل از راه دور، مثل «كينكت» مايكروسافت با حركات بدن هدايت مي‌شود، اما با اين تفاوت كه حس لامسه را نيز درگير كرده است!

شرکتی به نام «الترا هپتیکس» این فناوری را با استفاده از امواج فرا‌صوت ساخته است و ایده‌ي ساخت آن از روی صدای بم سیستم‌هاي صوتی خانگی گرفته شده که همه‌چیز را می‌لرزاند.

حتماً شما هم اين موضوع را تجربه كرده‌ايد كه وقتي با صداي بلند به موسيقي گوش مي‌دهيد، ارتعاشات صدا قابل احساس است و بعضي چيزها را مي‌لرزاند.

در این فناوری، چندین بلندگوی کوچک کنار هم قرار مي‌گيرند و امواج فرا‌صوت را با فاصله‌های مختلفي روی هوا پديد می‌آورند. در نتيجه لرزش‌های ریزی روی نوک انگشتان قابل احساس است. به کمک این فناوری می‌توان بسیاری از فرمان‌ها را داد و مثلاً دکمه‌های داخل اتومبیل را بدون جدا شدن از صندلی و دراز‌کردن بیش از حد دست‌ها، با دقت بالايي كنترل كرد.