فصل مشترك اين دو اتفاق، فروش تسليحات نظامي به كشورهاي منطقه به بهانه ايرانهراسي در منطقه و تأمين امنيت اعراب منطقه در توافقنامه نهايي است. اين دو اتفاق فرضيههايي را براي تحليلگران بينالمللي ايجاد كرده است:اول آنكه با اين سفر و آن نشست، غرب نگرانيهاي كشورهاي منطقه را مورد بررسي قرار خواهد داد و به نوعي وانمود خواهد كرد حمايت غرب از اعراب ادامه دارد. در واقع آمريكا و فرانسه ميخواهند به شركاي عربي خودشان در منطقه ثابت كنند كه اگر توافق با ايران صور ت پذيرد جايگاه اعراب و همپيمانان منطقهاي آنان نزد غرب و آمريكا حفظ خواهد شد.
آنها ميخواهند كشورهاي منطقه را از مفاد و بندهاي قرار داد با ايران با خبر كنند و حتي نظرات آنها را در اين زمينه و بندها و مفاد قرار داد احتمالي باخبر كنند. اين رويه ميتواند استحكام روابط غرب با اعراب را در پي داشته باشد. در همين راستا هم هست كه فرانسوا اولاند با ملك سلمان بيانيه مشترك هستهاي منتشر ميكنند و جان كري وزيرخارجه آمريكا هم ميگويد كه اين كشور و متحدانش در حوزه خليجفارس قصد دارند طي نشست هفته آينده تدابير تازهاي براي مقابله با آنچه او «اقدامهاي ايران در جهت بيثباتي منطقه» ناميده است در پيش بگيرند.
فرضيه ديگر اين است كه آنها ميخواهند با اين ديدارها و سفرها تضمينهاي امنيتي لازم را به اعراب بدهند. آنها تأمين امنيت عربها را مشروط به خريد سلاحهاي بيشتر ميكنند. از نظر آنها تأمين امنيت اعراب يك وسيله دارد و آن هم فروش تسليحات ميلياردها دلاري به كشورهاي عضو شوراي همكاري خليجفارس است.
اما نكته اساسي چيز ديگري است و آن راهبردي فراتر از اين موضوعات براي آمريكاست. آمريكا و غرب هميشه در منطقه بهدنبال ايرانهراسي بودهاند و چهره ايران را در منطقه تخريب كرده و ميكنند. آنها در سالهاي اخير اين پروژه را با مطرح كردن ادعاي واهي انحراف در برنامه هسته ايران پيش ميبردند، اما بعد از رفع شدن اتهامات هستهاي عليه ايران بهدنبال زمينهسازي براي طرح بهانههاي جديد و موضوعات جديد در جهت پيشبرد پروژه و سياست ايرانهراسي هستند.
در واقع چون موضوع هستهاي، به زعم برخي از تحليلگران در حال حل شدن است، غرب بهانهها و ادعاهاي ديگري مثل توان موشكي ايران يا دخالت ايران در يمن و سوريه و عراق را مطرح ميكند تا به اين بهانه اولا به مقاصد ايرانهراسي خود ادامه دهد و دوما منافع مادي خود كه همان فروش تسليحات به اعراب منطقه است را تأمين كند.
نشست اوباما با اعراب عضو شوراي همكاري خليجفارس هم در همين راستا تفسير ميشود. اوباما همانطور كه رويترز افشا كرده است بهدنبال فروش سپر موشكي خود به اعراب است. البته در اين بين اقتصاد در تنگناي فرانسه هم ميتواند عامل افزايشي براي اين رقابت با آمريكا در اين موضوع باشد و انگيزه فرانسه را براي رقابت با آمريكا در فروش تسليحات به اعراب بالا ببرد.
ضمن اينكه فرانسه در اين موضوع رويهاي داشته است و آن هم نمايندگي نظرات عربها و رژيم صهيونيستي در مذاكرات هستهاي بوده است و اين موضوع فرانسه را در منطقه پيش برده است. عربها هم ميتوانند با نزديك شدن به فرانسه از آمريكا امتيازهايي بگيرند كه اصطلاحا به آن ديپلماسي پليآف گفته ميشود لذا با توجه با سياست غرب عليه ايران و رقابت آمريكا و فرانسه در اين منطقه، در آينده بايد شاهد فروش بيشتر تسليحات غرب به كشورهاي عرب منطقه باشيم.
- كارشناس روابط بينالملل