آنها حتي اگر فرزندشان ضريب هوشي لازم را هم نداشته باشد، اصرار دارند هر طور شده يك سال را جهشي بخواند تا به‌اصطلاح يك سال از زندگي جلو بيفتد.اما آيا جهش تحصيلي مساوي موفقيت بيشتر فرد در آينده است؟
موافقان جهش تحصيلي مي‌گويند كه اصل، مساوات در آموزش است بدين معنا كه بايد به دانش‌آموزان اجازه داد تا به نسبت استعدادهاي خود پيشرفت كنند و به هيچ وجه منطقي نيست كه دانش‌آموزان تيزهوش را در حصار سن تقويمي‌شان محدود كنيم.از نظر آنها توزيع كودكان براساس تراز سني كار درستي نيست بلكه بايد به توانايي‌هاي هوشي آنان توجه داشت.
در مقابل، سطحي شدن يادگيري از دلايلي است كه مخالفان جهش تحصيلي بر آن تأكيد مي‌كنند.آنها معتقدند جهش تحصيلي نوعي تسريع در آموزش است و مانع از اكتشافات فردي كودكان ونوجوانان مي‌شود. تحت فشار قرار دادن كودك براي يادگيري قبل از موعد مناسب حتي وقتي كه ابزارهاي ذهني لازم در او رشد كرده كار درستي نيست.از نظر مخالفان، آموزش مطالبي كه براي 9ماه تهيه شده، در مدت زماني كمتر از 3ماه، فشار رواني و ذهني بسيار زيادي براي معلم و دانش‌آموز به‌دنبال دارد.
- لزوم تغيير ديدگاه
اميرحسين ملكي، كارشناس آموزش و پرورش درباره جهش تحصيلي به همشهري مي‌گويد: بحث جهش تحصيلي 2رويكرد آموزش و پرورش است، اگر كاركرد مدرسه آموزش مفاهيم كتاب‌هاي درسي باشد حسن جهش اين است كه بچه را متوقف نمي‌كند، وقت او تلف نمي‌شود و آموزش را تسهيل مي‌كند.اما ناسازگاري اجتماعي مناسب دانش‌آموز با همسالان، بالا رفتن سطح توقعات خانواده و معلم از دانش‌آموز و عدم‌تعميق مطالب آموخته شده از معايب جهش تحصيلي است. ملكي معتقد است در جهش تحصيلي مطالب به‌صورت دانشي به دانش‌آموز ارائه مي‌شود و او فرصت مناسبي براي درك صحيح مطالب ندارد، بنابراين از لحاظ سطح دانش خوب ولي درك و فهم مطالب كم است. پس بايد ديدگاه نظام آموزشي تغيير كند. در اين صورت معلم مي‌تواند براي دانش‌آموزان مستعد برنامه انفرادي بدهد و انعطاف در برنامه درسي، سرفصل‌ها و توانمندي‌سازي معلمان مي‌تواند موجب رشد در يك محيط مناسب باشد. همچنين مي‌توان در فوق برنامه‌ها با توجه به نيازها و توانمندي‌هاي دانش‌آموزان مستعدتر، برنامه‌هاي خاصي تعريف كرد. او با اشاره به اينكه در منحني نرمال فقط 2درصد دانش‌آموزان تيزهوش محسوب مي‌شوند توضيح مي‌دهد: بسياري از خانواده‌ها ممكن است احساس كنند فرزندشان مطالب كتاب‌هاي درسي را بلد هست و بايد به پايه تحصيلي بالاتر برود درحالي‌كه اينطور نيست.
- مشاوره پيش از جهش
مصطفي ناصري، روانشناس و مشاور هم با بيان اينكه اكنون جهش تحصيلي در جهان تقريبا منسوخ شده به همشهري مي‌گويد: جهش تحصيلي در موارد خاص و براي افرادي با ضريب هوشي آي‌كيو140 توصيه مي‌شود زيرا براي نسل جديد آي‌كيو 105تا 107طبيعي است. در جهش تحصيلي رشد عاطفي و هيجاني بچه به تكامل نمي‌رسد و در اصطلاح EQ با IQ همزمان رشد پيدا نمي‌كند و در جهش آي‌كيو مبناست و به ئي‌كيو توجهي نمي‌شود. در رشد هوش برخلاف رشد هيجاني نياز به پرسش داريم.
او به خانواده‌هايي كه مي‌خواهند فرزندشان به‌صورت جهشي درس بخواند توصيه مي‌كند اين كار را پس از مشاوره با روانشناس و انجام تست‌هاي وكسلر و خلاقيت تورنس كه جنبه‌هاي مختلف هوش و خلاقيت سنجيده مي‌شود، انجام دهند.
ناصري با اشاره به اينكه ضريب هوشي براي جهش تحصيلي 120اعلام شده، مي‌گويد:به‌نظر من براي جهش تحصيلي بايد ضريب هوشي بچه دست‌كم 130باشد.در غيراين صورت جهش تحصيلي مثل يك نارسي است كه از درخت چيده مي‌شود و در محيطي غيرطبيعي قرار مي‌گيرد تا برسد.
- چگونگي جهش تحصيلي
امكان جهش تحصيلي براي فرزندتان در چه پايه‌هاي تحصيلي و چگونه امكان پذير است؟ بهروز فتحي، كارشناس آموزش و پرورش در اين‌باره به همشهري مي‌گويد:همه دانش‌آموزان براي ورود به پايه‌هاي بالاتر به‌صورت جهشي، ملزم به گذراندن پايه‌هاي اول هر دوره تحصيلي هستند. جهش تحصيلي براي دانش‌آموزان پايه‌هاي اول و دوم و چهارم و ششم ابتدايي، پايه هفتم(دوره اول متوسطه) و پايه اول دوره دوم متوسطه تعريف نشده و دانش‌آموزان پايه دوم هر دوره مي‌توانند با احراز شرايط اعلام شده در پايه بالاتر ادامه تحصيل دهند.اولياي دانش‌آموزان پايه‌هاي دوم و سوم ابتدايي مي‌توانند با درخواست كتبي براي جهش تحصيلي فرزند خود اقدام كنند. شرط اين درخواست، كسب سطح پيشرفت تحصيلي در همه دروس در خرداد و داشتن عنوان خيلي خوب است.در ارزيابي توصيفي دانش‌آموز ابتدا همراه يكي از والدين براي تأييد صلاحيت هوشي و رواني به آموزش و پرورش استثنايي مراجعه مي‌كند و در امتحاناتي كه شهريور برگزار مي‌شود بايد سطح خيلي خوب كسب كند.