به گزارش شفقنا رسانه، شکرخواه با بیان اینکه امروز می‌خواهم در مورد موضوعی صحبت کنم که خودم از سال ۲۰۰۳ در متن آن حضور داشتم، گفت: در همین ارتباط و اسنادی که در اجلاس سران جهان روابط عمومی تدوین شد نگاهی نیز به حوزه روابط عمومی و ارتباطات داشت.
وی افزود: اموری در این اجلاس مصوب شد که همه به نوعی دستور کار روابط عمومی و ارتباطات هستند. از سویی دیگر، شرایط دگرگون شونده روابط عمومی باعث شد، اتفاقات مهمی در این حوزه رخ دهد. امروز روابط عمومی باید در انطباق با نیازهای بین المللی رفتاری مدرن داشته باشد. روابط عمومی باید نقشی تحت عنوان طرف بازی داشته باشد تا بتواند نقش‌های خود را به درستی انجام دهد. در خط عمل فراسوی ۲۰۱۵ و در نگاهی به آینده، به تقویت پاسخگویی و مشارکت ذینفعان اشاره شده است. این موضوع در حوزه ارتباطات و روابط عمومی قرار می‌گیرد. امروز دنیای ارتباطات و روابط عمومی عصر مشارکت است. روابط عمومی‌ها باید راجع به برند ژورنالیزم بیشتر تحقیق کنند تا بفه‌مند رابطه روابط عمومی و برند ژورنالیزم چیست. در اینجا روابط عمومی و محتوا با هم تلاقی پیدا می‌کنند. برند ژورنالیسم پژوهش و روایت اهداف سازمانی و رهبری متفکرانه است.
شکرخواه با طرح این سوال که نسبت عملکرد و خطوط راهنمای روابط عمومی‌ها با این خطوط ۱۱ گانه چیست؟ گفت: توصیه من این است که متخصصان روابط عمومی این ۱۱ خط عمل را جدی بگیرند و مورد توجه قراردهند و به نفوذگران، مشارکت گران و ذینفعان خود در سطوح مختلف توجه بیشتری داشته باشند.
در ادامه، سلطانی فر با تاکید بر اینکه ذی نفعان، نفوذگران، مشارکت‌گری و مشارکت گران جزء واژگانی هستند که باید در ادبیات خود وارد کنیم، گفت: روابط عمومی‌ها بدون این ادبیات معنی ندارند. حکایت ما می‌گوییم و شما می‌شنوید دیگر کاربرد ندارد. در اینجا باید ذی نفعان، قدرت آن‌ها، بازیگری و جایگاه آن‌ها مشخص شوند. باید مشخص شود مشارکت کنندگان چه کسانی هستند.
- روزنامه نگاری تحلیلی تاکید بر چگونگی دارد
در ادامه این همایش، رضائیان به ارائه مقاله «بررسی نقش رسانه‌های تحلیل محور در حکمرانی روابط عمومی الکترونیک» پرداخت و گفت: رسانه به عنوان یکی از خطوط عمل جامعه اطلاعاتی اما با نگاه رسانه‌های تحلیل محور چه نقشی را می‌تواند ایفا می‌کند؟ مفاهیم حکمرانی و روابط عمومی الکترونیک چالش‌های تازه‌ای را از ۲۰۰۳ تا امروز ایجاد کردند. وب دو از سال ۲۰۰۳ ایجاد شد. پیش بینی می‌شود در سال ۲۰۲۰ وب سه ایجاد می‌شود. هوش مصنوعی به وب سه اضافه می‌شود. در وب سه روابط عمومی‌های الکترونیک چه تقشی را می‌توانند ایفا کنند؟ بشر میان خرد و تکنولوژی کدام را انتخاب می‌کند؟ آیا روند مسالمت آمیز زندگی خرد و تکنولوژی با هم ادامه پیدا می‌کند یا نه؟ از زمان ظهور وب یک تا وب دو، پیش بینی می‌شود که هر ۱۵ سال یک تغییر جدی ساختاری اتفاق می‌افتد. ولی یک پیش بینی هم این است که از ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۵ آغاز چالش بشر علیه تکنولوژی است. اساسا اگر قرار است روابط عمومی الکترونیک به این اصول عمل کند آیا فقط باید جانب اطلاعات را بگیرد یا جانب تحلیل را؟ روزنامه نگاری تحلیلی در چه جایگاهی قرار دارد؟ با این وجود آیا نگاه مکتب شیکاگو درست تراست یا مکتب فرانکفورت؟ آیا نگاه جامعه پذیری درست است یا نگاه عقلانی ارتباطی؟
- روابط عمومی الکترونیک باید تصمیم جمعی ایجاد کند
رضائیان با اشاره به اینکه در روزنامه نگاری تحلیلی تاکید بر چگونگی و چرایی است و از مرز چه چیزی گذشته است، افزود: روزنامه نگاری تحلیلی می‌کوشد بین درک پدیده‌ها با درک مخاطب توازن برقرار کند. دنیای ارتباطات با گذر و حرکت در فضای وب توانسته است فضاهای جدیدی را ایجاد کند. این اتفاق و همین موضوع نگاههای مختلف عقلانی، اندیشه‌ای و متفکرانه‌ای را در این زمینه فراهم کرده است که براساس هر کدام از این دیدگاه‌ها مسیرهای مختلفی پیش روی مااست. سه ضلع مثلث دولت، بخش خصوصی و نهادهای مدنی وجود دارد. گرایش بین این سه ضلع مثلث به سمت نهادهای مدنی است. به این معنا که وقتی می‌خواهید یک نگاهی ایجاد کنید که آن نگاه، نگاه جامعه آگاه باشد و توازن میان درک و تحلیل صحیح با مخاطب باشد، نهادهای مدنی بهتر می‌توانند نقش ایفا کنند. حالا و در دنیای امروز نمی‌توان وجود چنین مثلثی را منکر شد. ضمن اینکه در این مثلث نهادهای مدنی در مفهوم حکمرانی الکترونیک نقش مهم تری دارند چون سلسله مراتب قدرت در غیر از حوزه‌های نهادهای مدنی سلسله مراتب عمودی است. روابط عمومی‌ها کارشان فقط این نیست که فهم جمعی ایجاد کنند، باید بتوانند تصمیم جمعی ایجاد کنند. حکمرانی از نظام اقتدارگرایی به یک فرایند مشارکتی تبدیل شده است.
- مخاطب سرمایه اصلی روابط عمومی است
رضاییان با اشاره به اینکه اکنون تکنولوژهای ارتباطی و مخاطب دو سرمایه اساسی روابط عمومی الکترونیک هستند، گفت: این دو سرمایه اساسی را نمی‌توانیم در روابط عمومی و جامعه نادیده بگیریم و ضمنا نگرانی‌هایی هم وجود دارد که می‌پرسند، این اندازه گسترش به عنوان جامعه اطلاعاتی و اطلاعات تفکیک یافته، امری به نام حریم شخصی شهروندان را نقض نخواهد کرد؟ که باید به این گونه سوالات هم پاسخ داده شود. بر این مبنا اگر قرار است روزنامه نگاری تحلیلی نقش درست تری ایفا کند، کار او بازیابی، تحلیل و تفکیک اطلاعات است. در این صورت اطلاعات و تحلیل‌های ارائه شده به صورت یک نظام فکری ارائه می‌شود و این نظام فکری می‌تواند اطلاعات را دسته بندی و تحلیل کند. روزنامه نگاری تحلیلی ژانری نیست که اگر در روابط عمومی الکترونیک از آن استفاده کردیم فقط گرایش به اطلاعات داشته باشد. روزنامه نگاری تحلیلی وقتی می‌خواهد اطلاعات را بازیابی کند با تکنولوژی ارتباط پیدا می‌کند.
- شبکه‌های اجتماعی نقش تحلیلی ندارند
این مدرس ارتباطات در ادامه گفت: روابط عمومی‌های الکترونیک با تکنولوژی ارتباط دارند. بسیاری از روابط عمومی‌های الکترونیک برای ایفای وظیفه و ارتباط با مخاطب از اپلیکیشن‌های مختلف استفاده می‌کنند. ما دو پرسش داریم؛ آیا روابط عمومی الکترونیک به رسانه نیاز دارد؟ یا خود نقش رسانه را ایفا می‌کند؟ ما معتقدیم باید بتواند به مفهوم رسانه برسد. در روزنامه نگاری تحلیلی مفاهیم هستی‌شناسانه را دنبال می‌کنیم. ما میان جهل، تکنولوژی و معرفت‌شناسی، معرفت‌شناسی را انتخاب می‌کنیم. ما مخاطبان را به سه دسته تقسیم کردیم. مخاطبان مطلع، مرتبط و تصمیم گیر. شبکه‌های اجتماعی نمی‌توانند نقش تحلیلی داشته باشند اما می‌توانند هدفمند باشند و نقش بازنشر را ایفا کنند. امروزه مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند. ما برای اینکه بتوانیم مخاطب مطلع را به مرتبط و مرتبط را به تصمیم گیر تبدیل کنیم، طبیعی است که باید از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم.
در ادامه این همایش «میزگرد روابط عمومی الکترونیک، یک مساله، یک راه حل» با مدیریت حمید ضیایی پرور و با حضور داود زارعیان، حسین امامی، جهانگرد، جواد افتاده و قویدل برگزار شد که به طرح موضوعاتی در خصوص روابط عمومی الکترونیک و الزامات آن پرداختند.
قبل از شروع این پنل، سلطانی فر به ارائه عملکرد ده ساله روابط عمومی الکترونیک پرداخت و گفت: از زمانی که کار در حوزه روابط عمومی الکترونیک را شروع کردیم، خودمان هم فکر نمی‌کردیم روزی به این مسیر برسیم. ما از زمانی که شروع کردیم از هیچ دولتی کمک نگرفتیم. در این ده سال دولت‌ها تغییر پیدا کردند. ما به خواست خدا و به همت همه کسانی که دست اندرکاران روابط عمومی بودند، و به همت اساتید حوزه ارتباطات که از خود متانت و ایثار به خرج داند تا حوزه روابط عمومی الکترونیک را گرم کنند و در تلاش بودند فضای روابط عمومی را با فضای ارتباطات پیوند دهند، توانستیم به اینجایگاه برسیم. دراین ده سال به همت همه کسانی که تلاش کردند، همه رسانه‌هایی که در همه زمان‌ها ما را یاری کردند، تمام مسوولین و مدیران روابط عمومی، شاهد هستیم که نگاه‌ها مطالبه گر شده‌اند. نگاه‌هایی که می‌گویند چرا ما در حوزه روابط عمومی از موبایل و وب سه صحبت نکنیم. برای قدردانی از این افراد بایستید و آن‌ها را تشویق کنید.
- روابط عمومی الکترونیک، روابط عمومی پاسخگو است
در ابتدای این میزگرد ضیایی پرور با اشاره به اینکه قصد داریم با برگزاری جلسه‌ای مشارکتی، به طرح مساله‌ای بپردازیم که از نگاه همه حاضران در نشست مهم و قابل طرح است، گفت: مهم‌ترین مساله ما امروز می‌تواند مسائل و مشکلات پیاده سازی نظام روابط عمومی الکترونیک در ایران باشد که پیرامون آن کمی صحبت می‌کنیم و پاسخ‌هایی مبتنی بر تجربه‌های عملی اساتید حاضر در این نشست ارائه می‌شود.
در ادامه این میزگرد داود زارعیان با تبریک فرارسیدن روز ارتباطات و روابط عمومی گفت: کمی دقت نشان می‌دهد که ما با تغییر مخاطبان در حوزه روابط عمومی و ارتباطات روبه رو شدیم. مخاطبان ما کم حوصله شدند واطلاعات آنی، دقیق و درست می‌خواهند. فناوری‌ها و ابزارهایی که در اختیار داریم، تغییر کرده‌اند. فناوری‌های نوین در اختیار ما قرار گرفته است. اما روابط عمومی‌ها چه تغییراتی کرده‌اند؟ نتوانستیم خودمان را برابر با تغییرات در حوزه مخاطب و تکنولوژی، تغییر دهیم. ما در جامعه روابط عمومی کشور مساله‌ای به نام سواد اطلاعاتی داریم. آیا روابط عمومی‌های ما می‌توانند از همه امکانات موجود استفاده کنند؟ ایا قدرت تغییر و پردازش اطلاعات را دارند؟ آیا روابط عمومی‌های ما قدرت تمییز اطلاعات درست از نادرست را دارند؟ آیا روابط عمومی‌های ما می‌توانند از همه ابزارهایی که در اختیارشان است درست استفاده کنند؟ آیا ما فقط تکنولوژی را در اتاق‌های خودمان انباشت کردیم؟ آیا سواد اطلاعاتی در جامعه روابط عمومی ما رشد کرده است؟ امنیت، صحت و درستی اطلاعات در شبکه‌های مجازی به چه صورت است؟ ما امروزه از شبکه‌های اجتماعی و روابط عمومی الکترونیک استفاده می‌کنیم اما به صحت بسیاری از اطلاعاتی که مطرح می‌شود، تردید داریم. متاسفانه ما شاهد انتشار اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی هستیم. چه بسا اطلاعاتی که منجر به تصمیم گیری می‌شود و اطلاعاتی که می‌تواند مساله و مشکل درست کند. آیا می‌توانیم به امنیت اطلاعات اعتماد کنیم؟ روابط عمومی چه کاری می‌تواند انجام دهد تا صحت و درستی اطلاعات برای کاربران تایید شود؟
- شبکه‌های مجازی قابل کنترل نیستند
این میزگرد با سخنان کوتاه قوی دل ادامه پیدا کرد. وی با بیان اینکه مشکل اصلی ما تایپ کردن است، گفت: اولین چیزی که برای تولید محتوا مطرح است تایپ کردن است. با توجه به ارتقاء بسترهای مخابراتی در آینده نزدیک، روابط عمومی‌ها باید به تولید محتوای تطبیقی روی بیاورند.
جواد افتاده هم به عنوان یکی از اعضای میزگرد، گفت: ایرانی‌ها در سرویس‌ها و ابزارهایی که امکان چت کردن وجود دارد، چت می‌کنند. ایرانی‌ها در توئی‌تر هم چت می‌کنند. چیزی که تحت عنوان شبکه‌های اجتماعی موبایلی مطرح می‌شود نادرست است. بلکه این‌ها اپلیکیشن‌های پیام رسان هستند. اپلیکیشن‌های پیام رسان مثل وایبر و واتس آپ هستند. ما ایرانی‌ها در این اپلیکیشن‌ها فقط چت می‌کنیم. تمام کشورهای در حال توسعه این مشکل را دارند و این موضوع مختص ایران نیست. ما در زمینه استفاده از روابط عمومی الکترونیک و شبکه‌های مجازی عادات فرهنگی خاص خود را داریم و اساسا کشورهای در حال توسعه در این زمینه‌ها عادات و فرهنگ خود را دارند و هیچ عاملی جز زمان نمی‌تواند مشکل را حل کند. گذشت زمان باعث می‌شود نگرنی‌ها از بین بروند. ما باید به مردم اعتماد کنیم و برای استفاده از این فضا صبر و حوصله داشته باشیم. پیام‌هایی که در این ابزارها رد و بدل می‌شوند از فضای فیزیکی ما نشات گرفته‌اند. شبکه‌های مجازی قابل مدیریت نیست، شاید قابل راهبری باشد اما قابل کنترل نیست و ما باید با توجه به همین موضوع راهبردها و برنامه‌های خاص خود را که موثر باشند، در دستور کار قرار دهیم.
- سواد رسانه‌ای با سواد اطلاعاتی فرق دارد
حسین امامی نیز با بیان این نظر که چیزی با نام روابط عمومی الکترونیک نداریم، گفت: روابط عمومی الکترونیک در چندین سال قبل نقشه و رویکردی بود برای یک دوره تا نقشه راه روابط عمومی‌ها مشخص شود و از این تکنولوژی استفاده کنند. زمانی که روابط عمومی الکترونیک از تلفن گویا استفاده می‌کرد، مفهومی ایجاد شد تحت این موضوع، به کارگیری هر گونه فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت اهداف روابط عمومی. سواد رسانه‌ای با سواد اطلاعاتی تفاوت دارد. توجه داشته باشیم که سواد رسانه‌ای فقط مربوط به مخاطب است و سواد اطلاعاتی مربوط به مسوولان و مدیران روابط عمومی است که بتوانند از تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی درست و موثر استفاده کنند. سواد رسانه‌ای یعنی مخاطب باید متوجه باشد که رسانه و روابط عمومی به دنبال فریب آن‌ها است. سواد رسانه‌ای یعنی آگاه سازی مخاطب. مخاطب با استفاده از سواد رسانه‌ای، مخاطبی فعال محسوب می‌شود. اما سواد اطلاعاتی به معنی چگونگی استفاده از تکنولوژی است. وقتی صحبت از روابط عمومی الکترونیک می‌کنیم، منظور اصلی مدیریت فضای مجازی است.
- ما فرهنگ استفاده از شبکه‌های مجازی نداریم
جهانگرد نیز با طرح این موضوع که باید دید چالش اصلی ما در حوزه روابط عمومی الکترونیک و استفاده از فضای مجازی چیست، گفت: ما از بعد فنی کم و کسری در موضوع روابط عمومی الکترونیک و فضای مجازی نداریم و مشکل معمولا بحث فرهنگ استفاده از این امکانات است و چالش ما هم به خصوص در سازمان‌های دولتی دقیقا در همین زمینه است. به دلیل طراحی سایت‌هایی که برای سازمان‌های مختلف انجام می‌دهیم شاهد هستیم که روابط عمومی‌های ما به جای اینکه در خدمت مخاطب خود باشند، در خدمت مدیران سازمان هستند و همین موضوع می‌تواند موجب فاصله بین مخاطب با سازمان شود وبا چنین فرضی اهداف و پیام‌های روابط عمومی کارآمدی خود را نخواهند داشت.
در پایان این همایش، اپلیکیشن کاربردی که درفضای روابط عمومی قابل استفاده است، برای حاضران در همایش معرفی و از آن رونمایی شد.