امسال 700 هزار خودروي شخصي تهران از انجام معاينه فني معاف هستند، درعين حال عمر كاتاليست و كاهش‌دهنده گاز سمي خودروها در بهترين شرايط حدود يك سال است اما آخرين قانون، معافيت خودروهاي نو از معاينه فني را 5سال دانسته است.
4سال از آخرين تصميم مجلس براي رسيدگي به وضع معاينه فني خودروها مي‌گذرد. اسفند سال 89در ذيل رسيدگي به قانون جرائم راهنمايي و رانندگي، مصوبه‌اي از سوي نمايندگان مجلس هشتم موجب شد زمان معافيت خودروهاي صفر كيلومتر از معاينه فني، از 2سال به 5سال افزايش يابد. اين تصميم براساس آمار، يكي از اصلي‌ترين عوامل براي بحراني شدن آلودگي هواي كلانشهرها بود. معاينه فني دوره‌اي خودروها دست‌كم تا 30درصد از گازهاي آلاينده وسايل نقليه متحرك مي‌كاهد. در عين حال هم‌اكنون بخش اعظم خودروهاي پايتخت، برگه معاينه فني ندارند و هيچ قانوني براي التزام آنها براي اين امر وجود ندارد.
- اظهارنظرهاي انفرادي
با توجه به تصميم مجلس در افزايش مدت معاينه فني متأسفانه تعداد مراجعات به مراكز معاينه فني كل كشور كاهش يافته و در اين مدت در كلانشهر تهران هيچ بخش خصوصي براي سرمايه‌گذاري و راه‌اندازي مركز معاينه فني تقاضا نداده است. در 4سال اخير برخي نمايندگان مجلس به‌صورت انفرادي نسبت به لزوم اصلاح اين قانون اظهارنظرهايي داشته‌اند اما به‌رغم نظر مثبت نمايندگان و تأكيد آنان به تسريع در اصلاح معافيت 5ساله، هنوز گام مؤثري در اين ارتباط برداشته نشده است. در حال حاضر خدمات معاينه فني در كشور داراي نواقص و ايراداتي است كه قطعا برطرف كردن آن داراي راه‌حل‌هاي ساده‌اي است.
به گفته ولي آذروش، مديرعامل ستاد معاينه فني خودروهاي تهران، با توجه به مصوبات اخير هيأت وزيران در ارتباط با اصلاح آيين‌نامه معاينه فني، اقدامات خوبي در بحث افزايش تعداد مراكز جهت تسهيل در ارائه خدمات به شهروندان، ايجاد وحدت رويه در مراكز در سطح كشور، استفاده از سامانه يكپارچه، ارتقاي سطح نظارت و شفاف‌سازي نقاط مبهم در وظايف سازمان‌ها در بحث نظارت وصدور مجوز مراكز معاينه فني توسط دولت در دست اقدام است و در كمتراز 2ماه ديگر مشكلات در اين حوزه برطرف خواهد شد.
- دولت از مجلس جلو زد
دولت با توجه به اهميت معاينه فني مستمر خودروها، تصميم غيركارشناسانه مجلس هشتم را به فراموشي سپرده است. آذروش در اين‌باره گفت: مجلس نيز با توجه به اهميت موضوع معاينه فني در كاهش آلودگي هوا و ارتقاي سطح ايمني بايد تمام تلاش خود را جهت اصلاح اين قانون براساس الگوي استانداردهاي روز دنيا بردارد. ادامه اين وضعيت تنها باعث به خطر افتادن سلامت شهروندان و تضعيف اين خدمات مثبت و به نوعي عقبگرد در حوزه سلامت خواهد شد. وي همچنين درباره ادله مطرح شده توسط برخي نمايندگان و پليس درخصوص ارتقاي سطح كيفي خودروها و عدم‌نياز آنها به انجام معاينه فني تا 5سال گفت: بالا بودن كيفيت خودرو به‌منزله عدم‌نياز به انجام معاينه فني نيست و سيستم‌هاي ايمني خودرو از زمان توليد بايد مورد بازرسي و كنترل قرار گيرد.
- آخرين اظهارنظر درباره قانون 5ساله
پيشنهاد درنظر گرفتن مدت زمان 3سال براي معاينه فني خودرو در كميسيون عمران و در حضور مسئولان شهرداري و ستاد معاينه فني خودرو مطرح شده، اما تغييراتي ازجمله آموزش به شهرداري‌ها براي اجراي صحيح قانون معاينه فني و همچنين الزام مردم به انجام بموقع معاينه فني خودرو ضروري است. اين آخرين اظهارنظر يكي از نمايندگان مجلس درباره قانون 5ساله معاينه فني بود. كمال عليپور خنكداري، عضو كميسيون عمران مجلس در اين‌باره به خبرگزاري خانه ملت گفت:
مدت زمان نخستين مراجعه خودروها به مراكز معاينه فني از 5به 3سال بايد تغيير كند اما بعد از نخستين مراجعه به مراكز معاينه فني، مراجعه هر ساله به نفع مردم نيست. وي ادامه داد: واقعيت آن است كه با رعايت استانداردها در توليد خودروها نيازي نيست كه خودروهاي تازه توليد شده كمتر از 3سال معاينه فني شوند؛ از آنجايي كه شهرداري‌ها هم اين اقدام را به شركت‌هاي خصوصي واگذار نكرده‌اند، انجام معاينه فني در مدت زمان كوتاه امكان پذير نيست.