يك شکاف در دیواره دریاچه‌ای قدیمی، باعث پيدايش تمدن‌هاي بسياري در فلات ايران شد.
درياچه‌اي که در نزدیکی حوضه آبریز کارون هميشگي قرار داشت، باعث شد تا آب و طراوت زاینده‌رود بر دشت‌های تموز مرکزی ایران روان شود، زندگی و حیات را تا دل خشکی‌های کویر بی‌آب و علف منطقه برساند و اندک اندک شهرها و تمدن‌های جدید شکل بگیرند.
هزاران سال است که زاینده‌رود با کم‌و‌کاست اما مصمم و سرسخت در مسیرش می‌لغزد و سرسبزی و نشاط را به هرکسی که ساحل‌نشین‌اش شده، هدیه می‌کند.
رگ تمدن‌ساز مرکز فلات ایران را باید باعث اصلی اقتصاد پویا، فرهنگ درخشان، هنر فاخر و تاریخ پرماجرای حوضه آبریز زاینده‌رود دانست.
زاینده‌رود با داشتنی‌های باارزشش همراه خوش‌سفری برای یک طبيعت‌گرد، تاریخ‌دوست یا هنرمند جست‌وجو‌گر خواهد بود.
همسفر شدن با زاینده‌رود سفری پرماجرا، هیجان‌انگیز و تاریخی برای شما به ارمغان خواهد داشت، پس دل به دل زلالش بدهید و برای زمزمه‌های گوش‌نوازش، گوش تیز کنید تا از همسفریش نهایت لذت را ببرید.
اگر چه زاینده‌رود از دوران پرآبی‌اش فاصله بسیار دارد اما هم‌چنان بزرگ‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران است.
زاینده‌رود یا زنده‌رود که در کتاب‌های تاریخی از آن با نام زرین رود یاد شده‌است، صد و هجدهمین اثر طبیعی است که در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شده‌است.
زاینده رود از سرچشمه‌هایش در کوهستان‌های بلند و سرسخت زاگرس تا تالاب گاوخونی در دل خشکزارها و تپه‌های شنی چهار صدکیلومتر راه می‌پیماید تا منتظرانش را در استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان سیراب کند.
منتظرانی که حالا در کاشان، قم، کرمان و یزد هم انتظار تحفه حیات بخشش رامی‌کشند. زنده‌رود، حوز‌ه‌اي تمدن‌خيز دارد كه نه امروز، بلكه تا قرن‌ها بعد هم اگر سلامت باشد، براي اين حوزه نويدبخش حيات خواهد بود.
متن: محمدمهدي بهمني/ عكس: آريا جعفري
منبع:همشهري‌سرزمين من