کشمیر بافتی ظریف، محکم، سبک و لطیف دارد و پوشاک تهیه شده از آن دارای کیفیت بی‌نظیری هستند.
- محتویات
۱- خصوصیات
۲- طریقه‌ی نگهداری
۳- منابع الیاف
۴- جمع‌آوری الیاف
۵- تولیدات
۶- انواع لیف
۷- منابع
- خصوصیات
کشمیر با الیاف نرم و لطیفش شناخته می‌شود که به صورت طبیعی پوششی سبک و بدون پرز را فراهم می‌آورد. این الیاف به سادگی در همه حالات مختلف قابل استفاده بوده و به شکل نخ‌های سبک یا سنگین تنیده میشوند. کشمیر رنگرزی نشده یا همان رنگ طبیعی آن، سفید، خاکستری و قهوهای‌های مختلف است. همچنین پشم آنگورا را نیز به اسم کشمیر می‌شناسند.
- طریقه‌ی نگهداری
کشمیر یک پارچه طبیعی است. کشمیر را می‌توان در ماشین لباسشویی با یک مایع شوینده مناسب، در آب سرد شست. باید روی سطح صاف پهن شود تا به صورت طبیعی خشک شود. گوله‌گوله شدن الیاف نیز بر اثر مالش الیاف کشمیر در زمان پوشیده شدن به وجود می‌آید که می‌توان آنها را با یک شانه مخصوص از پارچه جدا کرد.
- منابع الیاف
کرک کشمیر مورد استفاده در پوشاک و دیگر پارچه‌ها، از گردن بز کشمیر و دیگر بزها به دست می‌آید. از لحاظ تاریخی، همانطور که بز کشمیر از زیرگونه‌های بز کاپرا هیرکوس می‌دانستند، به بزهای کشمیر که موی خوبی داشتند، کاپراهیراکوس لانیگر می‌گفتند. هرچند امروزه، آنها را از زیر مجموعه‌ی بزهای اهلی کاپرا اگاگروس هیرکوس میدانند. بزهای کشمیر دو نوع کرک تولید میکنند که یکی، کرک‌های نرم و لطیف و دیگری موهای ضخیم و بلندتری هست که باید دی‌هیر شوند. فرایند دی‌هیر یک فرایند مکانیزه است که طی آن، موهای ضخیم از کرک‌های لطیف و مورد نظر جداسازی و آماده رنگرزی و ریسندگی میشوند.
- جمع‌آوری الیاف
کشمیر را در فصل بهار، زمانی که بزها در حال از دست دادن پوشش زمستانی خود هستند، بهدست می‌اورند. در نیمکره شمالی، بزها در اواسط اسفند و تا اواخر اردیبهشت، کرک ریزی دارند. در بعضی مناطق، کرک و پشم بزها را همزمان با دست و به وسیله‌ی شانه‌هایی مخصوص، از بدن حیوان جدا میکنند. با این روش بعد از دی‌هیر کردن و شست‌وشو، مقدار بیشتری کشمیر مرغوب بهدست می‌آید. موهای ضخیم باقی‌مانده نیز برای ساخت قلمو یا دیگر موارد غیر پوشاکی، مورد استفاده قرار میگیرند. در ایران، افغانستان، نیوزیلند و استرالیا، پشم بزها را قیچی میکنند که در نتیجه کرک کشمیر کمتری به دست می‌آید. در آمریکا، معروفترین روش، شانه زدن است.این فرایند دو هفته به طول مینجامد اما برای افراد باتجربه که زمان دقیق ریزش را میدانند، زمان تا یک هفته نیز کاهش می‌یابد.
- تولیدات
چین به عنوان بزرگترین تولید کننده کشمیر خام، با سالانه ۱۰۰۰۰ تن رکورد دار است. بعد از آن، مغلستان با نزدیک به ۳۰۰۰ تن تولید سالانه در جایگاه بعدی قرار دارد، در حالی که هند، ایران، افغانستان، ترکیه و آسیای مرکزی با تولیدات مرغوبتر ولی کمتر، در جایگاههای بعدی قرار دارند. تولید سالانه جهانی، چیزی بین ۱۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰تن کشمیر خام است. کشمیر خالص که بعد از گرفته شدن چربی اضافه و الیاف ضخیم به دست می‌آید، حدود ۶۵۰۰تن در سال برآورد شده است که به معنی تولید سالانه ۱۵۰ گرم از هر بز است. کشمیر خالص را می‌توان رنگرزی کرد، به صورت نخ ریسید و به صورت کشباف در لباس، کلاه، دستکش، جوراب و دیگر پوشاک استفاده کرد و یا به صورت بافت در ژاکت، کت، شلوار، پیژامه، شال، روپوش و دیگر پوشاک مورد استفاده قرار داد.
ولیدکنندگان پارچه و پوشاکی از این قبیل، در اسکاتلند، ایتالیا و ژاپن به عنوان پیشگامان بازار شناخته میشوند. این الیاف به پشم (کلمه فارسی) یا پشمینه (کلمه فارسی/اردو برای پشم) برای استفاده‌اش در شال کشمیر معروف است؛ طبق شالهای پشمی که در متون مغلی، بین قرن ۳ تا ۱۱ میلادی از آنها یاد شده است. طبق روایات قدیم، بنیانگذاز صنعت پشم کشمیر، حاکم قرن ۱۵ کشمیر، زین‌العابدین است. شهر آکسبریج ماساچوست در آمریکا، به عنوان یک تولیدکننده بزرگ در صنعت کشمیر شناخته می‌شد که اولین کارگاههای بافندگی و کارگاههای دستی پارچه را داشت. کارخانه میل،در ۱۹۲۰، اولین کارگاههای بافندگی را داشت که در سال ۲۰۰۷ در حادثه‌ی آتش‌سوزی کارخانه برنات، سوخت.
- انواع لیف
خام: الیافی که هنوز فراوری نشده‌اند و تازه از حیوان چیده شده‌اند.
فراوری شده: الیافی که دی‌هیر شده و تحت شست‌وشو و حلاجی قرار گرفته‌اند و آماده‌ی ریسیدن، کشباف، قلابدوزی و بافتن هستند.
ویرجین: الیافی که تازه به شکل نخ، پارچه یا پوشاک در آمدهاند.
بازیافتی: الیافی که از الیاف قبلاً بافته یا نمدمالی شده‌اند و یا استفاده نشده به دست می‌آیند.
منبع: ویکی‌پدیا