اگر پيش از اين تنها براي عبور از پوشش دوربينهاي پليس و براي چند دقيقه پارچه يا كاغذي بخشي از پلاك را ميپوشاند، در پديده «پلاك كثيف» ماشين آنقدر كثيف ميماند تا چشم مسلح يا غيرمسلح توانايي خواندنش را نداشته باشد. سختگيري پليس در برخورد با پلاكهاي مخدوش انگيزه عدهايشده است براي فرار از اعمال قانون وقتي به دام ميافتند و چه بهانهاي بهتر از اينكه «ماشينم كثيف است جناب سروان!»
تردد پلاكهاي كثيف در شهر سرآغاز ناامني بيشتر براي ساير شهروندان است. مخدوش كردن پلاك هم اگرچه تخلف است اما براي دقايقي كوتاه انجام ميشود.اما پلاك كثيف هميشه كثيف است، چه در نزديكي دوربينها و چه دور از آنها، به اين ترتيب هرگونه برخورد و تصادف با آنها شانس رديابي را گاهي تا نزديك صفر كاهش ميدهد. رئيس پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ درباره اين معضل به همشهري ميگويد: كثيف و ناخوانا بودن پلاك خودرو هر دو مصداق جرم است و پليس نيز در برخورد با اين تخلف رانندگان كاملا جدي است. سردار سيدتيمور حسيني با تأكيد بر اينكه كثيف كردن يا كثيف نگهداشتن پلاك خودرو هم مصداق مخدوش كردن آن است، توضيح ميدهد: درصورتي كه ناخوانا بودن پلاك خودرو تعمدي نباشد راننده خودرو40هزار تومان جريمه ميشود و اگر پلاك تعمدي ناخوانا شده باشد مصداق جرم است و افزون بر جريمه 40هزار توماني، خودرو توسط مأموران پليس راهور متوقف و پس از تشكيل پرونده به دادگاه فرستاده ميشود. او البته خبر ميدهد كه تشديد برخورد با خودروهايي كه پلاك آنها ناخوانا يا مخدوش باشد در دستور كار پليس راهور است و يقينا كاهش تخلفاتي از اين نوع نياز به برخورد شديدتر پليس راهور دارد.
- تخم مرغ دزدي
در كنار ناامني شهروندان، بيقانوني روي ديگر اين سكه است. ذهني كه براي فرار از دست پليس تصميم ميگيرد پلاك خودرو را با خاك و گل بپوشاند، يك روز هم شماره كنتور آب و برق خانهاش را دستكاري ميكند كه پول كمتري بدهد و روز ديگر دنبال راه فرار ديگري است تا از دست قانون فرار كند. پروفسور حسين باهر، جامعهشناس و استاد دانشگاه در باره جنبههاي اجتماعي اين مشكل به همشهري گفت: وقتي پلاك خودرو بر اثر بارندگي گلآلود و ناخوانا ميشود بايد تميز شود، وقتي اين اتفاق نميافتد، فرد يك عمل مجرمانه مرتكب ميشود كه ميتواند مقدمات شروع جرم باشد.در چنين شرايطي احتمال وقوع هر جرم ديگري هم وجود دارد، زيرا به اين نتيجه رسيده كه ميتواند خلافي مرتكب شود و دست پليس هم به او نرسد.
اين جرمشناس معتقد است اينكه افراد با اين كار خود قانون را دور ميزنند، گستاخي ميكنند، رفتارشان را عمليات قهرمانانه تلقي ميكنند و نوعي كژتابي و كژدهني به نظم و جامعه ميكنند، بنابراين پليس بايد جديتر از گذشته با آنها برخورد كند. او ميگويد: «اين خودروها وقتي مرتكب جرمي شوند قابل رديابي نيستند، بنابراين پليس بايد براي دفاع از نظم اجتماعي با اين افراد به سختي برخورد كند و هيچ عذر و بهانهاي از آنها نپذيرد. اگر قانوني وجود ندارد، بايد قانون لازم را تصويب كنيم. اين كار مثل حمل غيرمجاز سلاح در شهر است. حتما نبايد استفاده شود تا برخورد كنيم.»
- قانون چه ميگويد؟
تغيير دادن و مخدوش كردن شماره پلاك خودرو عنصر مادي جرم محسوب ميشود و استفاده عمدي همراه با سوءنيت از خودرو با پلاك مخدوش نيز عنصر معنوي اين جرم است. هركس ارقام و مشخصات پلاك وسايل نقليه موتوري زميني، آبي يا كشاورزي را تغيير دهد يا پلاك وسيله نقليه موتوري ديگري را به آن الصاق كند يا براي آن پلاك تقلبي بهكار ببرد يا چنين وسايلي را با علم به تغيير يا تعويض پلاك تقلبي استفاده كرده يا و آن را از صورت اصلي كارخانه خارج كند به حبس از 6ماه تا يك سال محكوم خواهد شد.