در شرایطی که مهلت ۳ ماهه دولت برای تدوین و اجرایی‌کردن آیین‌نامه شناسایی و حذف افراد پردرآمد از چرخه یارانه نقدی رو به اتمام است بررسی‌های میدانی همشهری نشان از آن دارد که بیشتر مردم هم از حذف یارانه نقدی پردرآمدها و در عوض اختصاص این ارقام به محل‌های دیگر حمایت می‌کنند.

طي يكي‌دو ماهه اخير تعداد زيادي از مردم با روزنامه همشهري تماس گرفته و ديدگاه خود را مطرح كرده‌اند. همچنين خبرنگاران روزنامه همشهري از طريق حضور ميداني در سطح شهر و نيز برقراري برخي تماس‌هاي تلفني با شهروندان نظر آنان را جويا شدند. دفاع از حذف يارانه نقدي پردرآمدها، شفاف‌سازي‌ شاخص‌هاي مورد نظر دولت براي نحوه شناسايي و حذف يارانه پردرآمدها، محل جديد هزينه كرد اين يارانه‌ها و امكان اعتراض براي كساني كه يارانه نقدي آنها قطع شده است، 4محور مشتركي بود كه مردم در گفت‌وگو يا تماس با همشهري بر آن تأكيد داشتند.

ازجمله يك خانم كه همسرش پزشك است و يارانه نقدي آنها قطع شده، در تماس تلفني با همشهري مي‌گويد كه بايد بدانيم به كدام افراد پردرآمد مي‌گويند و چرا يارانه نقدي ما قطع شده است؟ فكر مي‌كنم اطلاع از دلايل حذف خانواده ما از ليست يارانه نقدي حق ما باشد.

آقاي ديگري كه نمايشگاه دار است و يارانه نقدي يكي از اعضاي خانواده‌اش از فروردين‌ماه قطع شده است، در تماس با همشهري مي‌گويد: قطع يارانه نقدي يكي از اعضاي خانواده‌ام چندان مسئله مهمي نيست كه بخواهم به آن اعتراض كنم فقط مي‌خواهم بدانم چرا و به چه علت يك عضو خانواده ما از دريافت يارانه نقدي حذف شده است؟

البته حدسم اين است كه به‌خاطر ثبت‌نام يك خودروي خارجي نسبتا گران قيمت چنين اتفاقي رخ داده است اما به هر حال از دولت انتظار داريم شاخص‌هاي خود را براي شناسايي افراد پردرآمد اعلام كند. البته اينها از نمونه شهرونداني هستند كه با روزنامه تماس برقرار كرده‌اند. اما پرس و جوهاي همشهري از مردم عادي سطح شهر تهران يا تماس تلفني با برخي شهرستان‌هاي دور و نزديك ديدگاه‌هاي جديدتري را به عرصه مي‌آورد.

ازجمله تماس با يكي از خانوارهاي شهر كرمانشاه كه يارانه آنها هنوز برقرار است، نشان مي‌دهد كه آنان حذف يارانه افراد پردرآمد را بي‌تأثير در مجموعه دخل و خرج چنين خانوارهايي مي‌دانند و در عوض مي‌گويند: اگر اين يارانه به افراد بسيار محروم جامعه تخصيص داده شود، ثمره بهتري خواهد داشت و به عدالت نزديك‌تر است. اين شهروند در پاسخ به اين سؤال كه آيا حاضر به قطع يارانه نقدي خود و اعضاي خانواده هستيد، مي‌گويد:

سال گذشته در فرايند ثبت نام دوباره براي يارانه‌ها ميزان درآمد خود و همسرم كه يكي معلم و ديگري كارمند هستيم، مجموعا 2ميليون تومان اعلام كردم، اگر دولت فكر مي‌كند با اين درآمد جزو پردرآمدها هستيم و تمام افرادي كه در اين رده هستند را از ليست يارانه نقدي حذف كند، موافقم. ليكن مسئله اين نيست چرا كه بسياري از شهروندان در مناطق متمول‌تر كشور حضور دارند كه حتي در طول‌ماه و سال نمي‌فهمند يارانه به‌حساب آنان واريز مي‌شود يا خير.

به‌نظر مي‌رسد بهتر است دولت درگام نخست سراغ اين دسته از شهروندان برود. يك شهروند خانم در تهران كه در منطقه نزديك به پارك وي زندگي مي‌كند و در اتوبوس‌هاي تندرو خط پارك وي- راه‌آهن مورد پرسش همشهري قرارمي گيرد، پاسخ مي‌دهد: خودم و همسرم پزشك هستيم و از درآمد كافي هم برخورداريم. خودروي شخصي هم داريم اما با اين حال براي رفت‌وآمد از خانه تا محل كار كه نزديك ميدان ونك است، ترجيح مي‌دهم از سامانه اتوبوس‌هاي تندرو استفاده كنم و معتقدم اگر تك‌تك شهروندان علاوه بر نفع شخصي و خانوادگي به مصالح شهر محل زندگي و نيز كشورشان توجه كنند، اوضاع ما به‌صورت خودكار بهتر از وضع موجود خواهد شد. او با اين زمينه‌سازي و استدلال مي‌گويد: سال گذشته خانواده ما از دريافت يارانه نقدي انصراف داد و اكنون هم معتقدم كه خانواده‌هايي در سطح ما نيازي به يارانه نقدي ندارند چرا كه درآمدي بيش از 15ميليون تومان داريم و نيازي به دريافت يارانه نقدي نداريم.

اين خانم پزشك مي‌افزايد: اگر دولت همچنان به چنين طيفي از شهروندان يارانه نقدي پرداخت مي‌كند، بهتر است در اين مسير تجديد نظر كند و اين يارانه را در محل‌هاي ديگري هزينه كند. با اين حال خانم ديگري كه كنار او نشسته است با اين ايده مخالفت مي‌كند و مي‌گويد: يارانه نقدي حق مساوي همه شهروندان است و دولت يا به همه يارانه بدهد يا اينكه يارانه همه را قطع كند و به افراد بسيار محروم و ناتوان از طريق نهادهايي مانند كميته امداد يا بهزيستي يا بقيه نهادهاي ذيربط كمك كند.

به گفته اين شهروند او و خانواده‌اش يارانه نقدي دريافت مي‌كنند و درآمد ماهانه آنها بالاي 5 ميليون تومان است اما با اين حال حاضر به انصراف داوطلبانه نيست و كماكان خواستار دريافت يارانه نقدي است و آن را حق خود مي‌داند. سخنان اين شهروند باعث واكنش يكي ديگر از مسافران مرد اين خط شده و او مي‌گويد: همين الان هم افراد پردرآمد از برق و سوخت و گاز و ساير خدمات دولتي كه همچنان يارانه به آنها تعلق مي‌گيرد، بيش از شهروندان عادي يا روستاييان و مردم محروم استفاده مي‌كنند. پس اگر يارانه نقدي اين طيف از جامعه حذف شود، نه‌تنها خلاف عدالت نيست كه عين عدالت است.

موضوع يارانه نقدي پردرآمدها با همين تعداد از اظهارنظرها به پايان مي‌رسد و خبرنگار همشهري گشتي در اطراف ميدان راه‌آهن مي‌زند. چند شهروند كه مورد پرسش قرار مي‌گيرند، واكنش‌هاي متفاوتي نشان مي‌دهند. يكي موضوع را بي‌اهميت مي‌داند و ديگري مي‌گويد: آنقدر گرفتار كار و زندگي‌ام كه فرصت پاسخ ندارم. يك شهروند ديگر كه ظاهرا مسافر است و قصد عزيمت به يكي از شهرهاي استان خراسان شمالي را دارد، مي‌گويد: تا آنجا كه بنده شاهد بحث بين اقوام و آشنايان درباره يارانه‌ها هستم عمده آنان با قطع يارانه نقدي افراد پردرآمد موافقند و مي‌گويند كمك به بخش توليد و كشاورزان يا رسيدگي بيشتر به روستاييان و افراد نيازمند اولويت بيشتري دارد. او مي‌گويد: دولت نترسد و يارانه افراد پردرآمد را حذف كند.

  • شهروندان چه مي‌گويند؟

مطالب زير متن پياده شده سخنان تعدادي از شهروندان است كه در تماس با روزنامه همشهري ديدگاه خود را درباره حذف يارانه نقدي پردرآمدها بيان كرده اند:

يك‌سال قبل دولت اعلام كرد از يارانه انصراف بدهيد، خودم داوطلبانه اين كار را كردم، اما بعد دولت به تمام كساني كه ثبت نام كردند يارانه نقدي داد. سؤالم اين است: چرا دولت در حذف يارانه نقدي افراد پولدار و ثروتمند تعلل مي‌كند؟/ نظري از تهران

در يك خانواده 3نفري زندگي مي‌كنم و مدت 13‌ماه است يارانه نقدي نمي‌گيريم. چرا دولت دليل قطع يارانه نقدي ما را اعلام نمي‌كند؟/ مهري از گنبد

چرا دولت مشخص نمي‌كند كه چه كساني قرار است از دريافت يارانه نقدي حذف شوند؟ به‌نظر مي‌رسد نزديكي به انتخابات باعث شده تا بي‌سروصدا اين كار را انجام دهند. مگر دولت قبلا نگفته بود كه 40بانك اطلاعاتي در اختيار دارد؟/ راست نيت از مشهد

مگر دولت اعلام نكرد كه آزاد كردن قيمت بنزين در چارچوب قانون مجلس بوده است؟ چرا درخصوص حذف يارانه نقدي پردرآمدها كه در قانون مجلس هم آمده است به همان شيوه بنزين عمل نمي‌كند؟ / وحيد از تهران