محمدرضا خباز، معاون امور تقنینی معاونت پارلمانی رئیس‌جمهور که در 4دوره چهارم، پنجم، ششم و هشتم نماینده مجلس بوده و همچنین از اعضای حزب اعتماد ملی است، در رابطه با ترکیب ایده‌آل مجلس دهم با «همشهری ماه» گفت‌وگو کرده است.
به اعتقاد وی مجلس و دولت 2بال یک پرنده هستند که ضرورتا باید با هم هماهنگ باشند و این هماهنگی و همدلی لزوما به معنای همسویی این دو نیست.
چنان‌که در مجلس پنجم و دولت هفتم شاهد بودیم که رئیس دولت، فردی اصلاح‌طلب و رئیس مجلس ناطق نوری نماینده اصولگرای مجلس بود.
همچنین از نظر خباز اگر ۴چهره تاثیرگذار از جریانات مختلف، یعنی هاشمی‌رفسنجانی، لاریجانی، ناطق‌نوری و رئيس دولت اصلاحات با هم روی لیست ۲۹۰نفره در سراسر کشور اجماع کنند، احتمال اینکه شاهد روی‌کار آمدن مجلسی معتدل و کارآمد باشیم بیشتر است.
- صحبت‌های آقای جهانگیری در میان اعضای حزب کارگزاران مبنی بر اعلام خطر بابت حضور جریان مقابل دولت در انتخابات آتی مجلس را چطور ارزیابی می‌کنید؟
گفته‌های آقای جهانگیری در رابطه با انتخابات دوره دهم مجلس بیان یک دلسوزی و یک اظهار علاقه نسبت به نظام و کشور و مردم است؛ چون ایشان و بنده این اعتقاد را داریم که دولت و مجلس به منزله 2بال یک پرنده هستند.
همان‌طور که یک پرنده با یک بال نمی‌تواند پرواز کند، پرنده جمهوری اسلامی هم با یک بال نمی‌تواند پرواز کند. این 2بال یکی قوه مجریه است و یکی مقننه.
یا اگر بهتر بگوییم قوه مقننه نرم‌افزار است و قوه مجریه سخت‌افزار. نرم‌افزار و سخت‌افزار باید هماهنگ باشند.
یا به بیان دیگر که رهبری فرمودند، قوه مقننه کارش ریل‌گذاری است و قوه مجریه کارش حرکت روی ریلی است که قوه مقننه برای آن تعبیه کرده است.
بنابراین اگر قرار است قطار کار خودش را درست انجام دهد، باید نرم‌افزار و سخت‌افزار یا ریل‌گذاری درست انجام شود. همدلی و هماهنگی و هم‌صدایی و همزبانی بین دولت و مجلس بسیار مهم است.
این به آن معنا نیست که الان وجود ندارد. الان هم همدلی هست، اما هرچقدر همدلی و همزمانی بین این 3قوه و درون همه نهادهای نظام بیشتر باشد، آثار و برکاتش که زندگی شرافتمندانه برای مردم این کشور است، زود‌تر محقق خواهد شد.
سخن آقای معاون‌اول رئیس‌جمهور سخن خیرخواهانه و بیان یک تجربه است. امروز ۳۶سال از انقلاب می‌گذرد. ما در سال۵۸ نیستیم که بگوییم تجربه نداریم.
البته در آن زمان خام بودیم. الان دیگر مدیران دارای تجربه شده‌اند و ما نباید اشتباهات گذشته را تکرار کنیم. باید تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کنیم تا آثار و برکات آن نصیب ملت عزیزمان شود.
- به نظر شما رابطه مجلس نهم با دولت یازدهم چگونه بود؟
الان البته همدلی تا حدودی وجود دارد. اگر غیر از این بود، مجلس لوایح را تصویب نمی‌کرد و اگر نمی‌کرد دولت نمی‌توانست به مردم خدمت کند.
قانون را مجلس تصویب می‌کند، ابزار را قانون در اختیار دولت می‌گذارد، ابزار قانونی را مجلس در اختیار دولت می‌گذارد. ولی آیا کافی است؟
نه. بیانیه‌ای که اخیرا در مجلس خوانده شده را ببینید. دائم می‌گوید مبادا گول بخورید؛ حواستان باشد. هیچ‌کس به مجلس نمی‌گوید که دستتان درد نکند.
هیچ‌کس نمی‌گوید چقدر اسلام و کشورمان را در دنیا سربلند کردید. این چند جمله را بگویند و بعد بیانی خیرخواهانه داشته باشند و بگویند که دشمن مکار است و مواظب باشید.
دولتی که تا به حال قصور نکرده و در سیاست خارجی خوب عمل کرده جای قدردانی دارد. تعداد سوالاتی که از این دولت شده را با دولت‌های گذشته مقایسه کنید.
بیش از یک دوره ۴ساله سوال کردند. در این مجلس نماینده‌ای داریم که خودش به تنهایی ۴۵ تا سوال کرده از نمایندگان. معلوم می‌شود که دیگر خیرخواهی وجود ندارد و یک جایی از کار می‌لنگد.
بنابراین ما انتظار داریم این 2بالی که با رأی مردم جایگاه و ارزش پیدا کرده با یکدیگر هماهنگ باشند تا بتوانند مشکلات همین مردم را حل کنند.
- اگر بخواهیم نگاهی به گذشته داشته باشیم، از نظر شما ایده‌آل‌ترین دولت و مجلسی که تا به‌حال داشتیم کدام دوره بود؟
تا مجلس چهارم من در دولت نبودم؛ لذا خیلی در جریان دوره اول و دوم و سوم نیستم. گاهی وقت‌ها مجلس و دولت کاملا هم‌سو هستند.
از نظر من هماهنگی چنین مجلس و دولتی، آن‌طور که در مجلس ششم شاهد بودیم، خیلی کار سختی نیست و در واقع هنر بزرگی نیست.
در آن دوره مجلس و دولت کاملا هم‌سو بودند چون هر دو از یک مشرب سیاسی یعنی اصلاح‌طلب بودند. این خوب است ولی خیلی هنر نیست.
اگر مجلس و دولت مثل الان از 2جریان سیاسی باشند و در عین‌حال با هم همدل و هم‌نوا و همصدا شوند خیلی مهم است و این اتفاق در مجلس پنجم افتاد.
در آن زمان رئیس مجلس آقای ناطق بود. ایشان با رئيس دولت اصلاحات در انتخابات ریاست جمهوری در رقابت بود و این نماينده اصلاحات بود که پیروز میدان شد.
آقای ناطق رئیس مجلس شد و اگر می‌خواست به روشی که متاسفانه الان رسم شده رفتار کند و با دولت همکاری نکند، گرفتاری‌های زیادی پیش می‌آمد. اما آقای ناطق در عین جوانمردی گفت انتخابات تمام شد و قوه مجریه در کنار ماست، نه در مقابل ما.
مجلس در جلسه غیرعلنی غیررسمی‌اش برای اولین دوره در دوره اصلاحات تصمیم گرفت که به 4تن از وزرا رأی ندهد. این 4نفر عبارت بودند از آقای عبدالله نوری، عطاءالله مهاجرانی، آقای مظفر و معین.
ولی صبح چنان آقای ناطق جلسه را اداره کردند که همه کابینه رأی آورد. البته استدلال خودشان هم خیلی قوی بود و همه دست‌به‌دست هم دادند تا تیم رأی بیاورد.
در آن زمان قوه قضائیه دولت هفتم را از بعد اقتصادی پاکدست‌ترین دانست. بنابراین در دورانی که من بودم اگر بخواهم بگویم کدام دولت و مجلس همدل و هم‌صدا‌تر بود مجلس پنجم و دولت هفتم بود.
رئیس دولت وقت و رئیس مجلس آقای ناطق از 2جریان مقابل هم، که از رقابتی سنگین بیرون آمدند و وقتی موقع رأی مجلس به کابینه شد دیگر فکر نکردند که هنوز انتخابات ادامه دارد.
- از نظر شما مطلوب‌ترین ترکیب در مجلس دهم چه ترکیبی می‌تواند باشد؟
الان شما اگر به ترکیب دولت نگاه کنید، می‌بینید که نصف بیشتر اصولگرا و نصف کمتر اصلاح‌طلب هستند و در کنار هم دارند به خوبی کار می‌کنند.
دولت آقای هاشمی هم چنین بود. هم اصلاح‌طلب در آن بود و هم اصولگرا. الان هم به‌نظر بنده اتفاق خوبی است اگر برای انتخابات مجلس دهم ۴شخصیت یعنی آقای هاشمی، آقاي خاتمي، آقای ناطق‌نوری و آقای لاریجانی با هم تفاهم کنند که مجلس کارایی را به مردم معرفی کنند، نه مجلس سیاسی تنها، بلکه مجلسی که توان رفع مشکلات مردم را با برنامه‌ریزی و تدبیر داشته باشد.
اول به توانایی فرد نگاه کنند و بعد به تفکر سیاسی او. اول از همه معتدل باشند و دوم توانایی ایفای نقش مفیدی برای مجلس داشته باشند و بتواند آن‌طور که شایسته است در مجلس نیروی موثر و فعالی باشند.
در این صورت اگر چنین تفاهمی کنند و یک لیست از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان توانمند برای مجلس ارائه کنند من مطمئنم آن لیست رأی می‌آورد و مجلسی توانمند‌تر از مجلس گذشته معرفی خواهد شد و در این صورت ما خواهیم توانست آن هدف مقدسی را که همه خیرخواهان و مصلحان کشور دنبال آنند محقق کنیم و آن موقع مشکلات حل خواهند شد.
- اما آقای ناطق اعلام کرده که برای حضور در انتخابات احساس تکلیف نمی‌کند و نماینده هیچ‌کدام از طرفین نیست...
من عرض نمی‌کنم این ۴نفر حتما کاندیدا باشند، بلکه گفتم این بزرگواران چاره‌اندیشی کنند برای مجلسی توانمند. خودشان اگر می‌خواهند بیایند و اگر نمی‌خواهند نیایند.
من نمی‌گویم آنها حتما خودشان کاندیدا باشند. می‌گویم اینها روی یک لیست ۲۹۰نفری در سراسر کشور به جمع‌بندی برسند و زیر آن لیست را امضا کنند. در آن صورت آن لیست حتما رأی قاطع را خواهد آورد.
آقای ناطق‌نوری می‌خواهد در اتاق فکر باشد و وارد صحنه نشود. این 2مساله به هیچ‌وجه مقابل هم نیستند، بلکه مکمل یکدیگرند.
این افراد کمک می‌کنند و ریش‌سفیدی و برنامه‌ریزی می‌کنند در حالی‌که ممکن است خودشان نخواهند مستقیما در رقابت حضور داشته باشند.
- آیا اصلاح‌طلبان و جریان نزدیک به دولت در انتخابات مجلس دهم نگرانی از تایید صلاحیت ندارند؟
من معتقدم نگرانی از رد صلاحیت‌ها وجود ندارد. می‌شود برای شورای نگهبان هم استدلال کرد و آنها هم انشاءالله شرایط جدید کشور را بیشتر از گذشته درک می‌کنند و قدمی برمی‌دارند که به انسجام نظام و سربلندی کشور بینجامد.
بنابراین به‌نظر من اصلا لازم نیست روی آن دغدغه داشته باشیم. چون این موضوع با مذاکره و استدلال حتما به نتیجه خواهد رسید.
- اصلی‌ترین رقیب جریان حامی دولت در انتخابات مجلس کیست؟
مهمترین رقیب حاميان دولت افراد تندرو خواهند بود. این پیشنهاد من زمینه را برای افراد تندرو محدود می‌کند. افرادی که در مجلس نمی‌گنجند و مجلس را برای مقاصد گروهی و حزبی و تفکرات شخصی خودشان می‌خواهند طبیعتا مخالف این پیشنهاد خواهند بود.
- منظورتان دقیقا تندرویان کدام جریان است؟
فرقی نمی‌کند. تندرویان اصلاح‌طلب یا اصولگرا.
فاطمه الوندي/منبع:همشهري ماه