با پرداخت اندكي بيش از 3460ميليارد تومان يارانه نقدي در خردادماه و فرض پرداخت همين ميزان در 2ماه ابتدايي امسال، راه پيش روي دولت براي خرج كردن در محدوده تعيين شده توسط مجلس است كه از‌ماه بعد يارانه نقدي بيش از 6ميليون نفر حذف شود. برآوردهاي همشهري نشان مي‌دهد كه دولت تا پايان سال تنها بايد به 69ميليون و 890هزار و 110نفر يارانه نقدي پرداخت كند. البته اگر يارانه غيرنقدي و كالايي را هم اضافه كنيم، آنگاه دولت راه سخت‌تري در پيش دارد و بايد از ماه آينده حدود 7ميليون نفر را حذف كند تا بودجه يارانه نقدي به تعادل برسد. با اين حال همين الان هم راه دولت براي حذف پردرآمدها سخت‌تر شده است، چگونه؟
قانون بودجه امسال ميزان كل يارانه نقدي قابل پرداخت از سوي دولت را 39هزار ميليارد تومان مشخص كرده است. با احتساب پرداخت ماهانه 3460ميليارد تومان در 3ماه فروردين، ارديبهشت و خردادماه، دولت 10هزار و 380ميليارد تومان را دست‌كم پرداخت كرده و براي 9ماه باقيمانده امسال تنها 28هزار و 620ميليارد تومان بودجه در اختيار خواهد داشت.
اگر همين رقم را بر ماه‌هاي باقيمانده سال تقسيم كنيم، دولت تنها مي‌تواند ماهانه 3218ميليارد تومان يارانه نقدي پرداخت كند كه با فرض سهم هر نفر 45هزار و 500تومان تعداد يارانه‌بگيران در ماه‌هاي آينده به‌طور ميانگين بايد از 69ميليون و 890هزار و 110نفر فراتر نرود. بر اين اساس تأخير دولت در قطع يارانه نقدي ثروتمندان باعث خواهد شد در ماه‌هاي بعد تعداد افرادي كه بايد از يارانه نقدي محروم شوند، افزايش يابد. قانون بودجه امسال دولت را مكلف مي‌سازد تا تنها 39هزار ميليارد تومان يارانه نقدي و البته غيرنقدي پرداخت كند. قانون به دولت حكم داده يارانه نقدي پردرآمدها را براساس شاخص‌هايي چون بعد خانوار، شرايط اقليمي، و محل سكونت و ميزان درآمد قطع كند.
تنها چند روز مانده تا پايان خردادماه يعني مهلت 3ماهه دولت، سازوكار تعيين و شناسايي يارانه نقدي بگيران ثروتمند به وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي سپرده شده كه اين وزارتخانه چندان در برابر پرسش‌ها كه تاكنون چه ميزان يارانه‌بگير از فهرست حذف شده‌اند، پاسخگو نيست. آيين‌نامه مصوب دولت در 12خردادماه امسال درخصوص سازوكار شناسايي و قطع يارانه نقدي پردرآمدها تأكيد دارد: وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي مكلف است براساس كليه اطلاعات موجود، نسبت به بررسي واجد شرايط بودن خانوارهاي دريافت يارانه اقدام و افراد غيرمشمول را تعيين و به‌صورت رسمي به سازمان هدفمندي يارانه‌ها اعلام كند و دستورالعمل مربوطه هم قرار است توسط وزارت مذكور تهيه شود.
- از حذف خاموش تا توقف احتمالي
دولت يارانه نقدي تعداد اندكي از شهروندان داراي درآمد بالا را از ابتداي امسال به‌صورت چراغ خاموش قطع كرد و حتي در ابتدا منكر قطع اين كار براساس شاخص‌هايي پنج‌گانه شد. روزنامه همشهري در 30فروردين‌ماه امسال خبر داده بود كه يارانه نقدي گروه‌هاي پنج‌گانه شامل پزشكان، مالكان خودروهاي گران قيمت لوكس، صاحبان صرافي‌ها، اعضاي هيأت مديره بانك‌ها و هيأت مديره شركت‌هاي خصوصي و افراد مقيم خارج از كشور قطع شده است، با اين توضيح كه يارانه نقدي برخي افراد مقيم خارج كشور از سال قبل كه شناسايي شده بودند، كليد خورده بود. خبري كه با تكذيب و توضيح و توجيه همراه شد تا اينكه با راه‌اندازي سامانهhttp://yaraneh10.ir دولت رسما حذف تدريجي يارانه پردرآمدها را تأييد كرد.
- مهلت 10روزه اعتراض حذف شده‌ها
حذف‌شدگان از دريافت يارانه نقدي در سال‌جاري، درصورت اعتراض مي‌توانند از پنجم خردادماه به‌مدت يك‌ماه اعتراض خود را مطرح كنند. اين اطلاعيه تنها شامل افرادي مي‌شود كه يارانه نقدي آنها پيش از اين حذف شده و مشخص نيست كه آيا شهرونداني كه احتمالا يارانه نقدي‌شان در ماه‌هاي آينده حذف خواهد شد، چگونه بايد اعتراض كنند. براساس اعلام قبلي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي آن دسته از شهرونداني كه براساس تبصره ۲۰ قانون بودجه ۱۳۹۴ افراد غيرنيازمند تشخيص داده و يارانه آنها قطع شده است، درصورت اعتراض مي‌توانند از تاريخ سه‌شنبه ۵ خرداد ۱۳۹۴ به‌مدت يك‌ماه به آدرس الكترونيكي كه اعلام مي‌شود، مراجعه و درخواست خود را ثبت كنند.
- ربيعي شفاف‌سازي مي‌كند؟
آيا با پرداخت يارانه نقدي خردادماه، تعدادي از شهروندان از دريافت 45هزار و 500تومان محروم شده‌اند؟ سخنگوي دولت مي‌گويد: وزير كار بايد پاسخگو باشد. ديروز محمدباقر نوبخت در جمع خبرنگاران از واريز 3هزار و460ميليارد تومان يارانه خرداد در ساعت 24سه‌شنبه شب گذشته خبر داد و گفت: براي 76ميليون و 57هزار و 430نفر بيش از 3هزار و 460ميليارد تومان يارانه به‌حساب سرپرستان واريز شد كه از ساعت 24ديشب قابل برداشت شد.
وي ادامه داد: همچنين يارانه غيرنقدي به‌صورت سبد كالا به مناسبت‌ماه مبارك رمضان از شنبه قابل دريافت است و سازمان هدفمندي يارانه اعتبارات نقدي اين يارانه را به‌حساب وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي واريز كرد. نوبخت در پاسخ به اين پرسش كه چه تعداد خانوار در اين دوره از دريافت يارانه حذف شده‌اند، گفت: وزير كار در اين‌باره اطلاع‌رساني خواهد كرد.