به گزارش رویترز حقایق مربوط به کوروناویروسی که باعث نشانگان تنفسی خاورمیانه (MERS) می‌شود، به‌کندی آشکارشده است، و این امر تا حدی به علت رفتار پنهان کارانه عربستان سعودی بوده است که شیوع بیماری در سال 2012 در آن آغاز شد.
به‌هرحال دانشمندان می‌دانند که ویروس مرس، مشابه با ویروس مرگبار سارس که احتمالاً از خفاش‌ها منشأ گرفته بود، با شترها ارتباط دارد، و می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. آن‌ها همچنین ساختار مولکولی این ویروس را شناخته‌اند.
همه این‌ها جزئیات علمی برای آغاز ساختن واکسن را در اختیار پژوهشگران می‌گذارد، و این موضوع که این کار هنوز شروع نشده است، باعث استیصال آشکار آنان شده است.
مشکل این است که شرکت‌های بزرگ داروسازی هنوز درباره مسائل اقتصادی چنین واکسنی تردید دارند، و هیچ دولتی تابه‌حال پیشنهادی برای حمایت مالی از یک برنامه عمده پژوهشی را در میان نگذاشته است.
آدریان هیل، استاد و رئیس انستیتوی جنر در دانشگاه آکسفورد در بریتانیا دراین‌باره گفت: «سؤال این است: چه مدت باید در انتظار ماند و فقط این شیوع‌ها را پیگیری کرد، پیش از آنکه تصمیمی جدی برای ساختن واکسن بگیریم؟»
«نشانه‌ای از محو شدن مرس وجود ندارد. این بیماری از سال 2012 وجود داشته است، و در حال حاضر شواهد واضحی از انتقال انسان به انسان آن وجود دارد.»
کره جنوبی تابه‌حال ابتلای بیش از 150 نفر به مرس را در شیوعی که از یک مرد بازرگان بازگشته از خاورمیانه آغاز شد، گزارش کرده است. شانزده نفر هم به علت این بیماری درگذشته‌اند.
اما اکثریت موارد عفونت‌های مرس در عربستان رخ‌داده است که از سال 2012 تاکنون بیش از 1000 نفر در آن آلوده‌شده‌اند و حدود 454 نفر درگذشته‌اند.
درعین‌حال در طول این مدت مواردی از بیماری از دست‌کم 25 کشور ازجمله آمریکا و چین گزارش‌شده است. مرس که باعث سرفه، تب و مشکلات تنفسی می‌شود، می‌تواند به ذات‌الریه و نارسایی کلیه بینجامد.
تصور برخی از دانشمندان این است که این ویروس از مرزهای بین‌المللی دیگر هم بدون اینکه شناسایی شود، عبور کرده است، چراکه تشخیص مرس و افتراق آن از سایر بیماری‌های تنفسی که افراد سالمند یا دارای بیماری زمینه‌ای را در بیمارستان می‌کشند، همیشه ممکن است ممکن نباشد.
عفونت مرس ناشی از کوروناویروسی از همان خانواده ویروسی است که یکی دیگر از اعضای آن در سال‌های 2002 تا 2003 باعث ایجاد «نشانگان حاد شدید تنفسی»(SARS) شد و به مرگ 800 نفر در سراسر جهان انجامید.
- ويروسي كه بسيار مرگبار است
مرس میزان بسیار بالاتر مرگ‌ومیر نسبت به سارس دارد (38 درصد نسبت به 10 درصد)- اما نسبت به سارس، کندتر از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شود، و بنابراین دست‌کم در حال حاضر کمتر تهدیدآمیز است.
هیل می‌گوید: «احتمالاً کره جنوبی شیوع این ویروس را کنترل خواهد کرد. اما آیا باید خطر شیوع‌های بعدی را بپذیریم؟ نه. آیا باید واکسن مرس را بسازیم؟ بله. آیا کسی می‌تواند از پس از مخارج آن برآید؟ بله، دولت عربستان سعودی. بنابراین آیا کاری باید انجام داد؟ بله، شخصی باید برود و هر چه زودتر واکسن مرس بسازد؟»
بنابراین تابه‌حال فقط معدودی از شرکت‌های بیوتکنولوژی کوچک، ازجمله شرکت‌های گرفکس، اینوویو، نواواکس بر روی ساختن واکسن مرس کارکرده‌اند و پژوهش‌های آن‌ها هنوز پیش‌بالینی است.
اما شرکت‌های داروسازی بزرگ مانند گلاکسواسمیت‌کلاین (GSK) در انتظار موقعیت مانده‌اند.
ریپلی بالو، کارشناس بیماری‌های عفونی در GSK که کار بر روی ساختن واکسن ابولا در این شرکت را رهبری کرده است، می‌گوید: «ما برنامه فعالی برای ساختن واکسن مرس نداریم، اما یقیناً درباره کارهایی باید درصورتی‌که تصمیم به ساختن واکسن گرفته شود، انجام داد، فکر می‌کنیم. فهرستی از بیماری‌های تهدیدآمیز وجود دارد که دانشمندان درباره اقدام بالقوه درباره‌شان وجود دارند، و مرس در رأس آن قرار دارند.»
مسئله برای شرکت‌های داروسازی منفعت‌جو این است که چه کسانی از این واکسن استفاده خواهند کرد و چه کسانی پول آن را خواهند پرداخت و آیا بازاری تجاری برای آن وجود دارد.
بسیاری از کارشناسان، ازجمله بیل گیتس میلیارد انسان‌دوست و قهرمان بهداشت جهانی، اکنون این بحث را مطرح کرده‌اند که باید فرآیندی بسیار سامان‌یافته‌تر وجود داشته باشد که در آن دولت‌ها و شرکت‌ها با یکدیگر همکاری کنند تا از کار تولید زودرس واکسن حمایت شود.
موضوع این نیست که ما دانش و مهارت علمی لازم را نداریم.
بالو می‌گوید: «ویروس‌ها ارگانیسم‌های بسیار ساده‌ای هستند و همه آنتی‌ژن‌هایی که برای واردکردن آن‌ها به درون سلول‌ها ضروری است، بر روی سطحشان قرار دارند. هر کسی می‌داند که چه جایی در مرس را باید هدف قرارداد، هدف باید پروتئین میخی هسته این ویروس باشد که به گیرنده‌های سلول متصل می‌شود و امکان ورود ویروس را به سلول فراهم می‌کند. این پروتئینی منفرد است که می‌توان از آن برای القای پاسخ ایمنی استفاده كرد.»