آنهايي كه اهل معرفت و سر هستند اسرار اينماه را ميدانند و با اشتياق و انتظار براي رسيدن اينماه لحظهشماري ميكنند و آنهايي كه در مراتب پايينتري از ايمان قرار دارند با لذتها وحال و هواي عمومي معنوي اينماه لحظات خودشان را ميگذرانند.
به روايت مشهور« لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ: فَرْحَةٌ عِنْدَ فِطْرِهِ، وَفَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّهِ»روزه دار 2 خوشي دارد؛ يك خوشي هنگام افطار و يك خوشي هنگام ديداركه نشان ميدهد حتي اين مسائل ظاهري و عناصر مادي و شكل روزه داري هم اهميت دارد و نيمي از پاداش روزه دار اين لذتها، شيرينيها و خوشيهاي محسوس و ملموس است. اما گاهي ما به خاطرتوجه به ابعاد نوراني و معنوي روزه از آنها غافل ميشويم.ماه مبارك رمضان بايد تجربه شاد و جذاب و شيريني براي افراد باشد و خاطره شاد و شيرين اينماه براي هميشه در ذهن افراد بهويژه براي كودكان و نوجوانان باقي بماند.
يكي از اشكالاتي كه در نوع برگزاري و گذراندنماه مبارك رمضان در بين ما وجود دارد اين است كه جنبه شاد و جذابماه مبارك رمضان درميان ما گاهي كمرنگ ميشود؛ برخلاف برخي كشورهاي عربي واسلامي كه ازهفتهها قبل با شوق و شادي در انتظارماه مبارك رمضان آماده ميشوند.رمضان براي آنها حتي در جنبههاي ظاهري نيز يك فرصت بسيار شاد و متفاوت براي جشن و شادماني بهحساب ميآيد.چه در ابعاد تجاري و بازرگاني و چه در ابعاد فرهنگي و عبادي.ماه مبارك رمضان براي آنها ماه خوشي و شادماني است و به شكلهاي مختلف اين حال و هوا حفظ ميشود.
بهنظر من، ماهم بايد يك توجهي داشته باشيم و تدابيري بينديشيم كه در سياستگذاريها و برنامهريزيهاي فرهنگي مان،ماه مبارك رمضان آن جنبه شاد و جذاب خودش را حفظ كند غيرآن شبهايي كه ايام سوگواري حضرت امير(ع) است و طبيعتا مراسم سوگواري برگزار ميشود.حتي شبهاي احيا هم جنبه عزا و مصيبت و ماتم ندارد. بلكه جنبه شاد و جذاب آن بهعنوان مناجات و عبادت الهي بايد حفظ شود.
ماه مبارك رمضان در سال يكبار بيشترتكرار نميشود و اين يك فرصت استثنايي بهحساب ميآيد. يك اتفاق در كائنات و حقيقت زمان رخ ميدهد و اين تنها منحصر به ما مسلمانها نيست.حتي كساني كه مسلمان هم نيستند و كساني كه روزه را بهعنوان يك عبادت واجب انجام نميدهند آنها هم دراين معنويت و دراين فضاي روحاني و متفاوت با ما شريك و سهيمند. من ميشناختم كساني را كه مسيحي بودند اما درماه مبارك رمضان قرآن تلاوت ميكردند.ديده بودم كساني مثل هندوها را كه درماه رمضان با مسلمانان در بعضي از روزها از خوردن امساك ميكردند.
به اين ترتيب ميتوان گفت بايد هر چه بيشتر زمينه بهره مندي افراد را به شكلهاي گوناگون ايجاد كنيم. فرصتي را ايجاد كنيم تا افراد اين تجربه معنوي را با شادي و رضايت قلبي طي كنند و اين خود كمكي است به پرورش معنويت در جامعه و بالا بردن فضايل اخلاقي و ايجاد حالوهواي روحاني و شاد در جامعه.براي اينكه اين فضاي معنوي و شاد ايجاد شود هم نهادهاي ديني و مذهبي وظيفه دارند و هم رسانهها و هم خانواده و هم خود افراد. همانطور كه ما براي نيمهشعبان چراغاني ميكنيم و شيريني و شربت ميدهيم در استقبال ازماه مبارك رمضان هم بايد چنين شادياي در جامعه ايجاد شود.بايد اين احساس د رجامعه بهوجود بيايد كه ما منتظر يك مسافر عزيز بودهايم كه از راه برسد. در اين زمينه ميتوان از امكانات مختلف و ظرفيتهاي بسيار اجتماعي و شهروندي نيز استفاده كرد. با اين كار تجربه روزهداري را براي نوجوانان و كودكان هم شيرينتر ميكنيم.
- نويسنده، پژوهشگر و فعال فرهنگي