نزديك شدن به سيام ژوئن (9تير) كه پيش از اين بهعنوان موعد پايان مذاكرات هستهاي ايران و 1+5 تعيين شده، بار ديگر گفتوگوها را به سطح وزراي امور خارجه كشانده و اين روزها نشستهاي دوجانبه و چندجانبه ميان مقامات ايراني و طرفهاي مقابل در جريان است. اولين اظهارنظر وزير امور خارجه كشورمان پس از ورود به لوكزامبورگ، تأكيد بر لزوم پرهيز طرف مقابل از زيادهخواهي بود.
محمدجواد ظريف كه با خبرنگار صداوسيما گفتوگو ميكرد، گفت كه طرفهاي مذاكرهكننده از زيادهخواهي و ادعاهاي خارج از چارچوبهاي بينالمللي خودداري كنند تا دستيابي به توافق ممكن شود. وزير امور خارجه انگليس روز گذشته پس از رسيدن به لوكزامبورگ گفته بود كه براي دستيابي به توافق جامع هستهاي، ايران بايد انعطاف بيشتري از خود نشان دهد. بنابر خبري كه خبرگزاري فرانسه منتشر كرد، فيليپ هاموند ابراز اميدواري كرد كه مذاكراتي كه تا سررسيد مقرر ادامه دارد به پيشرفتهايي نايل شود. او البته احتمال تمديد مذاكرات را هم مطرح كرد. ظريف ديروز با بيان اينكه هرچند اختلافات همچنان باقي است، اما تلاشها متمركز بر اتمام كار در نخستين فرصت ممكن است، تأكيد كرد كه اهميت دستيابي به توافق خوب و مناسب بيشتر از چند روز دير يا زود شدن گفتوگوهاست. وزير امور خارجه ديروز با همتايان انگليسي، آلماني و فرانسوي خود و همچنين مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار كرد.
- پيشرفت در حد انتظار نيست
عضو ارشد تيم مذاكرهكننده هستهاي كشورمان هم كه چند روزي در وين مشغول مذاكره بود، ديروز پيش از آنكه پايتخت اتريش را به مقصد لوكزامبورگ ترك كند، تصريح كرد: اختلاف نظرهايي كه درخصوص متن توافقنامه وجود دارد، مقداري كمتر شده اما پيشرفت كار به آن اندازهاي كه انتظار داشتيم، نيست. عباس عراقچي خاطرنشان كرد كه اختلافها در بعضي مسائل جديتر است و به بررسيهاي بيشتري احتياج دارد. وي با بيان اينكه به روزهاي آخر مذاكرات و به مهلت تعيين شده نزديك ميشويم، تأكيد كرد: همانگونه كه بارها گفته شده اين مهلت براي ما نهايي نيست و اگر لازم باشد كه چند روز بيشتر گفتوگو كنيم، اين كار را انجام خواهيم داد؛ آنچه براي ما مهم است رسيدن به يك توافق مطلوب و مورد قبول براي ملت ايران است كه در آن حقوق مردم ايران شناسايي و محترم شمرده شود و برنامه هستهاي ايران به رشد و پيشرفت خود ادامه دهد و تحريمها هم برداشته شود. سخنگوي وزارت امور خارجه آلمان هم ديروز ابراز اميدواري كرد كه مذاكرات هستهاي براي نگارش متن برنامه اقدام جامع مشترك تا ضربالاجل 30ژوئن (9تير) به توافق منجر شود. مارتين شفر در نشستي خبري كه فارس به آن اشاره كرد، گفت: اگرچه زمان زيادي باقي نمانده، اما تمام تمركز خود را بر اين موضوع ميگذاريم كه ضربالاجل ۳۰ ژوئن تغييري نكند.
- متن پيچيده و نياز به زمان بيشتر
با وجود اين احساس ميشود كه تأكيد مجدد عراقچي بر اينكه متن مربوط به توافقنامه، متن پيچيدهاي است و ابعاد مختلفي به لحاظ فني، حقوقي و از همه مهمتر به لحاظ سياسي دارد، حكايت از آن دارد كه احتمال طولكشيدن گفتوگوها تا پس از نهم تيرماه زياد است، بهويژه آنكه در روزهاي گذشته هم شاهد بوديم كه از موضوع تعيين سازوكار همزماني لغو تحريمها و عمل ايران به تعهدات خود بهعنوان يكي از مباحث اصلي و حل نشده گفتوگوها نام برده شده بود. از سوي ديگر، مباحثي مانند تعيين دقيق حد و مرز تحريمهاي هستهاي و تمايز آنها از تحريمهايي كه به بهانههاي ديگر مانند تروريسم يا حقوق بشر عليه كشورمان اعمال شدهاند، با هدف جلوگيري از ابهامهاي بعدي ازجمله مسائل زمانبر نگارش متن توافق جامع هستهاي به شمار ميروند. همچنين روند و چگونگي دسترسي به تأسيسات غيرهستهاي و دانشمندان ايراني در قالب اجراي پروتكل الحاقي از ديگر مباحث مطرح در گفتوگوهاست. به هر حال، عراقچي و مجيد تختروانچي، معاونان وزير خارجه قرار است امروز و پس از پايان مذاكرات لوكزامبورگ با هدف حضور يافتن در ادامه روند تدوين متن توافق به وين بازگردند.
- واکنش وزارت خارجه آمریکا به تصویب طرح هستهای در مجلس
یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به تصویب کلیات طرح الزام دولت ایران به حفظ دستاوردهای هستهای در مجلس شورای اسلامی گفت: توافق نهایی باید شامل دسترسی کافی و شفافسازی درباره تاسیسات مرتبط هستهای ایران باشد. شبکه خبری فاکسنیوز پس از اینکه مجلس شورای اسلامی ایران روز یکشنبه کلیات طرح الزام دولت به حفظ دستاوردهای هستهای را با اکثریت آرا به تصویب رساند به نقل از یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا نوشت: وزارت خارجه آمریکا گزارشهاي مربوط به تصویب این طرح را دریافت کرده است و ایرانیها مجاز هستند تا کار خود را مدیریت کنند اما موضع قدرتهای جهانی همچنان این است که توافق نهایی با ایران باید شامل دسترسی کافی و شفافیت درباره تاسیسات مرتبط هستهای ایران باشد. این مقام آمریکایی به فاکس نیوز گفت: ما انتظار نظرات و صداهای مختلف درباره مسائل سختی که برای حصول توافق روی آنها کار میکنیم را داريم اما با توافقی که شامل این خواستهها نباشد موافقت نمیكنیم.