وزير امور خارجه ايران تصريح كرده كه در روزهاي پاياني گفتوگوهاي هستهاي تيم مذاكرهكننده ايران خواستار توافقي عزتمند است و زيادهخواهيها را رد خواهد كرد.قرار است دور نهايي گفتوگوهاي هستهاي ايران و 1+5 پيش از پايان ضربالاجل نهم تير، از امروز در سطح وزرا در وين اتريش پيگيري شود و ظريف هم بامداد امروز راهي وين شده است.
البته بنابر گزارش رسانههاي غربي، گويا وي قبل از اين سفر با همتاي آمريكايي خود تلفني گفتوگو كرده و جان كري به او گفته كه بحث ابعاد نظامي احتمالي برنامه هستهاي ايران بايد در جريان مذاكرات حل و فصل شود. پيش از اين رسانهها گزارش داده بودند كه كري حل موضوع موسوم به PMD و فعاليتهاي هستهاي گذشته ايران را براي رسيدن به توافق لازم ندانسته، ولي به هر حال، توجه به اين نكته هم حائز اهميت است كه ايران پيش از اين در جريان يك مداليته كاري با آژانس بينالمللي انرژي اتمي به تمامي آنچه تحت عنوان مطالعات ادعايي در پرونده هستهاي خود مطرح شده بود، پاسخ گفته ولي باز هم اين بحث از جانب واشنگتن درجريان گفتوگوها پيش كشيده شده است. بنابر ادعاي رويترز، به گفته يك مقام ايراني، طي روزهاي اخير كري 2 بار با ظريف تماس تلفني برقرار كرده است.
- گفتوگوي تلفني اوباما و پوتين
رؤساي جمهوري روسيه و آمريكا هم كه 4ماه با يكديگر سخن نگفته بودند، پنجشنبه گذشته بهصورت تلفني گفتوگو كردند و ازجمله موضوعات مورد بحثشان، گفتوگوهاي هستهاي ايران و 1+5 بود. گويا در اين گفتوگو طرفين از لزوم اتخاذ موضع واحد در برابر ايران سخن گفتهاند.
در همين حال، نيويورك تايمز نوشت: كري روز پنجشنبه و يك روز قبل از سفر به وين هم تصريح كرده كه نسبت به نتيجه مذاكرات اميدوار است، اما اين بهمعناي خوشبيني او نيست. بهنظر ميرسد اين موضع جانكري بهشدت متأثر از انتقاداتي است كه اين روزها و با نزديكشدن زمان ضربالاجل مذاكرات، از داخل آمريكا و عمدتا از جانب جمهوريخواهان متوجه عملكرد دستگاه ديپلماسي اين كشور است.
اد رويس، نماينده جمهوريخواه و رئيس كميته امور خارجي مجلس نمايندگان آمريكا در بيانيهاي از اينكه به باور وي، دولت اوباما در مقابل ايران از حداقل خواستههاي خود كوتاه آمده، ابراز نگراني كرده و باب كوركر، سناتور جمهوريخواه و رئيس كميته روابط خارجي سناي اين كشور نيز گفته كه از تخطي احتمالي مذاكرهكنندگان آمريكايي از خطوط قرمز بهشدت نگران است. گروهي از كارشناسان سياست خارجي آمريكا ازجمله ديويد پترائوس، رئيس اسبق CIA و دنيسراس، مشاور پيشين كاخ سفيد در امور ايران هم در نامهاي نوشتهاند كه توافق احتمالي 1+5 با ايران فاقد معيارهاي دولت آمريكا براي يك توافق خوب است.
جان مككين، ديگر سناتور جمهوريخواه هم گفته كه ترديد زيادي درباره اين توافق وجود دارد و ميتواند روابط برخي دمكراتهاي آمريكايي نزديك به تلآويو را با مشكل مواجه كند. مارك كرك و منندز 2سناتور جمهوريخواه و دمكرات روزگذشته طرح تمديد 10ساله قانون تحريمهاي ضدايراني را به كنگره ارائه كردند. كاخ سفيد اعلام كرد با اقدام اين سناتورها مخالف است. بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي در اظهارنظري در مراسم فارغالتحصيلي خلبانهاي ارتش مدعي شده كه برنامه هستهاي ايران از مهمترين تهديدها عليه امنيت ماست و روزنامه صهيونيستي هاآرتص هم البته احتمالا بدون توجه به اينكه چنين لفاظيهايي دائما از سوي نتانياهو مطرح ميشود، نوشته اين اظهارات، هشدار ضمني نسبت به بمباران ايران است!
- انتشار توافق بدون امضا!
خبر ديگر اينكه، يك رسانه آمريكايي مدعي شده متن نهايي توافق جامع هستهاي بدون امضاي ايران و كشورهاي 1+5 منتشر ميشود. بنابر ادعاي سيانان، يك مقام آمريكايي پيش از سفر ديروز كري به وين، در جمع خبرنگاران تصريح كرده: متن توافق با ايران كه شامل ضمايم فني است بدون امضاي طرفين حاضر در مذاكرات منتشر ميشود. به گفته وي، اين نوع موافقتنامهها عموما امضا نميشوند.
- راه جديد براي بازگرداندن سريع تحريمها
از سوي ديگر، نشريه آمريكايي فارينپاليسي هم در گزارشي ادعا كرده كه واشنگتن براساس فصل 7منشور ملل متحد، راهي جديد براي بازگشت سريع تحريمهاي ايران درصورت نقض تعهدات از سوي تهران پيدا كرده است. بر اين اساس، آمريكا قادر خواهد بود براساس مفاد فصل 7منشور ملل متحد، كميسيوني متشكل از اعضاي شوراي امنيت تشكيل دهد و هر يك از اعضاي اين كميسيون ميتوانند درخواست بررسي تخلفهاي احتمالي ايران از مفاد توافق هستهاي را مطرح كنند، پس از آن، اعضا ميتوانند تحريمي كه براي انجام نشدن آن تخلف، لغو شده بود را دوباره بازگردانند. به ادعاي فارين پاليسي، براساس فصل 7منشور، براي انجام اين كار نياز به رأي همه اعضا نيست و اين يعني، چين و روسيه ديگر در اين كميسيون حق وتو ندارند و با توجه به 3رأي آمريكا، فرانسه و انگليس در مقابل 2رأي روسيه و چين، بازگشت تحريمها از مسير اين كميسيون، ساده بهنظر ميرسد.
- مشكلات عمده پابرجاست
معاون وزير امور خارجه همچنان سخنان اين روزهاي خود مبني بر اينكه كار به سختي پيش ميرود و هنوز مشكلات عمدهاي وجود دارد را تكرار كرده است. عباس عراقچي كه پنجشنبه گذشته بيش از 4ساعت با وندي شرمن، معاون وزير خارجه آمريكا و هلگا اشميد، معاون مسئول سياست خارجي اروپا گفتوگو كرد و پس از آن در نشستي 2ساعته با سرگئي ريابكوف، همتاي روس خود در وين حاضر بود، تصريح كرد: نگارش، كار سختي است، بهخصوص در اين قسمتهاي آخر بعضي از مشكلات عمده وجود دارد كه هنوز مانع كار است، هرچند در جزئيات و در بعضي از موارد عمومي پيشرفتهاي خوبي انجام شده است.
وي در واكنش به سخنان ريابكوف، معاون وزير خارجه روسيه كه گفته بود حدود 90درصد متن پيشنويس توافق آماده شده، گفت: نميشود الان عدد و رقم تعيين كرد. همانطور كه ميدانيد يك متن اصلي وجود دارد و چندين ضميمه، در هر كدام از اينها با درصدهاي مختلفي به جلو رفتهايم و در خود متن اصلي نسبت به ضمائم، پيشرفتها بهتر بوده است.