به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مراسم تشییع پیکرزنده یاد شهریار عدل ایران شناس و باستان شناس برجسته با حضور مسعود سلطانی فر معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، خانواده آن مرحوم، سفیر فرانسه در تهران، نمایندگان موسسه باستان شناسی آلمان، مقام‌ها و مسئولان سازمان میراث فرهنگی و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، باستان شناسان و دوستداران میراث فرهنگی و سایر شخصیت‌های فرهنگی برگزار شد.
سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، طی سخنانی در این مراسم تأکید کرد که فقدان دوست عزیز و همکار گرانقدر شهریار عدل برای همه ناراحت کننده بود.
وی افزود: در طول این چند روز و در این مراسم در مورد خدمات وی سخن‌ها گفته شد و با توجه به اینکه خدمات ایشان بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که دراین مجلس گفته شددر روزهای آینده نیز در مورد وی صحبت خواهد شد.
بهشتی با اشاره به اینکه می‌خواهم به شخصیت فردی شهریار و مواردی که درفضای رسمی کمتر به آن توجه می‌شود بپردازم گفت:زمانیکه تازه مسئولیت ریاست میراث فرهنگی رادر دهه هفتاد عهده دار شده بودم به فاصله کوتاهی ناگزیرسفری به فرانسه داشتم و در آن سفر اولین فرصت پیش آمد که مدتی طولانی مأنوسو همنشین با شهریار شوم.
بهشتی با اشاره به بازدید هایش از نقاط تاریخی پاریس و بر اساس برنامه ریزیزنده یاد شهریار عدل افزود:بعد‌ها متوجه شدم که او برای من یک دوره فشردهگذاشته بود که بگوید میراث فرهنگی چیست چون فردی مسئول میراث فرهنگی شده واو نگران است و می‌خواهد با آموزش فشرده در یک تور سخت از خود رفع نگرانیکندو او با وجود سختی‌های پیش آمده برای من چاره ای نداشت که این تور رابگذارد و من را آموزش دهد.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با اشاره به این نکته که مسئلهمیراث فرهنگی ایران مسئله شخصی شهریار عدل بودافزود:برای او مهم نبود که چهکسی مسئول این دستگاه است بلکه مسئله شخصی او باید اتفاق بیفتد و این باررا باید به مقصد برساند.
بهشتی تصریح کرد: باستان شناسی و پژوهشگری شغل شهریار عدل نبود بلکه مسئله شخصی او بود.
وی گفت: شهریار برای پرداختن به مسئله شخصی اش ناگزیر بود با همه رفیق وصمیمی باشد زیرا که شهریار به گرانبها بودن این گوهر پی برده و توانسته بودآن را در طول حیات علمی خودش ملاقات کند و این ملاقات او را عاشق و گرفتارکرده بود.
بهشتی تصریح کرد: مسئله او من و ما نبودند بلکه میراث فرهنگی بود او عاشق ایران و فرهنگ ایرانی بود.
وی گفت: شهریار عدل بنا به نوع سلوکی که داشت شاید تنها کسی است که در حوزه میراث فرهنگی به نام کوچک شناخته می‌شود.
اگر در دنیای میراث فرهنگی نام شهریار را بیاورید همه می‌دانند که در موردچه کسی صحبت می‌کنید در حوزه‌های مختلف آدم هایی هستند که به نام کوچکشناخته می‌شوند باید ببینیم که این افراد چه کرده اند که با نام کوچکشناخته شده اند یعنی احترام گذاشتن ویژه افرادی است که با نام کوچک خواندهمی شوند نه آنهایی که با القابی بزرگ یاد می‌شوند.
به گفته بهشتی شهریار توانسته بود به این مقام دست یابد و آنقدر صمیمیت داشته باشد که با نام کوچک مخاطب قرار داده شود.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: میراث فرهنگی موضوع عشق وعلاقه و حساسیت مرحوم شهریار عدل بود و حالا این نکته مهم است که او چهمیراثی به غیر از کار علمی برای ما گذاشت.
بهشتی افزود: او میراث یک شخصیت، یک کیفیت از سلوک و صمیمیت را به جاگذاشته و درسی به ما داده است که اگر ما به آنها توجه کنیم بدترین مشکلاتما هم مرتفع می‌شود.
او همچنین گفت: من تأکید می‌کنم شهریار عدل بر اساس یادداشت هایش برنامه‌های طولانی و نا تمام داشت که باید تمام شود و ادامه یابد.
بهشتی تصریح کرد: تمام کسانیکه به عدل بدهی دارند و از او چیزی یاد گرفته ودینی به آن زنده یاد دارند باید کمک کنند تا این حرکت ادامه یابد.
او گفت: شهریار عدل در شهریار عدل بودنش نمی میرد البته به لحاظ جسمانیممکن است عمر بالاخره تمام شود ولی به لحاظ حقیقت وجودی انسان نمی میرد وباید بتوانیم امکان دهیم که روح تداوم یابد.
وی گفت: از تمامی کسانیکه که بدهکار عدل هستند می‌خواهم به فکر این باشندکه چگونه بدهی خود را با تداوم حیات علمی شهریار عدل و آن چیزی که او برایشعشق می‌ورزید بپردازند.
به قول حافظ: مرا عهدی است با جانان که تا جان در بدن دارم هوا داران کویش را چو جان خویشتن دارم
بهشتی در پایان گفت: خطاب به شهریار عدل هم این را عرض می‌کنم که چقدرنامتبه تو می‌آمد هم شهریار و هم عدل، خداکند که همه ما به ناممان شبیه شویم.
- شهریار عدل باستان شناسی دلسوز بود
به گزارش خبرنگار سایت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگی(richt.ir) مسعودسلطانی فر معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری نیز در سخنانی در این مراسم با تسلیت ارتحال جانگداز این باستانشناس متبحر و ایران شناس دلسوز به اهالی و دوستاران عرصه فرهنگ او رانویسنده ای متبحر، پژوهشگری خستگی ناپذیر و باستان شناسی دلسوز و ایرانشناسی عاشق خواند.
وی گفت: از جمله ویژگی‌های بارز آن مرحوم خستگی ناپذیری اش بود که آثار، نوشته‌ها و مقالات به جای مانده از او، موید این نظر است که او ثانیه ای ازعمر خود را به بطالت نگذرانده است.
سلطانی فر تصریح کرد: انتشار مقالات پژوهشی عمیق و جامع شهریار عدل درنشریات وزین و تخصصی بخشی مهمی از آثار مکتوب ماندگار در حوزه میراث فرهنگیهنر و تاریخ این مرز و بوم است.
او ابراز امیدواری کرد در آینده نزدیک با همت همکاران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، آثار مکتوب وی جمع آوری و در یک مجموعه کامل منتشر شود تا سندی کامل در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.
معاون رییس جمهوری چاپ کتاب تهران پایتخت دویست ساله را از دیگر تلاشهای عدل و همکار فرانسوی اش دانست که به مناسبت 200امین سالگرد پایتخت شدن تهران در سال 1992توسط انجمن ایران شناسی فرانسه منتشر شد.
به گفته سلطانی فر، بخش عمده ای از عمر و جوانی شهریار عدل وقف پژوهش وحفاظت از میراث فرهنگی کشور شد که رویکردش نگاه همه جانبه به جهان ایرانی وایران جهانی بود.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از مهمترین اقداماتماندگار مرحوم عدل را تلاش ویژه او برای ثبت آثار و مکان‌های تاریخی ایراناز جمله تخت جمشید، چغازنبیل، میدان نقش جهان در یونسکو...دانست.
سلطانی فر افزود: عدل دارنده مدال جهانی یونسکو با نام پنج قاره است که در 5اکتبر 2009میلادی به هنگام آغاز مجمع عمومی یونسکو به عنوان خادم عرصه میراث فرهنگی و حفظ و حراست میراث جهانی به وی اهدا شد.
معاون رییس جمهوری تسلط شهریار عدل بر عرصه‌های هنری به ویژه در هنر عکاسی وسینما را مثال زدنی دانست که از وی چهره ای به غیر از یک باستان شناس وتاریخ دان نشان داده است.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، با اشاره به اینکه کتاب هنر و جامعه در جهان ایرانی از ارزشمند ترین آثار عدل است، آثار مکتوبشهریار عدل را در خط و خوشنویسی با نگاه پژوهشی و میراثی نمونه الگویی وبررسی هنری دانست که در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.
او تصریح کرد:شهریار عدل از اواخردهه 70میلادی ریاست کمیته بین الملل تدوینتاریخ تمدن‌های آسیای میانه در یونسکو را بر عهده داشت که در چهار چوب آنبا حضور دانشمندانی از جهان مجموعه ای مفصل در این زمینه به زبان هایانگلیسی و فارسی منتشر شد.
سلطانی فر اظهار داشت: تحقیقات میدانی عدل نیز بیشتر در دوران اسلامیمتمرکز بود او پژوهش‌ها و کاوش‌های باستان شناسی گسترده در خراسان، بسطام، ری، مسجد 9گنبد بلخ و بم را به انجام رسانده که نتایج این تحقیقات نیز بهطور پیوسته در نشریات داخلی و خارجی به چاپ رسیده است.
او افزود: با وقوع زلزله بم در سال 1382عدل نیز همانند سایر باستان شناساندلسوزبا حضور در منطقه به مدت یک دهه به تحقیق و پژوهش پرداخت.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، گفت:از جمله نکات مهم وقابل تأملی که دکتر عدل بر آن تأکید داشت جهان ایرانی و ایران جهانی بود، جهانی که فراتر از مرز‌های کنونی جغرافیایی در تاریخ و فرهنگ به صورت سیالدر حال حرکت و پویایی است.
مهدی حجت رییس ایکوموس نیز در مراسم تشییع و وداع با پیکر شهریارعدل اینپرسش که آیا میراث شهریار عدل مرمت‌ها، کاوش ها، حفاری‌ها، کتاب‌ها، مقالاتو..است گفت:آیا آثار دیگری از وی به جای مانده است.
او در پاسخ به این پرسش گفت: آنچه از وی برای جوانان باقی مانده استجامعیت شخصیتی اش است زیرا که اگر کسی مقام بالایی نداشته باشد ولی دارایجامعیت شخصیتی باشد برای همیشه ماندگار است.
حجت با بیان برخی از ویژگی‌های اخلاقی شهریار عدل افزود: شهریار عدل انسانی متواضع، ساده، خوشرو و با ادب بود که جان خود را وقف حفظ میراث فرهنگی کرد.
در ادامه مراسم کامران عدل برادر مرحوم شهریار عدل گفت: در این چند روز کهاز فوت شهریار می‌گذرد متأسفانه با تلاشهای بسیار موفق نشدم وی را در یکمحل باستانی دفن کنم که در آن فعالیت باستان شناسی انجام داده است.
او با بیان اینکه با پیش بینی‌های انجام شده قرار بود شهریار در محلی نزدیک تهران دفن شود افزود: متأسفانه این امکان هم فراهم نشد.
کامران عدل افزود: تصمیم گرفته شد شهریار را به امانت در بهشت زهرا بگذارمتا یا تکلیفش در ایران مشخص شود یا اینکه پیکرش را به هرات منتقل کرده و درکنار جدش دفن کنیم.
در ادامه این مراسم، بیانیه ایرینا بوکووا مدیر کل یونسکو و پیام تسلیت وزیر علوم توسط نصیری قیداری معاون وزیر علوم، پیام فیروز باقر زاده یکیاز باستان شناسان پیشکسوت و پیام استاندار کرمان توسط محسن موحد معاون اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان قرائت شد.مراسم اقامه نماز بر پیکر شادروان شهریار عدل توسط حاضرین انجام شد.