در آن جلسه كه فرماندار تهران، برخي مديران شهري و نمايندگاني از ساير نهادهاي مسئول دولتي حضور داشتند، توافق شد كه آخرين مهلت براي توقف كار معادن شن و ماسه 3ماه بعد درنظر گرفته شود. ضمنا چنانچه توفيقي در اين امر حاصل نشد، مسئولان موضوع را از طريق شوراي تأمين پيگيري كنند. البته اينطور كه شواهد نشان ميدهد يكمعدن از 3معدن 400هكتاري موجود فعاليتش را متوقف كرده و معدن ديگري نيز فقط در حال توليد بتن است و چندان تخليه نخاله و استحصال ندارد؛ پس عملا فقط تلاشها بايد براي تعطيلي يكمعدن صورت بپذيرد. اگرچه موضوع انتقال معادن و موضوعاتي مانند واگذاري تسهيلات لازم به آنها طبق قراردادهاي موجود نيز بايد درنظر گرفته شود.
اما در اين ميان چند نكته اساسي وجود دارد. اول اينكه پيگيريهاي خبرنگار همشهري نشان ميدهد از 2هفته پيش تاكنون قدم مثبتي در اين رابطه برداشته نشده است. اين در حالي است كه عيسي فرهادي، فرماندار تهران، در جلسه مذكور، به معاون فني عمراني خود ماموريت داد تا در جلسه با مالكان معادن مشخص كند چرا آنها براي اخذ مجوز مجدد و پروانه كار اقدام نكردهاند؟ براساس اين ماموريت ضمن به رسميت شناخته شدن مالكيت معادن، بايد به آنها اعلام ميشد كه برداشت شن و ماسه از محل فعلي خلاف قانون است. با وجود اين همچنان بخشي از معادن، به استحصال شن مشغولند و تردد كاميونهاي مربوط به آنها، آلودگي صوتي و هوايي به محله خليجفارس تحميل ميكند.
- زمان منطقي براي اجراي طرح تفرجگاهي
نكته بعدي اين است كه اساسا تاكنون شوراي تأمين براساس چه ماده قانوني به معادن شن و ماسه مهلت داده است؟ يا بهعبارت ديگر اين سؤال مطرح ميشود كه چطور با وجود اعلام مسئولان، رأيهاي صادره و از همه مهمتر بند 20قانون 55شهرداريها، كه قرار بر اين بوده معادن منطقه 18بايد تا آخر سال 93تعطيل شوند اما اين اتفاق تاكنون رخ نداده است؟ سؤال ديگر نيز اين است كه چرا فرمانداري هنوز جواب اين پرسش را براي مشخص شدن ماده قانوني كه اجازه ميدهد فرصتي ديگر به صنايع آلاينده ازجمله همين معادن داده شود، نميدهد؟ اين پرسش حتي در مكاتبات روزنامه همشهري با معاونتهاي فرمانداري نيز همچنان جوابي نداشته است.
چنين سؤالهايي اين نگراني را بهوجود ميآورد كه پس از اتمام ضربالاجل 3ماهه (آخر شهريورماه امسال) براي تعيين تكليف نهايي، شهروندان بازهم شاهد فعاليت معادن باشند. نگراني ديگر از اين بابت است كه بر فرض تعطيلي كل معادن شن و ماسه منطقه 18تهران پس از شهريور ماه، طرح تفرجگاهي آن بلافاصله كليد نخورد و آسيبهاي ديگري را سبب شود.
رئيس كميسيون سلامت، محيطزيست و خدمات شهري نيز چنين نگرانياي دارد. رحمتالله حافظي در گفتوگو با همشهري اظهار كرد: «شهرداري تهران در رابطه با مسائل زيستمحيطي منطقه 18دغدغههاي بسيار دارد و انصافا تاكنون براي رفع مشكلات موجود گامهاي مناسبي برداشته است.» وي در اين رابطه كارخانه ايرفو را مثال زد كه با همكاري مديريت شهري و مالك آن، شرايط براي انتقال و تبديل آن به بخش خدماتي فراهم شد.
حافظي در عين حال ضربالاجل 3ماهه درنظر گرفته شده براي تعطيلي معادن را با وجود همه فرصتهايي كه قبلا به آنها داده شده، منطقي عنوان كرد و گفت كه اين مقدار زمان ميتواند فرصت كافي براي برنامهريزي جهت انتقال تجهيزات و تعيين وضعيت كارگران مشغول بهكار باشد. اين عضو شورا در پاسخ به اين سؤال كه بهنظر ميرسد يكي از معادن در برابر توقف فعاليت مقاومت ميكند نيز گفت: «تعطيلي اين معدن پيش از اين، چون معادن ديگر هم فعال بودند، عادلانه نبود.
با اين حال مطمئنا اين معدن هم وقتي آن 2 معدن انتقال يابند، چون حكم پلمبش صادرشده، همكاري ميكند و تعطيل ميشود.» وي گفت اگر پس از تعطيلي معادن طرح تفرجگاهي سريعا اجرا نشود اين محل 400هكتاري به زبالهداني بزرگ، محلي براي تجمع حيوانات موذي و حتي محلي براي تجمع ولگردان و معتادان تبديل خواهد شد. حافظي عنوان كرد كه پيشبيني ميشود درصورت آغاز بهكار طرح در نيمه دوم امسال، فاز نخست آن تا 7سال بعد به اتمام برسد.
- آلودگي معادن شن و ماسه پايش ميشود
وحيد نوروزي شهردار منطقه 18جلسه نگذاشتن معاون فني عمراني فرمانداري تهران با مالكان معادن را تا لحظه تنظيم اين گزارش (10تيرماه) تأييد كرد. به هر ترتيب طبق مطالبه مديريت شهري و شهروندان تهراني ضربالاجل 3ماهه آخرين فرصت براي انتقال معادن شن و ماسه جنوب و غرب پايتخت خواهد بود؛ درحاليكه شهرداري تهران آمادگي خود را براي انجام هرگونه اقدامي در جهت آغاز احداث تفرجگاه با رويكرد فضاي سبز و تفريحي- گردشي اعلام كرده است. بنابراين ديگر نهادهاي مسئول نيز بايد بهطور جد پاي كار بيايند تا مقداري از آلودگي گردوغبار پايتخت كاسته شود. معاون نظارت و پايش محيطزيست استان تهران هم ديروزيكي از منشأهاي محلي گرد وغبار در آلودگي تهران را وجود همين معادن 400هكتاري با گودالهايي به عمق 120متر دانست. محمد رستگاري در گفتوگو با ايسنا افزود: «برنامه پايش معادن شن و ماسه جزو طرحهاي ماست.»