سال 89مركز پژوهشهاي مجلس در گزارشي به بررسي اين موضوع پرداخت و اعلام كرد كه ساماندهي تعطيلات در كشورمان موضوعي بغرنج و پيچيده است چرا كه ايران تنها كشور در جهان است كه تعطيلات آن براساس 2 تقويم شمسي و قمري تنظيم شده است. در گزارش روابط عمومي مركز پژوهشهاي مجلس در اين خصوص آمده است: «آنچه در جمهوري اسلامي ايران درخصوص تعطيلات مسئلهساز شده است، نه تعداد تعطيلات، بلكه توزيع و پراكندگي تعطيلات و توالي تعطيلات ملي، حكومتي و مذهبي با تعطيلات آخر هفته است لذا بهنظر ميرسد ساماندهي تعطيلات بدون مشخص شدن توالي تعطيلات با يكديگر و بررسي نتايج آن بهنحوي كه به لحاظ اقتصادي و اجتماعي آثار تعطيلات به كمترين حد خود برسد، ميسر نيست.»
واكنشهايي كه نسبت به طرح اوليه نمايندگان براي كم كردن تعطيلات اتفاق افتاد باعث شد تا اين طرح از سوي مسئولان مسكوت گذاشته شود. از سوي ديگر تعدادي از كارشناسان عقيده داشتند تعطيلات در كشور ما نهتنها زياد نيست بلكه از بسياري از كشورها نيز كمتر است و تعدادي ديگر بر اين عقيده بودند كه تعطيلات كشورمان در مقايسه با ديگر كشورهاي جهان زياد است همين دوگانگي بحث درخصوص موضوعي واحد باعث شد تا تصميمگيريها در اين خصوص با مشكل مواجه شود. اما بحث اصلي درخصوص تعطيلات نه كم كردن تعداد روزهاي تعطيل كه ساماندهي اين روزهاست. يعني به جاي اينكه مردم در طول سال يكباره با تعطيلات 15تا 20روزه نوروز مواجه شوند و بعد از اين تعطيلات به جاي اينكه سرحالتر از گذشته باشند با كسالت بر سر كار خود حاضر ميشوند اين روزها در طول سال تقسيم و به 2 نوع تعطيلات تابستاني و زمستاني تبديل شود.
- توجه به اعتقادات مذهبي در حذف تعطيلات
ستار هدايتخواه، عضو سابق كميسيون فرهنگي مجلس و استاد دانشگاه در اينباره به همشهري ميگويد: در موضوع ساماندهي تعطيلات بايد 2 نكته را مدنظر قرار داد: نخست موانع و شرايط اجتماعي است كه بر سر راه اين ساماندهي قرار دارد و اجازه نميدهد برخي از اين روزهاي تعطيل حذف شود و ديگري مربوط به اعتقادات مذهبي است. به گفته وي طرح حذف تعطيلات كه با واكنش حوزه علميه و ساير اقشار مواجه شد مربوط به روزهاي تعطيلي بود كه با اعتقادات مذهبي مردم سر و كار داشت و در آن عنوان شده بود كه تعطيلي روز تاسوعا حذف و به جاي آن ادارههاي دولتي 2 ساعت زودتر تعطيل شوند و يا عنوان شده بود كه 2 روز ولادت و شهادت امام رضا(ع) در شهر مقدس مشهد و روز شهادت امام جعفر صادق(ع) و حضرت زهرا(س) در شهر مقدس قم تعطيل رسمي باشد. هدايتخواه ميگويد: بهنظر ميرسد كساني كه بهدنبال اجرايي كردن اين طرح بودند توجه چنداني به ارزشهاي ديني و انقلابي ما نداشتند چرا كه برخي از روزها از لحاظ مذهبي براي مردم مقدس است و با ديگر ايام تفاوت زيادي دارند. غير از ايام مذهبي روزهاي ديگري هم هستند كه بهعنوان تعطيلات از آنها نام برده ميشود مثل ايام نوروز كه ظاهرا دستاندركاران جرأت ورود به حذف تعطيلي اين روزها را پيدا نميكنند چرا كه روزهايي مثل نوروز را مردم سالهاست با اين رويه خو گرفتهاند و بسياري از برنامههاي مسافرت و ديد و بازديد و... را براي اين ايام پيشبيني ميكنند. با اين حساب هر طرحي كه از جهات اجتماعي زمينه پذيرش آنها وجود نداشته باشد معطل مانده و اجرايي نميشود ولو اينكه به قانون تبديل شود.
به گفته اين استاد دانشگاه، قبل از اينكه اين مسئله بهعنوان قانون تهيه شود بايد روي آن كار فرهنگي صورت گيرد تا زمينه پذيرش آن در جامعه فراهم شود چرا كه امور فرهنگي دستوري نيستند و در غير اين صورت با ناكامي و شكست مواجه ميشوند.
وي ميگويد: در اينباره بايد فرهنگسازي كرد تا ميزان تعطيلات به حد معقول برسد و از سويي ساماندهي شود و بهنظر من تنها راه آن كاستن از ميزان تعطيلات ايام نوروز است چرا كه حذف ساير تعطيلات مذهبي و ملي با واكنش و بازتابهايي روبهروست بنابراين چنانچه فرهنگسازي لازم براي كاهش تعطيلات نوروز صورت گيرد امكان ساماندهي تعطيلات وجود دارد.
- بلاتكليفي تعطيلات
امانالله قراييمقدم، روانشناس نيز با تأكيد بر اين نكته كه تعطيلات در كشور ما بيقاعده است به همشهري ميگويد: تشتت تعطيلات و بلاتكليفي مردم بايد با يك برنامهريزي اصولي و با توجه به اعتقادات مذهبي و ملي مردم ساماندهي شود تا بتوان از تعطيلات نهايت استفاده را برد.
به گفته وي، تعطيلات بايد متناسب با تحولات جامعه در جهان كنوني باشد. اگر ميخواهيم به سوي مدرنيته حركت كنيم ناچار هستيم كه اوقات فراغت جامعه را ساماندهي و منظم كنيم.قراييمقدم با اشاره به تعطيلات نوروزي براي دانشآموزان و دانشجويان كه گاهي تا 20روز به طول ميانجامد، ميگويد: لطمه آموزشي كمترين آسيبي است كه اين تعطيلات برنامهريزي نشده به دانشآموزان و دانشجويان وارد ميكند، چرا كه دانشآموزان به يكباره روزهاي زيادي را از درس و مدرسه دور هستند و اين موضوع آسيبهاي زيادي را به آنها وارد ميكند. وي با اشاره به شعار اقتصاد مقاومتي و حمايت از توليد ملي ميگويد: بدون ساماندهي تعطيلات نميتوان به اين شعار جامهعمل پوشاند. چرا كه مثلا در ايام تعطيلات نوروزي كه در تقويم 4روز و در عمل 15تا 20روز است اگر چه برخي از ادارهها و سازمانها بعد از 4روز تعطيلات رسمي مشغول بهكار ميشوند اما عملا نيمهتعطيل هستند و كارها را به بعد از تعطيلات غيررسمي موكول ميكنند. به همين دليل است كه گفته ميشود كشورهاي در حال توسعه متخصصان زياد با كارايي كم دارند و نيروي انساني كارآمد آنها عملا به هدر ميرود.