در تازه‌ترين رويداد‌ها كارشناسان نسبت به خروج پتروشيمي از بورس كالا هشدار داده و مي‌گويد: «سودهاي شيرين حواله‌اي، انگيزه اصلي واسطه‌ها براي خارج‌كردن محصولات پتروشيمي از بورس كالاست.» يك هفته پيش وزير صنعت در جريان يك نشست خبري براي چندمين‌بار خواستار خروج پتروشيمي از بورس كالا شده بود.
اين سخنان ظرف روز‌هاي گذشته واكنش شديد فعالان صنعت پتروشيمي و كارشناسان را بر‌انگيخته است. بر همين اساس مويدحسيني صدر، عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس گفت: شفافيت كنوني در روند معاملات محصولات پتروشيمي به مكانسيم بورس كالا برمي‌گردد و خروج اين معاملات از بورس، رانت‌آور است.
او افزود: فرار مالياتي و قدرت‌گرفتن واسطه‌ها در بازار پتروشيمي از تبعات خروج معاملات پتروشيمي‌ها از بورس كالاست. رئيس كميته پتروشيمي كميسيون صنايع و معادن مجلس با اشاره به اينكه نخستين زياني كه پس از خروج پتروشيمي از بورس كالاي ايران به اقتصاد وارد مي‌شود، زيرزميني شدن اين نوع معاملات است، تصريح كرد: بازگشت رانت‌هاي عظيم و كسب سودهاي شيرين حواله‌اي، انگيزه‌اي براي خروج معاملات پتروشيمي از بازار شفاف و قابل رصد بورس كالاست.
- رونق دلال‌بازي
مسعود ميرزايي، مديرعامل اتحاديه سراسري صنايع پلاستيك كشور هم گفت: از افراد محدودي كه موافق خروج معاملات محصولات پتروشيمي از بورس كالاي ايران هستند، چند سؤال دارم؛ اينكه پس از خروج محصولات پتروشيمي از بورس كالا، چه سازوكار و مكانيسمي براي مبادلات مواد مهم پتروشيمي درنظر گرفته‌اند؟ آيا قرار است معاملات مانند سال‌هاي گذشته و به‌صورت حواله‌اي انجام شود؟ آيا رانت آن دوران و جولان دلالان در سيستم حواله‌اي را فراموش كرده‌اند؟ اصلا فكري براي دلالان پر‌نفوذ بازار شده است؟ با اين تفاسير به‌نظر مي‌رسد كه موارد مطرح شده بدون بررسي كارشناسي است.
ميرزايي در ادامه تأكيد كرد: پس از ورود محصولات پتروشيمي به بورس كالا، تأمين مواد و خوراك شركت‌هاي پايين‌دست تسهيل و معاملات محصولات پتروشيمي شفاف شده است، از اين‌رو ما با خروج محصولات پتروشيمي از بورس كالاي ايران به‌شدت مخالف هستيم.
وي با بيان اينكه خروج معاملات پتروشيمي از بورس كالا به زيان توليد كشور است، تأكيد كرد: در حال حاضر 37تشكل و تعاوني در اين زمينه فعالند كه هركدام 100تا 2 هزار واحد توليدي را تحت پوشش دارند و به‌صورت كشوري و شفاف فعاليت دارند.
كل اين واحدها از طريق بورس كالا و به‌صورت شفاف تأمين نياز مي‌كنند كه درصورت خروج معاملات از بورس، همه اين واحدهاي توليدي در آستانه تعطيلي قرار خواهند گرفت.
- عقبگرد براي تولد دوباره رانت
همايون دارابي، كارشناس بورس هم با بيان اينكه در گذشته نظام حواله‌اي را تجربه كرده‌ايم و ديده‌ايم كه اين مسئله چه رانت‌هايي در پي داشته است، تأكيدكرد: در حال حاضر شفافيت واضحي را در بورس كالا شاهد هستيم كه برهم زدن آن فقط به نفع كسي است كه نمي‌خواهد از ساختارهاي شفاف استفاده كند. دارابي تأكيد كرد: خروج محصولات پتروشيمي يا هر محصول ديگر از بورس‌كالا و يا انرژي فقط به اين بازارها ضربه زده و همچنين ارتباط بين توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان را دچار آسيب مي‌كند.