اما یک حقیقت که ممکن است درباره مه سانفرانسیسکو ندانید، این است که در سال 1950، ارتش آمریکا آزمایشی انجام داد تا ببیند آیا میتواند از این مه در «یک حمله شبیهسازیشده با سلاح میکروبی» برای کمک به انتشار سلاح بیولوژیک استفاده کند.
این آزمایش، آن چنانکه ربکا کرستون به مجله دیسکاور میگوید، موفقیتآمیز بود، و «یکی از بزرگترین آزمایشها بر روی انسان در تاریخ انجام شد.»
اما، آن چنانکه او مینویسد، این آزمایش همچنین «یکی از بزرگترین تخطیها از اصول اخلاقی نورنبرگ (Nuremburg Code) از هنگام تصویب آنها بود.»
این اصول که در پایان جنگ جهانی دوم تصویب شدند، مصرح میکند که کسب «رضایت داوطلبانه و آگاهانه» از شرکتکنندگان در پژوهش الزامی است و تجربیاتی که ممکن است به مرگ یا آسیب ناتوانکننده بینجامد، غیرقابلقبول است.
ساکنان بیخبر سانفرانسیسکو یقیناً نمیتوانستند به آزمایش سلاح میکروبی ارتش آمریکا رضایت بدهند، و شواهد محکمی وجود دارد که این آزمایش ممکن است دستکم باعث مرگ یکی از ساکنان شهر به نام ادوارد نوین و بستری شدن 10 نفر دیگر شده باشد.
این ماجرایي دیوانهوار است؛ ماجرایی که به نظر میرسد تئوری توطئهای بیش نباشد. یک جستجوی اینترنتی شماری زیادی از اطلاعات دروغ و گمانهای غیرقابلباور درباره این تجربیات را به دست خواهد داد. اما اصل این قصه باورنکردنی مستند و حقیقی است.
یک حمله بیولوژیکی موفق
این قصه در سپتامبر 1950 شروع میشود، هنگامیکه در طول چند روز یک کشتی نیروی دریایی آمریکا از شلنگهای عظیم برای افشاندن یک مه حاوی دو نوع باکتری، سراتیا ماراسنس و باسیلوس گلوبیجی- که در آن زمان تصور میشد، بیضرر هستند- به درون مه روی خلیج سانفرانسیسکو استفاده کردند و به این ترتیب این باکتریها بر فراز شهر انتشار یافتند.
یک گزارش نظامی که بعدها از طبقهبندی خارج شد و والاستریت ژورنال آن را منتشر کرد، نتیجه گرفت: «مشخص شد که یک حمله با سلاح بیولوژیکی در این ناحیه را میتوان از دریا انجام داد، و دوزهای مؤثر را میتوان در مناطق نسبتاً وسیعی ایجاد کرد.»
به گفت لئونار کول، رئیس «پزشکی ترور و برنامه امنیت» در دانشکده پزشکی نیوجرسی راتگرز این آزمایش واقعاً موفق بود. کتاب او با نام «ابرهای پنهانکاری» آزمایشهای مخفی ارتش آمریکا با سلاحهای بیولوژیکی بر روی مناطق پرجمعیت را مستند کرده است.
کول گفت: « تقریباً همه ساكنان سانفرانسیسکو 500 ذره دقیقه در لیتر دریافت کردند. بهعبارتدیگر تقریباً هرکسی از 800 هزار نفر در سانفرانسیسکو با سرعت تنفس عادی (10 لیتر در دقیقه) 5000 ذره در دقیقه یا بیشتر در دقیقه را در طول چند ساعت که این ذرات هوابرد بودند، استنشاق کردند.»
این آزمایش یکی از نخستین تجربیات از این نوع بود ولی آخرین آنها شمرده نمیشود.
بر اساس گزارشهایی از دهه 1970 (پس از علنی شدن این آزمایشهای سری) در نیویورکتایمز، واشنگتنپست، آسوشیتدپرس، و سایر نشریات منتشر شدند، و بهطور مشروح در شهادتهای کنگره در دهه 1970 آمدند، ارتش آمریکا در طول 20 سال گذشته 239 آزمایش «سلاح میکروبی» بر روی نقاط پرجمعیت انجام داده است.
این آزمایشها شامل آزاد کردن باکتریها در سیستم متروی نیویورک، در بزرگراه ترنپایک در پنسیلوانیا، و در فرودگاه نشنال درست در بیرون از واشنگتن دی سی میشدند.
کول در شهادتی در کنگره در سال 1994 گفت که هیچکدام از این آزمایشها به اطلاع عموم نرسید تا در سال 1976 یک گزارش روزنامه ماجرای برخی از این نخستین تجربیات را علنی کرد- گرچه بر اساس گزارش روزنامه نیوز دی در سال 1995، دستکم یک کمیته فرعی سنا درباره تجربیاتی در نیویورک در سال 1975 اطلاع پیدا کرده بود.
مرگ اسرارآمیز
هنگامیکه ادوارد نوین سوم، نوه ادوارد نوین که در سال 1950 درگذشت، درباره یکی از این آزمایشهای اولیه در سانفرانسیسکو خواند، این ماجرا با مرگ پدربزرگش از یک عفونت باکتریایی مرموز در آن هنگام ارتباط داد. او شروع به اقدام برای قانع کردن دولت برای افشا کردن دادههای بیشتر درباره این تجربیات کرد. دولت آمریکا در سال 1977 گزارش را منتشر کرد که جزئیات بیشتری از این فعالیتها در بر داشت.
ادوارد نوین اول در سال 1950 در حال بهبودی از جراحی پروستات بود که ناگهان ناخوش شد و به عفونت شدید ادراری با باکتری سراتیا مارسسنس مبتلا شد که بهطور تئوریک باکتری بیضرری است. این باکتری به خاطر تبدیل رنگ نان به رنگ سرخ شناخته شده است. بر اساس گزارشها، این باکتری هرگز پیش از آن، در این بیمارستان یافت نشده بود و در ناحیه خلیج (و عموماً در کالیفرنیا) نادر بود.
باکتری به قلب نوین گسترش یافت و او چند هفته بعد درگذشت.
10 بیمار دیگر در طول چند ماه بعدی در این بیمارستان بستری شدند که همگی آنان علائم ذاتالریه و عفونت عجیب با سراتیا مارسسنس داشتند.
نوه نوین تلاش کرد که به خاطر مرگ غیرمنصفانه پدربزرگش از دولت ادعای غرامت کند، اما دادگاه حکم کرد دولت در برابر ادعای غرامت به خاطر اهمال مصونیت دارد و آنان حق داشتند این آزمایشها را بدون آگاهی آزمودنیها انجام دهند. بر اساس گزارش والاستریت ژورنال، ارتش اعلام کرد که این عفونتها باید درون بیمارستان رخ داده باشد و دادستان کل آمریکا استدلال کرد که ارتش مجبور بود این آزمایشها را در یک ناحیه پرجمعیت انجام دهد تا چگونگی تأثیر یک سلاح بیولوژیک بر آن ناحیه دریابد.
سازمان غذا و داروی آمریکا در سال 2005 اعلام کرد که «باکتری سراتیا مارسسنس... میتواند باعث بیماری وخیم و مرگبار در بیمارانی شود که دستگاه ایمنی بدنشان مختل شده است.»
بر اساس نوشته روزنامه سانفرانسیسکو کرونیکل، این باکتری از سال 1950 در چند بحران بهداشتی دیگر ظاهر شده است، و در نتیجه برخی تصور میکنند که آن افشاندن ابتدایی میکروب بر فراز این شهر باعث ایجاد یک جمعیت جدید میکروبی در این ناحیه شده است.
با اینکه ادعای غرامت نوین پذیرفته نشد، او به نوشته کول بعدها گفت: » دستکم همه ما خبردار شدهایم که چه چیزهایی، حتی در این کشور، میتواند رخ دهد... من فقط امیدوارم این ماجرا فراموش نشود.»
منبع: Business Insider