به گزارش ایرنا، نیویورکر متن مصاحبه با وزير امور خارجه ايران را که پیش از رسیدن به توافق هسته‌ای وین توسط رابین رایت خبرنگار این دو هفنه نامه در تهران انجام شد، به تازگی منتشر کرده و در آن رویدادهای احتمالی بعد از توافق هسته‌ای، مهمترین وضعیت و تحولات منطقه و حل و فصل بحران‌های منطقه ای در سایه توافق مطرح شده است.
- روند حوادث بعد از توافق از نظر شما چگونه است؟
رهبر انقلاب گفتند اگر آمریکا جدیت خود را نشان دهد، یعنی تمایل داشته باشد که زبان زور و تهدید را کنار گذارد و آماده تعامل با ایران بر اساس احترام متقابل در موضوع هسته‌ای باشد؛ ما گزینه‌های دیگر را بررسی می کنیم. این پیشنهاد بسیار مهمی است.
ضمن اینکه بعد از توافق کارهای زیادی باید در ایران و آمریکا برای اجرای آن انجام شود. روندی طولانی به ویژه در امریکا خواهد بود؛ زیرا بروکراسی اداری گسترده‌ای برای اجرای تحریم‌ها تعریف شده است. امیدواریم اجرای توافق گردوغباری را فروبنشاند که به کمک آن بعضی طرف‌ها توانسته‌اند مشکلات اصلی را مخفی سازند...ما و همسایگانمان در منطقه می‌توانیم برای حل این مشکلات همکاری کنیم.
- منظور شما از مشکلات واقعی چیست؟
پیش و بیش از همه تروریسم مطرح است؛ غده‌ای که همه را در منطقه تهدید می‌کند. شاهد گسترش نفوذ داعش با وجود همه تلاش‌ها برای مبارزه با آن هستیم... گاه بعضی کشورهای منطقه با اقدامات خود انگیزه‌هایی در جوانان برای پیوستن به این سازمان‌ها پدید آورده‌اند.
فرقه‌گرایی برای همه دولت‌های منطقه مهم ترین مایه نگرانی است، ضمن اینکه چالشی در سطح بین‌المللی نیز هست زیرا تبعات گسترده‌تر فرقه‌گرایی خشونت بار را به سختی می‌توان پیش‌بینی کرد...تنها راه مبارزه با این چالش‌ها همکاری منطقه‌ای است، آن هم نه تنها در سطح سیاسی بلکه در سطوح فرهنگی، آموزشی و ارتباطات فردی که متاسفانه رو به افول است.
- توافق هسته‌ای چه تغییری در ایران پدید می‌آورد؟
توافق می‌تواند زمینه تعامل و همکاری بیشتر را فراهم سازد...در انزوا نمی‌توان اعتماد را افزایش داد، منزوی کردن ملت‌ها به بی‌اعتمادی دوطرفه منجر می‌شود که مفهوم دشمن را در ذهن تقویت می‌کند. بنابراین از نظر من این، مهمترین دستاورد توافق است.
انتظار ندارم ناگهان انقلابی در مسیری متفاوت روی دهد، حجم مبادلات تجاری ایران افزایش می‌یابد و آمریکا در این تبادل‌ها کمتر مداخله می‌کند. ایران فرصت بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری است. منابع انسانی کشور ما احتمالا در منطقه با هیچ کشور دیگری قابل مقایسه نیست. نیروی عظیم انسان‌های تحصیلکرده و سختکوش بهترین نیروهای منطقه هستند...ایران باثبات‌ترین کشور در کل منطقه است و همه اینها فرصت بسیار خوبی است، افراد بسیاری حتی همین حالا نیز به سفر به کشور ما تمایل دارند.
اما این چشم‌انداز در حالیکه جذاب است، کافی نیست. ما به تعدیل‌هایی نیاز داریم و تحریم‌ها تا حدی ما را برای ایجاد این تعدیل‌ها توانمند کرد، از اقتصاد رانتی به اقتصادی واقعی‌تر رفته‌ایم که بدون تحریم‌ها یا کاهش قیمت نفت به آن سمت نمی‌رفتیم، بنابراین بخشی از آنچه روی داده برای ما موهبت بوده است.
- شما 18 ماه قبل به من گفتید اولویت‌تان بعد از توافق هسته‌ای بهبود روابط به ویژه در منطقه خلیج فارس است.
خلیج فارس همواره اولویت من بوده است، نه بعد از توافق هسته‌ای...اولین سفر من خارج از ایران به یک کشور همسایه بوده است. ایران تنها در منطقه‌ای با ثبات و مرفه می‌تواند به رفاه و امنیت برسد. برای ما امنیت در آسیای مرکزی و منطقه قفقاز و خلیج فارس و ترکیه، پاکستان و افغانستان به شدت مهم است.
- چطور قصد دارید اختلافات را با عربستان حل کنید، آن هم در زمانی که اظهارات تند طرفین در یمن شدت یافته است؟
موضوع در مورد عراق، تامین مالی القاعده، طالبان، داعش، جبهه النصره است. مساله ما ایجاد همه این گروه‌ها در منطقه است و تنها موضوع یمن مطرح نیست، حمایت مالی از سازمان‌هایی است که غیرنظامیان ایرانی را می‌ربایند و دیپلمات‌های ایرانی را در بیروت و شرق ایران ترور می‌کند. همه اقدامات کوته‌نظرانه و هراسناکی که این افراد مرتکب می‌شوند.
- بر اساس حکم یک دادگاه آمریکا وزیر امور خارجه فعلی عربستان کسی است که هدف توطئه ترور ایران بوده است، نظر شما در این مورد چیست؟
خوب بر اساس بسیاری از احکام قضایی در آمریکا ایران مسبب حوادث 11 سپتامبر بود است، 19 تبعه سعودی و اماراتی در این حوادث کشته شدند....احکام بسیاری در دادگاه‌های نیویورک و واشنگتن صادر شده که خواستار پرداخت غرامت ایران به قربانیان 11 سپتامبر است. بنابراین از نظر من احکام دادگاه‌های آمریکا منبع خوبی برای ارجاع واقعیت نیست.
- آیا ممکن است روزی شما و عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان بتوانید با هم سازنده و برای همکاری در راستای منافع دوجانبه در منطقه گفت‌وگو کنید؟
چرا نه؟ من برای گفت‌وگو و نشست با هر کسی در این منطقه مشکلی ندارم، به شرطی که آنها مشغول جرم و جنایت علیه همسایگان خود نباشند.
- ایران (بعد از توافق هسته‌ای) چه می‌خواهد؟
ما زندگی عادی می‌خواهیم، از جمعیت، حجم کشور، ژئوگرافی و منابع طبیعی خود راضی هستیم. می‌خواهیم با جهان و منطقه خود تعامل جدی داشته باشیم. نمی‌خواهیم در منطقه‌ای که مهمترین قدرت آن از مدت‌ها قبل بوده‌ایم، کنار گذاشته شویم. هم در منطقه و هم در جهان!
- آیا احتمال گفت‌وگو، همکاری و مساعدت در بعضی بحران‌ها با آمریکا وجود دارد؟
این (توافق هسته‌ای) برای ما به منزله سنجشی است که ببینیم آیا امریکا آمادگی رویارویی با واقعیت‌ها را دارد، آیا آماده است که زبان زور و تهدید را کنار بگذارد؟ من بارها گفته‌ام اما نمی‌دانم چرا کسی گوش نمی‌دهد. آمریکا یکی از موسسان سازمان ملل متحد بوده است و به نظر من زمانیکه پاراگراف 4 بند 2 منشور بین‌الملل نوشته می‌شد که تهدید به استفاده از زور بر خلاف قوانین بین‌الملل است...اکنون اگر کشوری هر روز بگوید همه گزینه‌ها روی میز است، قانون جنگل حاکم و نه قانون سازمان ملل متحد حاکم شده است.
به نظر من، برای خود آمریکا نیز بهتر است که این زبان را کنار گذارد، باور دارم توسل آمریکا به زور هیچ نتیجه‌ای در بر نداشته است نه برای سیاست آمریکا و نه برای مردم این کشور. بسیار مهم است که دو نکته را در مورد مردم ایران بدانیم: آنها در برابر فشار مقاومت می‌کنند اما به احترام واکنش مثبت نشان می‌دهند.